Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
111 105
112 106
113 107
114 108
115 109
116 110
117 111
118 112
119 113
120 114
121 115
122 116
123 117
124 118
125 119
126 120
127 121
128 122
129 123
130 124
131 125
132 126
133 127
134 128
135 129
136 130
137 131
138 132
139 133
140 134
< >
page |< < (138) of 778 > >|
144138ALHAZEN quòd angulus q fn æqualis eſt angulo z f d: ſed [per hypotheſim, & 5 p 1] z f d eſt æqualis angulo
z d f:
Igitur [per 1 ax] q f n eſt æqualis angulo z d n. Quare [per 28 p 1] linea f q eſt æqui-
diſtans lineę e d.
Igitur [per 35 d 1] in infinitum productæ nun-
53[Figure 53]m t n q h b f e z p d a g quam concurrent.
Igitur nullius puncti e d forma mouebitur ad
punctum f per q f:
non poteſt autem eſſe locus imaginis alicuiu
puncti in puncto z, niſi forma eius moueatur ad f per lineam q f
[quia h ex theſi eſt uiſus, & h f linea reflexionis.
] Eadem erit pro-
batio ſumpta quacunque diametro.
Quare patet propoſitum. Am-
plius:
dico quòd nullum punctum lineæ z d poteſt eſſe locus ali-
cuius imaginis.
Sumatur enim punctum p: & ducatur linea h p, ſe-
cans ſphæram in puncto b:
& ducatur perpendicularis d b m: &
[per 23 p 1] angulo m b h fiat angulus æqualis, qui ſit t b m.
Palàm
[per 15 p 1.
1 ax] quòd t. b m eſt æqualis p b d: & palàm [per 16
p 1] quòd angulus d p h eſt maior angulo p z f:
quia exterior. Igi-
tur duo alij anguli trianguli d p b ſunt minores duobus alijs angu-
lis trianguli z d f [per 32 p 1.
] Sed [per 9 ax. ] p d b eſt maior an-
gulo z d f:
reſtat ergo ut angulus d p b ſit minor angulo d f z: ſed
angulus d f z eſt æqualis angulo z d f:
[utiam patuit per theſin
& 5 p 1:
] quare angulus d b p minor eſt angulo z d f: Igitur mul-
to minor angulo p d b:
ergo t b m minor eſt p d b. Ergo t b, e d
nunquam concurrent [ad partes t, e:
& ita nulla forma à puncto
b reflectetur ad punctum h, ut p ſitlocus imaginis.
ſimiliter neci-
mago alterius puncti.
Et ſimiliter de quolibet puncto lineæ z d. Reſtat ergo, ut tota linea z d ſit ua-
cua à locis imaginum.
24. Si in diametro ſpeculi ſphærici conuexi extra uiſ{us} centrum ducta, in́ apparentem
ſuperficiem continuata, imaginum meta notetur: Imagines dictæ diametri uidebuntur inter
metam & ſpeculi ſuperficiem. 29 p 6.
AMplius: ſumpta quacunque diametro inter lineas contingentiæ à uiſu ad ſphæram ductas,
præter diametrum à centro uiſus ad centrum ſphæræ intellectam, & determinato in ea pun
cto, quod diximus, quod eſt meta locorum imaginum.
Dico, quòd in punctis tantùm illius
diametri, quæ ſunt inter ſuperficiem ſphæræ, & metam prædictam, ſuntloca imaginum, puncto-
rum illius diametri.
Verbi gratia, ſint b z, b e lineæ contingentes: b centrum uiſus: a centrum ſphæ-
ræ:
b h a diameter uiſualis: d a diameter ſumpta, cuius meta ſit t: g punctum ſphærę, in quo dia-
meter ſecat ſphæram.
Dico, quòd in ſola puncta inter g, t interiacentia, cadunt imagines puncto-
rum rectæ d a.
Quòd enim non cadant in punctum g, uel extra ſu-
54[Figure 54]b ſ d h f r g z q t e a perficiem ſphæræ:
palàm per hoc, quod ſuprà dictum eſt [22 n,]
diametrum, in qua eſt locus imaginis in ſuperficie ſphæræ aut ex-
tra, demiſsiorem eſſe puncto contingentiæ:
& cum diameter d a ſit
inter lineas contingentes:
non erit in ea locus imaginis, aut in ſu-
perficie ſphæræ, aut extra.
Quòd autem in quodlibet punctum in-
ter g & t ſumptum, cadat imago:
ſic conſtabit. Sumatur punctum:
& ſit q:
& ducatur linea b q, ſecans ſphæram in puncto p: & duca-
tur perpendicularis a p l:
& [per 23 p 1] angulo l p b fiat æqualis
angulus d p l:
& educatur linea b t, ſecans ſphæram in puncto f: &
ducatur perpendicularis a f.
Igitur triangulum a p b continet tri-
angulum a f b:
quare [per 21 p 1] angulas a f b maior eſt angu-
lo a p b:
reſtat ergo [per 13 p 1] ut angulus a f t ſit minor a p q:
ſed angulus a f t eſt æqualis angulo f a t, quia æqualia latera reſpi-
ciunt:
[per hypotheſin & pręcedentem numerum. ] Igitur a p q e-
rit maior angulo f a t:
ergo & angulo p a q, [per 9 ax. ] Quare [per
15 p 1.
1 ax. ] l p b maior eſt p a q. Vnde d p l maior p a q: Igitur p
d, a q concurrent [per 11 ax.
] ſit d concurſus. Forma igitur pun-
cti d reflectetur à puncto p per lineam p b:
& locus imaginis eius
eſt q [per 3 n.
] Et eadem eſt probatio, ſumpto quocunque pun-
cto inter g & t.
Reſtat, utaſsignemus loca imaginum in ſectione ſphæræ occulta uiſui.
25. Si linea reflexionis ſecans ſpeculum ſphæricum conuexum, æquet ſegmentum intra ipſi-
{us} ſuperficiem, eiuſdem ſemidiametro: & ſemidiameter per terminum lineæ reflexionis con-
currat cum rect a à uiſu ſpeculum tangente: Imagines concurrentis ſemidiametri, inter concur
ſum & ſpeculι ſuperficiem uidebuntur. 30 p 6.
SInt ergo a c, a g lineæ contin gentes portionem apparentem: a centrum uiſus: b centrum ſphæ-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index