Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[11] † Oriens.P. Occidens.O. Auster.T. Septentrio.G. Aquilo.G. Affricus.M. CaurusS. Eurus.T. Foſſa.X. Portæ.Y. Forum.O. Baſilica.I. Viæ.Z. Aggeres. † P O T G G M S T V X Y O I Z
[12] A. dentes ſerræB. pectinata diſpoſitio.C. murad urbem.D. parsmuri exterior.E. agger. A B C D E
[13] H orthographia muri.Diſpoſitio mœiorum.A. opus terrenum.b. f. decuſſationes fibularum.M N. fundamentum, exterius.k l. fundamentum interiusO. r. &p q. longitudo tranſuerſorum fundam entorum pectinatim diſpoſitorum quemadmodum ſerrædentes quaternum pedum.p o. interuallum pectionatim diſpoſitorum interuallorum.e b s. taleæ olea- ginæ uſtulatæ in craſſitudine muri, ad firmitatem. A B f M N k l O r p q o e b s
[14] PASSVS 80piedi 80piedi 50piedi Ziopiedi 60piedi 110 M S I O M W
[15] Tro ſchemate. I.Proſchemate. II.Troſchemate. +.+. Solanus. p. Fauonius, uel Zephirus. T. Septentrio, Aparentias. O. Auſter. M. Caurus. L. Affricus, Lybs,Corus. S. Eurus. G. Aquilo. I. Euro Aquilo. 2. Euro auster. 3. Lybono tus, Auſtro affricus, uſque ad reliquos nomina formare oportet.a. Solanus. b. Septrentrio. c. Fauonius. d. Auſter. e. Eurus. f. Affricus. g. Caurus. h. Aquilo. I. Carbas. K. Boreas. L. Supernas, M. Gallicus. N. Traſcias. O. Corus. T. Circius. Q. Etheſiæ. R. Argeſtes. S. Subueſperus. T. Lybonotus. V. Altanus. X. Leuconotus. T. Vulturnus. Z. Cecias. *. Ornithiæ.A. Alexandria. b. Syene. a d. Gnomon. c. centrum. fbc. & edg. radijſolis. adg. & acb. anguli ſimiles. 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5 6 7 8 S L M G O P X T I k f t o L n h d g w IIII E f e b d a g c X Z Y X V T S R Q P O N M L K I e f h g II d a c b d f A m b e c
[16] reſiculatumtetrudoron didoronincertumpentadoronortoſtulte.emplecton ct iſodomon.diatoni froniatidiatoni froniatiAdiſodomon. LI I 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5
[17] Pollexſafituſafitu doPollex VHusP.dimidP. DimiCapitisPollex unusFactes uHa .F. I .P. I .P. I .P. I .P. I .F. I PI {1/2} .P.I {1/2} Fa: I Fa: unn .F. I .F. X .F. I .F. I .F. I
[18] E. antæ C. Columnæ duæ inter antæs in medio. C. cella. D. Parietes, qui cirecumcludunt celtam. D D @ D B C C E
[19] Frons ſeu Orograpbia ædis in antis.#A.#AntæC. fuſtigiun ſupra columnas duas inter antas in medio poſitas. C A A A A
[20] A. posticum.B. Frons.C. Columnæ contra antas.D. Columnæ in uerſuris.E. Cella.F. Parietes cellam concludentes.
[21] Frons a posticoA. potest accommodari, ut ex proſtylo fiat ampbyprostylos.C. Columnæcontra antas.D. Columnæ in verſuris.F. Fastigium.G. Valuæ. F G C D C A C C D
[22] E. Posticum.D. Frons.F. pronaum dicitur.G. alæ, & ambulatio.H. Cella.I. Portæ.L. Parietes. E G I G L H L I P D
[23] ORTHOGRAPHIA TERIPTEROS.
[24] VESTIGIVM DIPTEROS.PIANTA ICHN OGRAPHIAPRONAO
[25] I. Orthographia.O. Sciographia dipteros. I O
[26] A. Ara. B. C. ſpatium ſine tecto. D. Valuarum locus in proao, & poſtico. e. colum-næinferiores ſupra quas aliæ columnæ f. g. duplex ordo columnarum extra parietes cellæ.H. pronaum uel posticum. I. loca ſtatuarum. L. Gradus. A B C f g e e e e D H L
[27] ORTOGRAPHIA HYTETHROS.
[Figure 28]
[29] VESTIGIVM TEMPLI CVM PODIO.
[30] LATVS TEMPII CVM PODIO.
[31] FRONS TEMPLI CVM PODIO.
[32] A. Plinthus, laterculus, uel lataſtrum.B. Torus. Stybas, rondbozel. Baſtone.C. ſcotia, cauetto, ſcorza, contrabozel orbiculus, Trochilus.D. Aſtragalus. talus, tondino. talon.E. Quadra, listello, Filetto,F. Apopbygis, annulus, cimbia. E D B A C F
[33] A. Plinthus.B. Torus inferior.O. quadræ.C. Scotia.D. torus ſuperior.E. quadra apophygis.F. apophygis.tt. craſſitudo columnæ. f x F q E D C B I K 3 a 2 1 0 b
[34] A. plinthus.B. ſcotia inferior.B. ſcotia ſuperior.C. torus.D. quadra apophygis.o. centrum apophygis.f. Signum ubi decuſſatio facienda.2. ſupercilium.3 aſtragali. f c b a D C B B A 2
[35] A. abacus.B. quadra abaci.C. latitudo uolutæ.D. canalis.E. cymatium.F. Aſtragalus.G H. Apotbeſis. α ρ ϊ b c οα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ρo p q hh d 1 2 4 3 1 2 4 3 m d @ x X @ dA B C D E F G H
[36] e b d f c a
[Figure 37]
[38] A. Trabs, epiſtylium.1. prima faſcia.2. ſecunda faſcia.3. Tertia faſcia.B. cymatium epistylij.C. Zopborus puluinatus.D. cymatium zophori.E. Denticulus.O. Interſectio.F. cymatium denticuli.G. corona.L. Faſtigium.K. tympanum.I. Acroteria.H. ſtmæ. L H g F P E D O D B 3 A 2 1
[Figure 39]
[40] ſi fuerinf commoda ſpacia,.b. coſumen. a. canfenTignorum ca:Pifa ſupra frabem ef frabs ſupra coſumnasſiampſiora ſunt spaciaC. Capteol@ I. AssereſA. ſunt Cantherij.B. Columen.Vbi Hero ampla ſunt ſpatia.C. capreoli.I. Aſſeres.O. Templa.Integra hæc compoſitio, tectum nominatur. a a a a D a a a a c c c c c c c
< >
page |< < (112) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div329" type="section" level="2" n="64">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9793" xml:space="preserve">
                <pb o="112" file="514.01.144" n="144" rhead="LIBER"/>
              nam quẽ ſoccum dicunt, eſt id; </s>
              <s xml:id="echoid-s9794" xml:space="preserve">quod infra baſim ponitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9795" xml:space="preserve">Plinthus quoque rolunda forma conſpicitur in ſpira
                <lb/>
              Tuſcanica, ſed in alijs ſpiris quadrata conſtat figura, ut patet in deſcriptione A. </s>
              <s xml:id="echoid-s9796" xml:space="preserve">Torus est rotundum mem-
                <lb/>
              brum, puluinaris in modum, unde nomen ſumpſit; </s>
              <s xml:id="echoid-s9797" xml:space="preserve">ſtiuas Græce dicitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9798" xml:space="preserve">turget autem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9799" xml:space="preserve">tanquam carnoſus
                <lb/>
              tumor uidetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9800" xml:space="preserve">Itali a forma Baſtonem uocant, Galli rond, aut bozel nominant, huius forma eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9801" xml:space="preserve">B. </s>
              <s xml:id="echoid-s9802" xml:space="preserve">Scotia
                <lb/>
              Græcum uocabulum est, obſcuritatem ſigniſicat, cauum enim illud membrum cum ſit, umbroſum apparet, Ita-
                <lb/>
              li cauettum dicunt, alij corticem. </s>
              <s xml:id="echoid-s9803" xml:space="preserve">eſt enim tanquam baculi cortex. </s>
              <s xml:id="echoid-s9804" xml:space="preserve">Galli contrabozel ea de cauſa dicunt, la-
                <lb/>
              tini orbiculum a uerbo Græco trochilon quod rotulam ſignificat, in cuius cultro cauum eſt, quemadmodum
                <lb/>
              ſimt radij, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9805" xml:space="preserve">orbiculi trochlearum. </s>
              <s xml:id="echoid-s9806" xml:space="preserve">huius forma eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9807" xml:space="preserve">C. </s>
              <s xml:id="echoid-s9808" xml:space="preserve">cumſuis quadris, F. </s>
              <s xml:id="echoid-s9809" xml:space="preserve">quas Galli filette, Itali listel-
                <lb/>
              lum, velregulum appellant. </s>
              <s xml:id="echoid-s9810" xml:space="preserve">Aſtragalus a forma ſic dicitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9811" xml:space="preserve">eſt ubi D. </s>
              <s xml:id="echoid-s9812" xml:space="preserve">Hæ igitur ſunt partes ſpiræ Atticæ.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s9813" xml:space="preserve">
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.144-01" xlink:href="note-514.01.144-01a" xml:space="preserve">10</note>
              quomodo autem deſcribantur ostendam. </s>
              <s xml:id="echoid-s9814" xml:space="preserve">Sumatur columnæ craßitudo, cui addatur dimidium, tam longa erit
                <lb/>
              plinthus, uidelicet, a b, a quibus punctis erigantur perpendiculares utrinque a g. </s>
              <s xml:id="echoid-s9815" xml:space="preserve">b c. </s>
              <s xml:id="echoid-s9816" xml:space="preserve">Sed eius alti-
                <lb/>
              tudo ita deformetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9817" xml:space="preserve">ſumatur dimidium craſſitudinis columnæ, id erit pro altitudine totius ſpiræ, ſumatur po-
                <lb/>
              stea tertia pars totius craſſitudinis columnæ, quæ ſit c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s9818" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9819" xml:space="preserve">ponatur circinus a ſummo altitudinis ſpiræ, ui-
                <lb/>
              delicet ubi ſunt ſigna c g, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9820" xml:space="preserve">deorſum uertatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9821" xml:space="preserve">ubi tertia pars illa deſinit in lineis g a. </s>
              <s xml:id="echoid-s9822" xml:space="preserve">c b. </s>
              <s xml:id="echoid-s9823" xml:space="preserve">ibi ſi-
                <lb/>
              gna ſint i k, a quibus ſignis ad a, uel b, altitudo est plintbi. </s>
              <s xml:id="echoid-s9824" xml:space="preserve">partiamur poſtea k c. </s>
              <s xml:id="echoid-s9825" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9826" xml:space="preserve">i g. </s>
              <s xml:id="echoid-s9827" xml:space="preserve">in par-
                <lb/>
              tes quatuor, ex quibus una ſcilicet ſuperior crit pro toro ſuperiori. </s>
              <s xml:id="echoid-s9828" xml:space="preserve">reliquum quod eſt ſub toro ſuperiori ad
                <lb/>
              plintbum diuidatur in duas æquas partes, ex ijs inferior detur toro inferiori, ſuperior datur ſcotiæ cum. </s>
              <s xml:id="echoid-s9829" xml:space="preserve">ſuis
                <lb/>
              quadris. </s>
              <s xml:id="echoid-s9830" xml:space="preserve">vt uero recte deformentur tori, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9831" xml:space="preserve">ſcotia, ſic faciendum. </s>
              <s xml:id="echoid-s9832" xml:space="preserve">Torus inferior ſemicirculis utrinq; </s>
              <s xml:id="echoid-s9833" xml:space="preserve">clau-
                <lb/>
              ditur, nec prominet ultra plinthum, circino igitur duci poteſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9834" xml:space="preserve">Simili ratione demittantur uſque ad plinthum
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.144-02" xlink:href="note-514.01.144-02a" xml:space="preserve">20</note>
              lineæ craßtudinem columnæ claudentes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9835" xml:space="preserve">a ſigno quo plintbum intercidunt ad extremam plinthum, quod est
                <lb/>
              ſpatium, verbigratia ab o. </s>
              <s xml:id="echoid-s9836" xml:space="preserve">ad 1. </s>
              <s xml:id="echoid-s9837" xml:space="preserve">2. </s>
              <s xml:id="echoid-s9838" xml:space="preserve">3. </s>
              <s xml:id="echoid-s9839" xml:space="preserve">in tres partes diuidatur, quarum una transferatur ad partem ſupe-
                <lb/>
              riorem, unde lineæ demiſſæ a craßitudine columnæ ad plintbum decurrere. </s>
              <s xml:id="echoid-s9840" xml:space="preserve">ubieſt litera q. </s>
              <s xml:id="echoid-s9841" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9842" xml:space="preserve">a puncto q.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s9843" xml:space="preserve">ad punctum ſ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9844" xml:space="preserve">proijciatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9845" xml:space="preserve">tantum prominebit in ſuperiori parte pars illa, qua torus ſuperior faciendus est. </s>
              <s xml:id="echoid-s9846" xml:space="preserve">
                <lb/>
              facto igitur toro ſuperiori eo modo, quo factus fuerat inferior, facienda est ſcotia, quæ trochilus nominatur,
                <lb/>
              cum ſuis quadris, quarum una ſupra, altera infra ſcotiam ponenda. </s>
              <s xml:id="echoid-s9847" xml:space="preserve">ita ut ex ſeptem partibus una ſuperiori,
                <lb/>
              altera inferiori quadræ tribuatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9848" xml:space="preserve">Cauitas autem ab extremis partibus, ita ducenda, ut uenuſta ſit, exca-
                <lb/>
              uetq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9849" xml:space="preserve">quadram inferiorem, quemadmodum in deſcriptione poſui, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9850" xml:space="preserve">ita uti columna cum ſupra baſim collo-
                <lb/>
              cata fuerit annulus apopbygis perpendiculo eius reſpondeat, ut recte notat Philander, ne extra ſolidum proce-
                <lb/>
              dat. </s>
              <s xml:id="echoid-s9851" xml:space="preserve">ſupra ſuperiorem torum columna collocanda, cuius ima pars apotheſis nominatur, uel apopbygis. </s>
              <s xml:id="echoid-s9852" xml:space="preserve">hæc
                <lb/>
              conſtat ex limbo quadra, uel annulo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9853" xml:space="preserve">quadam circinatione, uel conflexu, uel abſceſſu potius ſimili mediæ
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.144-03" xlink:href="note-514.01.144-03a" xml:space="preserve">30</note>
              ſcotiæ, quemadmodum ſuperior columnæ pars ſuam habet apotheſim, ſimilem dimidiæ ſcotiæ ſuperiori, it a ut
                <lb/>
              ſi utraque apotbeſis columnæ coniungeretur, ſcotiam cum ſuis quadris efficerent. </s>
              <s xml:id="echoid-s9854" xml:space="preserve">Quomodo autem ad circi-
                <lb/>
              num iſti abſceſſus fiant, pulchrum eſt demonſtrare. </s>
              <s xml:id="echoid-s9855" xml:space="preserve">Supra illam proiecturam imi ſcapi ſcienda eſt quadra, uel
                <lb/>
              annulus, uel liſtellum, ut dicunt Itali, uel quo alio nomine appellari gaudet, tam alta, quàm dimidium tori
                <lb/>
              ſuperioris, bæc ſuis terminis utrinque concluſa, producenda est a parte ſuperiori dimidia ſuæ proiecturæ par-
                <lb/>
              te, uidelicet a puncto s. </s>
              <s xml:id="echoid-s9856" xml:space="preserve">ad punctum r. </s>
              <s xml:id="echoid-s9857" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9858" xml:space="preserve">interuallum q r. </s>
              <s xml:id="echoid-s9859" xml:space="preserve">transferendum est in lineas columnæ craſſi-
                <lb/>
              tudinem claudentes, ubi t. </s>
              <s xml:id="echoid-s9860" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9861" xml:space="preserve">ſignis t. </s>
              <s xml:id="echoid-s9862" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9863" xml:space="preserve">r. </s>
              <s xml:id="echoid-s9864" xml:space="preserve">decuſſatio fiat in v. </s>
              <s xml:id="echoid-s9865" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9866" xml:space="preserve">centro v. </s>
              <s xml:id="echoid-s9867" xml:space="preserve">interuallo vt fiat cir-
                <lb/>
              cinatio & </s>
              <s xml:id="echoid-s9868" xml:space="preserve">circumflexus apopbygis. </s>
              <s xml:id="echoid-s9869" xml:space="preserve">ad extremum quadræ ubi s. </s>
              <s xml:id="echoid-s9870" xml:space="preserve">Itali uero quadram apopbygis, uel annulum
                <lb/>
              cimbiam dicunt, quarum rerum exemplar, ex ſubiecta deſcriptione concipies.</s>
              <s xml:id="echoid-s9871" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <figure number="32">
              <description xml:id="echoid-description19" style="it" xml:space="preserve">A. Plinthus, laterculus, uel lataſtrum.
                <lb/>
              B. Torus. Stybas, rondbozel. Baſtone.
                <lb/>
              C. ſcotia, cauetto, ſcorza, contrabozel
                <lb/>
              orbiculus, Trochilus.
                <lb/>
              D. Aſtragalus. talus, tondino. talon.
                <lb/>
              E. Quadra, listello, Filetto,
                <lb/>
              F. Apopbygis, annulus, cimbia.</description>
              <variables xml:id="echoid-variables18" xml:space="preserve">E D B A C F</variables>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s9872" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Sin</emph>
              autem Ionicæ erunt faciendæ, ſymmetriæ earum ſic erunt conſtituendæ, uti latitudo ſpiræ
                <lb/>
              quoquo uerſus, ſit columnæ craſsitudinis, adiecta craſsitudine quarta, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9873" xml:space="preserve">octaua, altitudo uti Atticur-
                <lb/>
              gis, ita eius plinthos, reliquumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9874" xml:space="preserve">præter plinthum, quod erit tertia pars craſsitudinis columnæ, diui-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.144-06" xlink:href="note-514.01.144-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>