Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
124
"/>
cauſſa, & principium motus intrinſecum in mobilibus eſſe conſtat quod vocamus naturam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg996
"/>
<
lb
/>
Verumenimuero, ſi diligentius hæc omnia perſpiciamus, aut videbimus coniunctum fuiſſe con
<
lb
/>
cluſum, nimirum motum quendam eſſe naturalem, ita vt verbum illud, eſſe, ſit apprædicatum,
<
lb
/>
non autem ſeparatum, vt ſcilicet motus naturalis materiæ ſubiectæ locum in propoſitione reti
<
lb
/>
neat, & eſſe ſit prædicatum, aut etiam tale orationum genus in dialecticis facile numerabitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nam quantum eſt de primo illo rationum ductu qui petitur è 3. de cœlo, cuius perſpicuum eſſe
<
lb
/>
poteſt effici coniunctum, non autem ſeparatum. </
s
>
<
s
>Quod verò pertinet ad poſterius argumen
<
lb
/>
tum quod legitur in 1. de cœlo, facit; quominus ego credam nihil in illo explicari quod ſit na
<
lb
/>
tura prius, aut notius quàm id quod
<
expan
abbr
="
effectũ
">effectum</
expan
>
in concluſione fuit. </
s
>
<
s
>Natura enim à nobis intelligitur
<
lb
/>
ex principio motus, & per motum declaratur, & agnoſcitur in iis quæ habent hunc motum per
<
lb
/>
ſe, quemadmodum ſuprà diximus. </
s
>
<
s
>Accedit eodem, quòd Ariſtoteles adſcribit vocem illam
<
lb
/>
(aimus) vt reddere cenſeatur rationem potius eius, quòd dixerit corpora naturalia eſſe per ſe
<
lb
/>
mobilia, quoniam per ſe mobile idem eſt quod naturale. </
s
>
<
s
>Nam quicquid eſt per ſe mobile, ha
<
lb
/>
bet principium motus, & quia naturale habet naturam, hæc verò eſt principium motus; idcirco
<
lb
/>
per ſe mobile eſt naturale. </
s
>
<
s
>Ac ſi conferantur hæc ſecum, per ſe mobile, & naturale; per ſe mobile
<
lb
/>
prius eſt & notius quam naturale: quamobrem accipitur in definitione naturæ, quòd proximè
<
lb
/>
ſignificatur à per ſe mobili principium motus per ſe quod eſt ipſa natura. </
s
>
<
s
>Atque corpora natu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg997
"/>
<
lb
/>
ralia eſſe per ſe mobilia, id quod accipit in eo loco Philoſophus, ita notum eſt, vt vſurpetur, ab
<
lb
/>
eodem ad perſuadendam naturę definitionem. </
s
>
<
s
>Et ita creditum hoc fundamentum in tota phy
<
lb
/>
ſiologia teſtatur ibi Simplicius, vt tanquam à priore natura,
<
expan
abbr
="
ſimulq́
">ſimulque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>notiore nobis ea concludan
<
lb
/>
tur quæ deinceps à philoſopho in illa methodo afferuntur. </
s
>
<
s
>Nil enim motu notius eſt, & nil prius
<
lb
/>
quàm ipſius principium. </
s
>
<
s
>Et quanquam adeſt particula quæ notat cauſſam, dicimus eam vſur
<
lb
/>
pari tantum pro cauſſa illationis, vt alibi frequentius, & ex illa duci quoddam argumentum à
<
lb
/>
caſibus & coniugatis, ex quo intelligamus idem eſſe per ſe mobile & naturale. </
s
>
<
s
>Quamobrem,
<
lb
/>
vt multa conferamus in vnum; motus naturalis qui futurus eſt materia noſtræ tractationis, at
<
lb
/>
que idem phyſicæ methodi ſubiectum eſt, quia ſcilicet rei tractandæ ratio, nullo certè modo de
<
lb
/>
monſtrabitur, ſed eſſe comperietur ſenſu & inductione. </
s
>
<
s
>Atque ita ex Ariſt. </
s
>
<
s
>præcepto ſtatuetur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg992
"/>
a 2. Phyſ.
<
lb
/>
T: 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg993
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg994
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg995
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg996
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg997
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Tractatur alterum genus cognitionis quod eſt per ſe, & docetur, vt illi motus ſubijci poſſit. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XXXI
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>DE cognitione illa motus quam per accidens appellamus, ſatis anteà dictum eſt. </
s
>
<
s
>veniendum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg998
"/>
<
lb
/>
eſſet nunc ad alteram eius cognitionem quæ per ſe eſt, & ex definitione comparatur, vt
<
lb
/>
nihil in hac methodo cui propoſitus eſt motus, certius quàm ille teneretur. </
s
>
<
s
>Sed illud vnum
<
lb
/>
difficultatem nobis affert, quo pacto motus notior ex ſua definitione reddatur. </
s
>
<
s
>Itaque hoc præ
<
lb
/>
ſenti capite peragetur: Cauſſa verò quæſtionis eſt, quandoquidem ex iis, quæ ſunt nota nobis,
<
lb
/>
quædam, & ſi perſpicua ſunt, tamen prætereà per cauſſas ſuas, quæ per demonſtrationem, aut
<
lb
/>
definitionem explicantur, certius poſsidentur; velut eclypſis Lunæ quæ quidem ſenſui conſtat,
<
lb
/>
& noſcitur à nobis; ſed tum præclarè cognoſcimus eſſe eclypſin, cùm intelleximus eam ab in
<
lb
/>
teruentu terræ proficiſci, ſed enim longè ſecus ſe habent calor & frigus; quandò ſunt ita nobis
<
lb
/>
perſpicua, vt ſiquis illis aliquam lucem afferre conetur, nihilo plus agat quàm ſi facem in Sole
<
lb
/>
accendens, excutere velit tenebras; & vt Quintiliani verbis vtar, tam ſit ſtultum quàm in clariſ
<
lb
/>
ſimum Solem mortale lumen inferre. </
s
>
<
s
>inter hæc eſt motus, vt eius definitio nullum in hac cogni
<
lb
/>
tione lumen allatura videatur. </
s
>
<
s
>Vanum'ne ergo eſt officium definitionis? </
s
>
<
s
>abſit. </
s
>
<
s
>Proptereà diſtin
<
lb
/>
guendum de illis eſt quæ nobis nota ſunt, bipartitò. </
s
>
<
s
>aut enim cauſſas habent, aut ipſis vacant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Vbi cauſſa vacent; præter id quòd ſemper & vbique rem ſic ſe habere experimur, & quod olim
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg999
"/>
<
lb
/>
nuperúe extitit, nunc etiam eſt; ex quo facile creditur. </
s
>
<
s
>Ita vnum ex altero aptum
<
expan
abbr
="
nexumq́
">nexumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>eſt,
<
lb
/>
vt altero poſito alterum conſequi & exiſtere videatur, & vnum in altero, conſequens in antece
<
lb
/>
dente quodammodo elucere, aut ſeſe viciſsim inferre, vt pater & filius, totum & pars quæ in
<
lb
/>
ter ſe ponunt, & ita cohærent, vt alterum in altero planè cognoſcatur; nec vlla oppoſiti ſuſpicio
<
lb
/>
de tali copulatione nobis inceſſat. </
s
>
<
s
>hîc ſolus ſenſus plenam præſtat cognitionem, quòd ſint, nec
<
lb
/>
vlla cauſſa ratioúe flagitatur, ideſt, mens nullam aliam machinam requirit, quàm ſenſum,
<
expan
abbr
="
ſolaq́
">ſolaque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>inductione contenta eſt. </
s
>
<
s
>Talis eſt notitia
<
expan
abbr
="
fidesq́ue
">fidesque</
expan
>
profatorum. </
s
>
<
s
>Itaque optimè ad hæc adhibetur
<
lb
/>
genus illud inductionis, quod
<
expan
abbr
="
demõſtratiuũ
">demonſtratiuum</
expan
>
dicitur, quod à dialectico præter cætera differt, quia
<
lb
/>
continet ea quę arctiſsimo eſſentiæ vinculo connexa &
<
expan
abbr
="
cõſtricta
">conſtricta</
expan
>
ſunt. </
s
>
<
s
>Vbi cauſſas habeant, ea
<
expan
abbr
="
cõ-ſtant
">con
<
lb
/>
ſtant</
expan
>
ex duplici natura: altera quidem ſenſili, per quam vel olim fuere, vel nunc exiſtunt, & cer
<
lb
/>
to quodam tempore locoúe
<
expan
abbr
="
cõtinentur
">continentur</
expan
>
, atque altera, per quam ſunt in vniuerſitate rerum, illius
<
lb
/>
ſenſus iudex eſt certiſsimus, vt facultas alia nulla poſtuletur quę de ipſa iudicium ferre poſsit,
<
lb
/>
dummodo ſecundum naturam ſe habeat & cętera quæ requiruntur ritè ſint affecta. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Veruntamẽ
">Veruntamen</
expan
>
<
lb
/>
id
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſatis eſt ad firmam
<
expan
abbr
="
ſtabilemq́
">ſtabilemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>notitiam propagandam, quia ſiue ex obſeruationum defectu, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>