Monantheuil, Henri de, Aristotelis Mechanica, 1599

Page concordance

< >
< >
page |< < of 252 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <subchap1>
              <p type="main">
                <s id="id.001645">
                  <pb xlink:href="035/01/144.jpg" pagenum="104"/>
                  <emph type="italics"/>
                gulare, & ita remotius quam C laterale, non tanto nixu contendet:
                  <lb/>
                quam ipſum C. </s>
                <s id="id.001646">Quò enim mobile naturale propius eſt, eò obnixius
                  <lb/>
                incumbit. </s>
                <s id="id.001647">Eadem eſt ratio cuiuſcumque figuræ præterquam ſphæri­
                  <lb/>
                cæ, cuius puncta B, C, D, in eadem ſuperficie æqualiter à centro
                  <lb/>
                ſemper diſtant. </s>
                <s id="id.001648">Itaque terra, vt medium vndiquaque obtineret, &
                  <lb/>
                vt quæ in ea omnia puncta æquali nixu ad eius centrum niteren­
                  <lb/>
                tur, debuit eſſe ſphærica: ob idque immobilißima eſt, nullibique
                  <lb/>
                nutat, contrà quam dixit Poëta,
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001649">Aſpice nutantem conuexo pondere mundum.
                  <lb/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s>
                  <emph type="italics"/>
                Nutus enim hic eſt inclinatio aliò facta: quam id, à quo ſuſpenditur,
                  <lb/>
                vel ſuſtinetur, inclinet. </s>
                <s id="id.001650">Cuiuſmodi nihil eſt in mundo, aut in terra:
                  <lb/>
                ſed omne punctum eò fertur, quò id à quo ſuſtinetur, rectà ſcilicet ad
                  <lb/>
                centrum, non vt D ad E, hoc enim eſſet contra naturam grauis,
                  <lb/>
                quippe in diuerſum per ambitum. </s>
                <s id="id.001651">Quærenti verò cur igitur cœlum
                  <lb/>
                exacte ſphæricum moueatur. </s>
                <s id="id.001652">Reſpondent moueri in loco non na­
                  <lb/>
                turaliter: ſed voluntariè. </s>
                <s id="id.001653">Omnis enim motus naturalis eſt per rectam
                  <lb/>
                de centro ad locum. </s>
                <s id="id.001654">Voluntas illa eſt intelligentiæ, quæ cœlo vt mens
                  <lb/>
                corpori præeſt. </s>
                <s id="id.001655">Et per ſe cum motum hunc creet ſine defatigatione eſt
                  <lb/>
                hic motus in regularißimo corpore regularißimus, & facillimo ad
                  <lb/>
                motum velocißimus, vt eſt apud Ptolomæum concl. 1. lib. 1.
                  <emph.end type="italics"/>
                  <foreign lang="el">meg.
                    <lb/>
                  suntac.</foreign>
                </s>
                <s>
                  <emph type="italics"/>
                Velocitatem autem intelliget, qui intellexerit quot millia­
                  <lb/>
                ria, habeat circulus in cœlo extimo maximus, & quot ex his vno­
                  <lb/>
                quoque momento conficiat. </s>
                <s id="id.001656">Intelligetur quoque quomodo illius cœli
                  <lb/>
                motus ſit omnium motuum
                  <expan abbr="mẽſura">menſura</expan>
                . </s>
                <s id="id.001657">Nam cum menſura ſit in vno­
                  <lb/>
                quoque genere minimum, vt eſt cap. 4. lib. 2. de Cœl. </s>
                <s>hic autem mo­
                  <lb/>
                tus minimus debet dici, qui per minimam lineam earum quæ æqua­
                  <lb/>
                les areas includunt fit, cuiuſmodi eſt circularis, ſicque ſecundum eam
                  <lb/>
                motus erit celerrimus, quia minimus.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001658">Multum plani.]
                  <emph type="italics"/>
                Ex hoc loco intelligatur, quod mobile, quantò
                  <lb/>
                latius eſt: tantò difficilius moueri per planum. </s>
                <s id="id.001659">Attritio enim per
                  <lb/>
                contactum plani cum mobili, tanto maior erit. </s>
                <s id="id.001660">Ideo tangens in pun­
                  <lb/>
                cto facillime mouetur, vt dictum eſt. </s>
                <s id="id.001661">Tangens in linea difficilius:
                  <lb/>
                tangens per ſuperficiem difficillime. </s>
                <s id="id.001662">Imò vero plana exquiſita iun­
                  <lb/>
                cta ſine ferruminatione ſeparari nequeunt, ſi ſuperius leuiter ap­
                  <lb/>
                prehenſum ab inferiore diſiungere quis conetur. </s>
                <s id="id.001663">Rationem ſi vis
                  <lb/>
                aliquam, vide apud Scaligerum exercit. 333.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
            </subchap1>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>