1gulare, & ita remotius quam C laterale, non tanto nixu contendet:
quam ipſum C. Quò enim mobile naturale propius eſt, eò obnixius
incumbit. Eadem eſt ratio cuiuſcumque figuræ præterquam ſphæri
cæ, cuius puncta B, C, D, in eadem ſuperficie æqualiter à centro
ſemper diſtant. Itaque terra, vt medium vndiquaque obtineret, &
vt quæ in ea omnia puncta æquali nixu ad eius centrum niteren
tur, debuit eſſe ſphærica: ob idque immobilißima eſt, nullibique
nutat, contrà quam dixit Poëta,
quam ipſum C. Quò enim mobile naturale propius eſt, eò obnixius
incumbit. Eadem eſt ratio cuiuſcumque figuræ præterquam ſphæri
cæ, cuius puncta B, C, D, in eadem ſuperficie æqualiter à centro
ſemper diſtant. Itaque terra, vt medium vndiquaque obtineret, &
vt quæ in ea omnia puncta æquali nixu ad eius centrum niteren
tur, debuit eſſe ſphærica: ob idque immobilißima eſt, nullibique
nutat, contrà quam dixit Poëta,
Aſpice nutantem conuexo pondere mundum.
Nutus enim hic eſt inclinatio aliò facta: quam id, à quo ſuſpenditur,
vel ſuſtinetur, inclinet. Cuiuſmodi nihil eſt in mundo, aut in terra:
ſed omne punctum eò fertur, quò id à quo ſuſtinetur, rectà ſcilicet ad
centrum, non vt D ad E, hoc enim eſſet contra naturam grauis,
quippe in diuerſum per ambitum. Quærenti verò cur igitur cœlum
exacte ſphæricum moueatur. Reſpondent moueri in loco non na
turaliter: ſed voluntariè. Omnis enim motus naturalis eſt per rectam
de centro ad locum. Voluntas illa eſt intelligentiæ, quæ cœlo vt mens
corpori præeſt. Et per ſe cum motum hunc creet ſine defatigatione eſt
hic motus in regularißimo corpore regularißimus, & facillimo ad
motum velocißimus, vt eſt apud Ptolomæum concl. 1. lib. 1. meg.
suntac. Velocitatem autem intelliget, qui intellexerit quot millia
ria, habeat circulus in cœlo extimo maximus, & quot ex his vno
quoque momento conficiat. Intelligetur quoque quomodo illius cœli
motus ſit omnium motuum menſura. Nam cum menſura ſit in vno
quoque genere minimum, vt eſt cap. 4. lib. 2. de Cœl. hic autem mo
tus minimus debet dici, qui per minimam lineam earum quæ æqua
les areas includunt fit, cuiuſmodi eſt circularis, ſicque ſecundum eam
motus erit celerrimus, quia minimus.
vel ſuſtinetur, inclinet. Cuiuſmodi nihil eſt in mundo, aut in terra:
ſed omne punctum eò fertur, quò id à quo ſuſtinetur, rectà ſcilicet ad
centrum, non vt D ad E, hoc enim eſſet contra naturam grauis,
quippe in diuerſum per ambitum. Quærenti verò cur igitur cœlum
exacte ſphæricum moueatur. Reſpondent moueri in loco non na
turaliter: ſed voluntariè. Omnis enim motus naturalis eſt per rectam
de centro ad locum. Voluntas illa eſt intelligentiæ, quæ cœlo vt mens
corpori præeſt. Et per ſe cum motum hunc creet ſine defatigatione eſt
hic motus in regularißimo corpore regularißimus, & facillimo ad
motum velocißimus, vt eſt apud Ptolomæum concl. 1. lib. 1. meg.
suntac. Velocitatem autem intelliget, qui intellexerit quot millia
ria, habeat circulus in cœlo extimo maximus, & quot ex his vno
quoque momento conficiat. Intelligetur quoque quomodo illius cœli
motus ſit omnium motuum menſura. Nam cum menſura ſit in vno
quoque genere minimum, vt eſt cap. 4. lib. 2. de Cœl. hic autem mo
tus minimus debet dici, qui per minimam lineam earum quæ æqua
les areas includunt fit, cuiuſmodi eſt circularis, ſicque ſecundum eam
motus erit celerrimus, quia minimus.
Multum plani.] Ex hoc loco intelligatur, quod mobile, quantò
latius eſt: tantò difficilius moueri per planum. Attritio enim per
contactum plani cum mobili, tanto maior erit. Ideo tangens in pun
cto facillime mouetur, vt dictum eſt. Tangens in linea difficilius:
tangens per ſuperficiem difficillime. Imò vero plana exquiſita iun
cta ſine ferruminatione ſeparari nequeunt, ſi ſuperius leuiter ap
prehenſum ab inferiore diſiungere quis conetur. Rationem ſi vis
aliquam, vide apud Scaligerum exercit. 333.
latius eſt: tantò difficilius moueri per planum. Attritio enim per
contactum plani cum mobili, tanto maior erit. Ideo tangens in pun
cto facillime mouetur, vt dictum eſt. Tangens in linea difficilius:
tangens per ſuperficiem difficillime. Imò vero plana exquiſita iun
cta ſine ferruminatione ſeparari nequeunt, ſi ſuperius leuiter ap
prehenſum ab inferiore diſiungere quis conetur. Rationem ſi vis
aliquam, vide apud Scaligerum exercit. 333.