Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 525
>
Scan
Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
2
40
3
41
4
42
5
43
6
44
7
45
8
46
9
47
10
48
49
12
50
13
51
14
52
15
53
16
54
17
55
18
56
19
57
20
58
21
59
22
60
23
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 525
>
page
|<
<
(108)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div279
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
95
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5127
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
108
"
file
="
144
"
n
="
145
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
finem huius cap. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5128
"
xml:space
="
preserve
">dicemus, continet terræ ſemidiametros fere 45225. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5129
"
xml:space
="
preserve
">Quare
<
lb
/>
Aſtronomi, ac philoſophi ſequentes iudicium uiſus merito aſſerunt, cælum ſe-
<
lb
/>
cundum omnes ſui partes æqualiter a nobis diſtare, quamuis ſecundum ratio-
<
lb
/>
nem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5130
"
xml:space
="
preserve
">ueritatem res non ita ſe habeat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5131
"
xml:space
="
preserve
">Ex his manifeſtum eſt, unam, eandemq́.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5132
"
xml:space
="
preserve
">ſtellam iuxta Horizontem tempore ſereno, ſecluſis omnibus uaporibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5133
"
xml:space
="
preserve
">ex-
<
lb
/>
halationibus, in eadem nobis magnitudine apparere, in qua iuxta meridiem à
<
lb
/>
nobis cernitur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5134
"
xml:space
="
preserve
">licet ibi magis à nobis diſtet, hic uero minus, quoniam uideli-
<
lb
/>
cet inter maiorem illam diſtantiam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5135
"
xml:space
="
preserve
">hanc minorem non eſt tanta differen-
<
lb
/>
tia, quæ ſub ſenſum cadere poſſit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5136
"
xml:space
="
preserve
">Quod ſi quis obijciat, ſenſui primo aſpectu
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-144-01
"
xlink:href
="
note-144-01a
"
xml:space
="
preserve
">Cur cęlum
<
lb
/>
appareat lõ
<
lb
/>
gius diſtare
<
lb
/>
a nobis iux
<
lb
/>
ta Horizon
<
lb
/>
tem, quam
<
lb
/>
prope uerti
<
lb
/>
cem capitis</
note
>
apparere, remotius eſſe cœlum iuxta Horizontem, quam ſupra uerticem capi-
<
lb
/>
tis, quare falſum eſſe, hanc diuerſitatem eſſe inſenſibilem: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5137
"
xml:space
="
preserve
">Reſpondendum eſt,
<
lb
/>
uerum id quidem eſſe, ſed non ideo concludi, hanc diuerſitatem eſſe ſenſibi-
<
lb
/>
lem, ſiue notabilem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5138
"
xml:space
="
preserve
">Decipitur enim ſenſus, vt demonſtrant Per ſpectiui, qui per
<
lb
/>
interiacentia corpora interuallum quoduis iudicare, atque metiri ſolet; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5139
"
xml:space
="
preserve
">at que
<
lb
/>
ita, quia inter nos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5140
"
xml:space
="
preserve
">cælum ſupra uerticem nullum uidet interiectum corpus,
<
lb
/>
at ex parte quacunque Horizontis totam molem terrenam conſpicit porre-
<
lb
/>
ctam, iudicat illam diſtantiam maiorem eſſe multo, cum re ipſa tamen inſenſi-
<
lb
/>
biliter maior ſit, ita ut per inſtrumenta æqualiter iudicetur diſtare cœl um a no
<
lb
/>
bis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5141
"
xml:space
="
preserve
">Immo hanc ob cauſam iudicat quoque ſenſus, cælum iuxta Horizontem
<
lb
/>
contingere quodammodo ipſam terram, quia nimirum non percipit aliud cor
<
lb
/>
pus inter cœlum ac terram. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5142
"
xml:space
="
preserve
">Idem accidere cernimus in cacuminibus montium.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5143
"
xml:space
="
preserve
">Videntur enim quandoque duo cacumina montium eſſe omnino coniuncta,
<
lb
/>
eo quòd non uidemus alia corpora interiecta, cum tamen longiſſimo interual
<
lb
/>
lo inter ſe diſtent.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5144
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s5145
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Sed</
emph
>
cum rei ueritas ita non ſit, huius apparentiæ cauſa eſt, quòd in tem
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-144-02
"
xlink:href
="
note-144-02a
"
xml:space
="
preserve
">Cur Sol &
<
lb
/>
ſtellæ maio
<
lb
/>
res appa-
<
lb
/>
reant iuxta
<
lb
/>
Horizontẽ,
<
lb
/>
quàm in
<
lb
/>
medio cęli.</
note
>
pore hyemali, uel pluuiali uapores quidam aſcendunt intra aſpectum no-
<
lb
/>
ſtrum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5146
"
xml:space
="
preserve
">Solem, uel aliam ſtellam; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5147
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5148
"
xml:space
="
preserve
">cum illi uapores ſint corpus diapha-
<
lb
/>
num, diſgregant radios noſtros uiſuales, ita quod non comprehendunt rem in
<
lb
/>
ſua naturali, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5149
"
xml:space
="
preserve
">uera quantitate, ſicut patet in denario proiecto in profundo
<
lb
/>
aquæ limpidæ, qui propter ſimilem diſgregationem radiorum apparet maio
<
lb
/>
ris, quàm ſuæ ueræ quantitatis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5150
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div283
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
96
">
<
head
xml:id
="
echoid-head100
"
xml:space
="
preserve
">COMMENTARIVS.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5151
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Dixerat</
emph
>
in ratione Alphragani, Solem & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5152
"
xml:space
="
preserve
">Lunam, aut quamcunque
<
lb
/>
aliam ſtellam maiorem apparere iuxta Horizontem, quàm ſupra uerticem ca-
<
lb
/>
pitis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5153
"
xml:space
="
preserve
">poſſet aliquis hinc inferre, cœlum non eſſe rotundum quandoquidem nõ
<
lb
/>
æqualiter à terra undique diſtat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5154
"
xml:space
="
preserve
">Vbi enim ſtella maior apparet, ibi cælum pro
<
lb
/>
pinquius exiſtet; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5155
"
xml:space
="
preserve
">ubi uero minor, ibi remotius. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5156
"
xml:space
="
preserve
">Idcirco occurrit tacitæ huic
<
lb
/>
obiectioni, dicens, cauſam cur Sol uel Luna, aut alia ſtella maior appareat
<
lb
/>
in ortu & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5157
"
xml:space
="
preserve
">occaſu, quàm in medio cœli, ſeu uertice, non eſſe, quòd magis ibi,
<
lb
/>
quàm hic diſtet a nobis, ſaltem ſenſibiliter; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5158
"
xml:space
="
preserve
">ſed eſſe uapores à terra eleuatos,
<
lb
/>
qui interponuntur inter Solem, uel quodlibet aliud aſtrum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5159
"
xml:space
="
preserve
">uiſum noſtrum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5160
"
xml:space
="
preserve
">Vnde fit, ut uapores illi, cum ſint iuxta Horizontem ſpiſſiores, craſſioresq́ue,
<
lb
/>
uarient noſtros radios uiſuales, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5161
"
xml:space
="
preserve
">propterea minime cernamus rem in ſua </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>