Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <p id="N17B31" type="main">
              <s id="N17B51">
                <pb pagenum="111" xlink:href="026/01/143.jpg"/>
              bet; </s>
              <s id="N17B5B">primus eſt grauitatio, ſeu niſus verſus centrum; ſecundus motus
                <lb/>
              deorſum; </s>
              <s id="N17B61">cùm tamen impetus additivius motum tantùm pro fine habeat;
                <lb/>
              igitur ſi impeditur totus motus, non producitur hic impetus. </s>
            </p>
            <p id="N17B67" type="main">
              <s id="N17B69">Quinta objectio; </s>
              <s id="N17B6C">ſi impetum ſuum intendit corpus graue; </s>
              <s id="N17B70">ſimiliter
                <lb/>
              Ignis diceretur intendere calorem; Sol lucem, &c. </s>
              <s id="N17B76">Reſpondeo primò de
                <lb/>
              luce ſingularem eſſe rationem; </s>
              <s id="N17B7C">quia ſcilicet conſeruatur à cauſa ſua pri­
                <lb/>
              mo productiua; quidquid ſit; </s>
              <s id="N17B82">ſi viderem effectum caloris, vel frigoris
                <lb/>
              perpetuò creſcere; </s>
              <s id="N17B88">haud dubiè dicerem etiam cauſas ipſas intendi; </s>
              <s id="N17B8C">atqui
                <lb/>
              hoc ipſum video in motu naturali, qui effectus impetus eſt; </s>
              <s id="N17B92">adde quod
                <lb/>
              argumentum à pari debile eſt; </s>
              <s id="N17B98">cum enim ſint diuerſi naturæ fines, diuer­
                <lb/>
              ſæ ſunt viæ quibus ſuos fines conſequítur; </s>
              <s id="N17B9E">denique contrarietas caloris,
                <lb/>
              & frigoris impedit fortè, ne vlterius vtraque qualitas intendatur, de qua
                <lb/>
              fusè ſuo loco; </s>
              <s id="N17BA6">porrò dicemus Tomo ſexto calorem conſeruari à cauſa ſua
                <lb/>
              primo productiua; quo poſito ceſſat difficultas; quod licèt alicui durum
                <lb/>
              videri poſſit, demonſtrabo tamen. </s>
            </p>
            <p id="N17BAE" type="main">
              <s id="N17BB0">Sexta objectio; igitur ſi ex infinita diſtantia lapis deſcenderet, inten­
                <lb/>
              deret etiam ſuum motum. </s>
              <s id="N17BB5">Reſpondeo primò, non poſſe dari infinitam il­
                <lb/>
              lam diſtantiam. </s>
              <s id="N17BBA">Secundò etiamſi daretur lapis, ex ea non caderet; </s>
              <s id="N17BBE">fruſtrà
                <lb/>
              enim eſſet ille motus: </s>
              <s id="N17BC4">Tertiò, ſi daretur motus infinitus, haud dubiè eſſet
                <lb/>
              æquabilis; </s>
              <s id="N17BCA">qualis eſt motus circularis corporum cœleſtium; </s>
              <s id="N17BCE">at verò
                <lb/>
              motus naturalis deorſum corporum grauium debet eſſe acceleratus ne
                <lb/>
              vel deſcenderent tardiùs, ſi cum primo tantùm velocitatis gradu deſcen­
                <lb/>
              derent; </s>
              <s id="N17BD8">vel ſuſtineri vix poſſent, ſi impetum innatum intentiorem habe­
                <lb/>
              rent; vtrum verò ſemper intendatur, & ex quacumque altitudine cadat
                <lb/>
              corpus graue, videbimus infrà. </s>
            </p>
            <p id="N17BE0" type="main">
              <s id="N17BE2">Ex dictis hactenus facilè refelluntur aliæ ſententiæ de proportione
                <lb/>
              motus naturaliter accelerati. </s>
            </p>
            <p id="N17BE7" type="main">
              <s id="N17BE9">Et primò quidem illa, quæ vult fieri ſecundum rationem ſinuum
                <lb/>
              verſorum, licèt initio tàm propè accedat ad proportionem Galilei, vt
                <lb/>
              diſcerni ſenſibiliter ab ea non poſſit; </s>
              <s id="N17BF1">quare tutò ſatis aſſumi po­
                <lb/>
              terit, ſi quando ſit opus illius loco, quod nos in explicandis motibus cœ­
                <lb/>
              leſtibus præſtabimus; </s>
              <s id="N17BF9">interim quia faciliùs explicatur in motu recto per
                <lb/>
              rationem quadratorum quàm ſinuum, illam retinebimus; </s>
              <s id="N17BFF">præſertim cùm
                <lb/>
              vtraque ad noſtram reducatur; modò progreſſio fiat in inſtantibus. </s>
              <s id="N17C05">
                <lb/>
              Secundò reiicitur ſententia illorum qui volunt hanc progreſſionem fie­
                <lb/>
              ri iuxta proportionem geometricam, quam vides in his numeris 1.2.4.8.
                <lb/>
              16. quæ licèt initio minùs recedat à vera, in progreſſu tamen multùm
                <lb/>
              aberrat, nec eſt vlla ratio quæ pro illa faciat: </s>
              <s id="N17C10">Et verò nulla in mentem
                <lb/>
              venire poteſt; niſi fortè dicatur, cùm ſecundo inſtanti ſit dupla velocitas,
                <lb/>
              tertio
                <expan abbr="ponẽdam">ponendam</expan>
              eſſe quadruplam, & 4°. </s>
              <s id="N17C1C">octuplam; </s>
              <s id="N17C1F">quia vt velocitas pri­
                <lb/>
              mi inſtantis eſt ad velocitatem ſecundi, ita velocitas huius ad velocita­
                <lb/>
              tem tertij, & velocitas huius ad velocitatem quarti; </s>
              <s id="N17C27">igitur ſequitur pro­
                <lb/>
              greſſionem rationis geometricæ duplæ; cur enim eſſet maior ratio pri­
                <lb/>
              mi inſtantis ad ſecundum quàm ſecundi ad tertium tertij ad quartum?
                <lb/>
              </s>
              <s id="N17C30">&c. </s>
              <s id="N17C33">ſed profectò vix vlla apparet rationis ſpecies, cùm nulla ſit cauſa, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>