Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(107)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div279
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
95
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5079
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
107
"
file
="
143
"
n
="
144
"
rhead
="
Ioan. de Sacro Boſco.
"/>
cuiuſcunq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5080
"
xml:space
="
preserve
">figurę ponatur cælum, quamlibet ſtellam ſemper ęquè appropin-
<
lb
/>
quare terrę, cum ad mot um cæli deſcribat circulum circa terram ab ea æqua-
<
lb
/>
liter remotum undiq;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5081
"
xml:space
="
preserve
">? Quod in hac figura manifeſte perſpicitur, in qua cęlum
<
lb
/>
ponitur angularis figuræ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5082
"
xml:space
="
preserve
">Si enim cælum circa terram moueatur, de ſcribet quę
<
lb
/>
libet ſtella ſuum circulum circa ipſam, nempe ſtella A, circulum exteriorem,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5083
"
xml:space
="
preserve
">ſtella B, circulum interiorem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5084
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſi cęlum quieſceret, ac ſtellæ per ſeſe
<
lb
/>
mouerentur, haberet maximum robur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5085
"
xml:space
="
preserve
">uim argumentum, ut in eadem
<
lb
/>
figura cerni poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5086
"
xml:space
="
preserve
">Veruntamen hoc idem
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-143-01
"
xlink:href
="
fig-143-01a
"
number
="
43
">
<
image
file
="
143-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/143-01
"/>
</
figure
>
argumentũ poterit melius proponi in hũc
<
lb
/>
modũ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5087
"
xml:space
="
preserve
">Si cęlum eſſet planum, uel alterius
<
lb
/>
cuiuſcunq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5088
"
xml:space
="
preserve
">figuræ, quamuis quęlibet ſtella
<
lb
/>
circa terram propriũ deſcriberet circulũ,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5089
"
xml:space
="
preserve
">idcirco ſemper ęqualiter diſtaret a terra,
<
lb
/>
tamẽ non omnes ſtellæ fixæ diſtantia æqua
<
lb
/>
li ab ea recederent, ſed quædã propinquio
<
lb
/>
res, quædam uero remotiores apparerent;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5090
"
xml:space
="
preserve
">quemadmodum in ſupra poſita figura ſtel-
<
lb
/>
la A, conſtituta in angulo cæli maiorẽ hẽt
<
lb
/>
diſtantiam, quàm ſtella B, non in angulo cę
<
lb
/>
li collocata; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5091
"
xml:space
="
preserve
">quod tamen eſt cõtra experiẽ-
<
lb
/>
tiã. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5092
"
xml:space
="
preserve
">Præterea, ſi omnes cæli eſſent figuræ la
<
lb
/>
teratæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5093
"
xml:space
="
preserve
">non ſphęricæ, non poſſent inferiores cæli deferre planetas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5094
"
xml:space
="
preserve
">ſtellas
<
lb
/>
fixas ab occidente in orientem ex uno ſigno in aliud, niſi detur ſciſſio, penetra
<
lb
/>
tioq́. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5095
"
xml:space
="
preserve
">corporum cæleſtium; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5096
"
xml:space
="
preserve
">Quod cum ſit abſurdum, concedendum erit, cęlum
<
lb
/>
eſſe ſphæricum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5097
"
xml:space
="
preserve
">Atque hæc ratio probat quoque, cælum non eſſe ouale, nec
<
lb
/>
lenticulare, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5098
"
xml:space
="
preserve
">c.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5099
"
xml:space
="
preserve
">ut paulo ſupra etiam oſtendimus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5100
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5101
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Tametsi</
emph
>
autem ſenſus noſter iudicat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5102
"
xml:space
="
preserve
">ita communiter dici ſolet a
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-143-01
"
xlink:href
="
note-143-01a
"
xml:space
="
preserve
">Cœlum à
<
unsure
/>
<
lb
/>
centro ter-
<
lb
/>
ræ, non au-
<
lb
/>
tem à quo
<
lb
/>
uis puncto
<
lb
/>
in ſuperfi-
<
lb
/>
cie terræ aſ
<
lb
/>
ſignato æ-
<
lb
/>
qualiter di
<
lb
/>
ſtat, ſi Geo-
<
lb
/>
metrice lo
<
lb
/>
quamur,
<
lb
/>
ſed ſo lum,
<
lb
/>
quoad ſen-
<
lb
/>
ſum.</
note
>
philoſophis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5103
"
xml:space
="
preserve
">Aſtronomis, cælum undiq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5104
"
xml:space
="
preserve
">æqualiter diſtare a nobis in ſuperfi-
<
lb
/>
cie terræ exiſtentibus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5105
"
xml:space
="
preserve
">ſi tamen diligentius rem introſpiciamus, deprehende-
<
lb
/>
mus ipſum duntaxat a centro terræ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5106
"
xml:space
="
preserve
">non a quouis puncto in eius ſuperficie
<
lb
/>
aſſignato æqualiter recedere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5107
"
xml:space
="
preserve
">Pars enim orientalis, occidentalis, ſeptentriona-
<
lb
/>
lis, meridionalis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5108
"
xml:space
="
preserve
">denique omnes partes prope Horizontem remotiores a no
<
lb
/>
bis ſunt, quàm pars ſupra uerticem noſtrum poſita, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5109
"
xml:space
="
preserve
">multo magis remota
<
lb
/>
erit ea pars cæli, quæ vertici noſtro opponitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5110
"
xml:space
="
preserve
">Cauſa uero huius rei eſt, quia
<
lb
/>
inter nos & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5111
"
xml:space
="
preserve
">uerticem capitis interijciuntur duntaxat duo elementa, aer uide
<
lb
/>
licet, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5112
"
xml:space
="
preserve
">ignis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5113
"
xml:space
="
preserve
">at inter nos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5114
"
xml:space
="
preserve
">alias partes cæli iuxta Horizontem, præter hæc
<
lb
/>
duo elementa, eſt quoque intermedia ſemidiameter terræ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5115
"
xml:space
="
preserve
">atque inter nos & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5116
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
partem cæli uertici noſtro oppoſitam, præter eadem duo elementa, intercepta
<
lb
/>
eſt tota diameter terrę. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5117
"
xml:space
="
preserve
">Si igitur Geometrice, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5118
"
xml:space
="
preserve
">præciſe loqui uelimus, non
<
lb
/>
æqualiter poſſumus diſtare ab omnibus partibus cæli. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5119
"
xml:space
="
preserve
">Veruntamen quoniam
<
lb
/>
ſemidiameter terræ inſenſibilis eſt quantitatis reſpectu diſtantiæ cœli a cẽtro
<
lb
/>
terræ, non poteſt ſenſibiliter magis diſtare a nobis cælum iuxta Horizontẽ,
<
lb
/>
quàm iuxta uerticem capitis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5120
"
xml:space
="
preserve
">Quemadmodum ſi quis rem aliquam uideret 20.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5121
"
xml:space
="
preserve
">aut 30. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5122
"
xml:space
="
preserve
">milliarijs diſtantem, ſi propius accederet 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5123
"
xml:space
="
preserve
">aut 8. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5124
"
xml:space
="
preserve
">paſſibus eiuſdem ad-
<
lb
/>
huc quantitatis appareret ipſi eadem res, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5125
"
xml:space
="
preserve
">non maior, neq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5126
"
xml:space
="
preserve
">minor, quantum
<
lb
/>
ad ſenſum, eo quòd tam pauci paſſus inſenſibilem fere habent proportionem
<
lb
/>
ad 30000. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5127
"
xml:space
="
preserve
">paſſum, cum tamen proportio hæc maior ſit, quàm proportio ſemi-
<
lb
/>
diametri terræ ad diſtantiam fitmamenti, quæ ſecundum Alphraganum, ut </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>