Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
31 25
32 26
33 27
34 28
35 29
36 30
37 31
38 32
39 33
40 34
41 35
42 36
43 37
44 38
45 39
46 40
47 41
48 42
49 43
50 44
51 45
52 46
53 47
54 48
55 49
56 50
57 51
58 52
59 53
60 54
< >
page |< < (139) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div318" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8219" xml:space="preserve">
              <pb o="139" file="0145" n="145" rhead="OPTICAE LIBER V."/>
            ræ:</s>
            <s xml:id="echoid-s8220" xml:space="preserve"> a d b z diameteruiſualis:</s>
            <s xml:id="echoid-s8221" xml:space="preserve"> z c g circulus ſphæræ in ſuperficie linearũ contingẽtiæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s8222" xml:space="preserve"> & protrahatur
              <lb/>
            à centro ad punctũ contingentiæ diameter b g.</s>
            <s xml:id="echoid-s8223" xml:space="preserve"> Palàm, quòd angulus z b g eſt maior recto.</s>
            <s xml:id="echoid-s8224" xml:space="preserve"> Cũ enim
              <lb/>
            in triãgulo b a g angulus b g a [per 18 p 3]
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0145-01" xlink:href="fig-0145-01a" number="55">
                <variables xml:id="echoid-variables45" xml:space="preserve">a d q c m x b g p o k t f z h</variables>
              </figure>
            ſit rectus, erit [per 17 p 1] angulus g b a mi
              <lb/>
            nor recto:</s>
            <s xml:id="echoid-s8225" xml:space="preserve"> quare [per 13 p 1] z b g maior.</s>
            <s xml:id="echoid-s8226" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Sit ergo [per 23 p 1] h b g rectus:</s>
            <s xml:id="echoid-s8227" xml:space="preserve"> erit ergo
              <lb/>
            [per 28 p 1] h b æquidiſtans lineę cõtingẽ
              <lb/>
            tię a g:</s>
            <s xml:id="echoid-s8228" xml:space="preserve"> Igitur [per 35 d 1] productæ nunꝗ̃
              <lb/>
            concurrent:</s>
            <s xml:id="echoid-s8229" xml:space="preserve"> & quęlibet diameter inter h
              <lb/>
            & g concurret cũ linea a g [per lẽma Pro-
              <lb/>
            cli ad 29 p 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s8230" xml:space="preserve">] Ducatur à pũcto a linea ſe-
              <lb/>
            cans ſphęrã:</s>
            <s xml:id="echoid-s8231" xml:space="preserve"> quæ ſit a m o:</s>
            <s xml:id="echoid-s8232" xml:space="preserve"> ita quod chor-
              <lb/>
            da, quę eſt m o, ſit ęqualis ſemidiametro
              <lb/>
            o b:</s>
            <s xml:id="echoid-s8233" xml:space="preserve"> & cõcurrat ſemidiameter b o cum li-
              <lb/>
            nea a g, in puncto t.</s>
            <s xml:id="echoid-s8234" xml:space="preserve"> Dico, quòd in quoli-
              <lb/>
            bet pũcto t o eſt locus imaginis:</s>
            <s xml:id="echoid-s8235" xml:space="preserve"> & in nul
              <lb/>
            lo alio puncto diametri t b eſt locus ima-
              <lb/>
            ginis:</s>
            <s xml:id="echoid-s8236" xml:space="preserve"> & ſunt o, t termini locorũ imaginũ
              <lb/>
            [per 23 n.</s>
            <s xml:id="echoid-s8237" xml:space="preserve">] Sumatur enim punctũ:</s>
            <s xml:id="echoid-s8238" xml:space="preserve"> & ſit k:</s>
            <s xml:id="echoid-s8239" xml:space="preserve">
              <lb/>
            & a n k ducatur ſecans ſphærã in puncto
              <lb/>
            n:</s>
            <s xml:id="echoid-s8240" xml:space="preserve"> & ducatur perpendicularis b n x:</s>
            <s xml:id="echoid-s8241" xml:space="preserve"> & [ք
              <lb/>
            23 p 1] angulo x n a fiat angulus ęqualis per lineam f n.</s>
            <s xml:id="echoid-s8242" xml:space="preserve"> Palàm, quò d n f nõ cadet inter b, g.</s>
            <s xml:id="echoid-s8243" xml:space="preserve"> Quoniã ſic
              <lb/>
            aut ſecaret ſphæram, aut ſecaret contingentẽ a g in duobus punctis [& ſic duę lineę rectę ſpatiũ cõ-
              <lb/>
            prehenderent contra 12 ax.</s>
            <s xml:id="echoid-s8244" xml:space="preserve">] Igitur forma puncti f mouebitur per f n ad punctum n, & reflectetur ad
              <lb/>
            a per lineam a n:</s>
            <s xml:id="echoid-s8245" xml:space="preserve"> & apparebit imago eius in puncto k [per 3 n.</s>
            <s xml:id="echoid-s8246" xml:space="preserve">] Et eadem probatio eſt, ſumpto
              <lb/>
            quocunque alio puncto.</s>
            <s xml:id="echoid-s8247" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div320" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head329" xml:space="preserve" style="it">26. Si linea reflexionis æquans ſua parte inſcripta ſemidiametrum circuli (qui est communis
            <lb/>
          ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) terminetur in peripheria non appa
            <lb/>
          rente: perpẽdicularis incidẽtiæ, ſecãs peripheriã inter lineã reflexionis, & rectã à uiſu ſpeculũ
            <lb/>
          tangentẽ: habebit quaſdam imagines intra, quaſdam extra ſpeculũ: unam in ſuperficie. 31 p 6.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8248" xml:space="preserve">AMplius:</s>
            <s xml:id="echoid-s8249" xml:space="preserve"> dico, quòd in arcu o g, quęcunque
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0145-02" xlink:href="fig-0145-02a" number="56">
                <variables xml:id="echoid-variables46" xml:space="preserve">a d k u m r h b g i l f e o z t y</variables>
              </figure>
            ſumatur diameter, continebit loca imagi-
              <lb/>
            num:</s>
            <s xml:id="echoid-s8250" xml:space="preserve"> & intra ſpeculum quaſdã:</s>
            <s xml:id="echoid-s8251" xml:space="preserve"> & unã in ſu
              <lb/>
            perficie:</s>
            <s xml:id="echoid-s8252" xml:space="preserve"> & alias extra ſpeculũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s8253" xml:space="preserve"> Sumatur ergo pun-
              <lb/>
            ctum l:</s>
            <s xml:id="echoid-s8254" xml:space="preserve"> & protrahatur diameter b l, quouſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s8255" xml:space="preserve"> ſecet
              <lb/>
            a t in puncto e:</s>
            <s xml:id="echoid-s8256" xml:space="preserve"> & producatur linea a l, ſecans ſphæ
              <lb/>
            ram in puncto r.</s>
            <s xml:id="echoid-s8257" xml:space="preserve"> Palàm, quòd r l minor eſt t b:</s>
            <s xml:id="echoid-s8258" xml:space="preserve"> quia
              <lb/>
            [per 15 p 3] eſt minor m o:</s>
            <s xml:id="echoid-s8259" xml:space="preserve"> quæ eſt ęqualis ſemidia
              <lb/>
            metro [ex theſi.</s>
            <s xml:id="echoid-s8260" xml:space="preserve">] Si ergo ab a ducatur linea ad dia
              <lb/>
            metrum b l:</s>
            <s xml:id="echoid-s8261" xml:space="preserve"> cuius pars interiacens inter circulũ &
              <lb/>
            diametrum, ſit æqualis parti diametri à puncto, in
              <lb/>
            quod cadit, uſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s8262" xml:space="preserve"> ad centrũ:</s>
            <s xml:id="echoid-s8263" xml:space="preserve"> cadet inter l & b.</s>
            <s xml:id="echoid-s8264" xml:space="preserve"> Si e-
              <lb/>
            nim inter l & e ceciderit:</s>
            <s xml:id="echoid-s8265" xml:space="preserve"> erit r l maior l b:</s>
            <s xml:id="echoid-s8266" xml:space="preserve"> oĩs enim
              <lb/>
            linea interiacens inter centrũ, & illam partẽ lineæ
              <lb/>
            reflexionis, illi parti diametri ęqualem:</s>
            <s xml:id="echoid-s8267" xml:space="preserve"> erit maior
              <lb/>
            parte diametri, qua terminatur, ſecundum proba-
              <lb/>
            tionem aſsignatam in explanatione metæ imagi-
              <lb/>
            num [23 & proximo numeris.</s>
            <s xml:id="echoid-s8268" xml:space="preserve">] Sit ergo punctum,
              <lb/>
            in quod linea æqualis cadit:</s>
            <s xml:id="echoid-s8269" xml:space="preserve"> i.</s>
            <s xml:id="echoid-s8270" xml:space="preserve"> Dico, quòd in quo-
              <lb/>
            libet puncto lineę e i eſt locus imaginis:</s>
            <s xml:id="echoid-s8271" xml:space="preserve"> & erit ea-
              <lb/>
            dem demonſtratio, quę fuit in t o [præcedente nu
              <lb/>
            mero.</s>
            <s xml:id="echoid-s8272" xml:space="preserve">] Igitur quędã imagines in diametro e b ſor
              <lb/>
            tiuntur loca intra ſpeculũ:</s>
            <s xml:id="echoid-s8273" xml:space="preserve"> quędam extra ſpeculũ:</s>
            <s xml:id="echoid-s8274" xml:space="preserve">
              <lb/>
            una ſola in ſuperficie:</s>
            <s xml:id="echoid-s8275" xml:space="preserve"> ſcilicet in puncto l.</s>
            <s xml:id="echoid-s8276" xml:space="preserve"> Et ita po
              <lb/>
            teris demonſtrare in qualibet diametro per puncta arcus o g tranſeunte.</s>
            <s xml:id="echoid-s8277" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div322" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head330" xml:space="preserve" style="it">27. Si linea reflexionis, æquans ſua parte in ſcripta ſemidiametrum circuli (qui eſt commu-
            <lb/>
          nis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) terminetur in peripheria nõ ap-
            <lb/>
          parente: perpendicularis incidentiæ ſecans peripheriam inter terminos lineæ reflexionis &
            <lb/>
          quadr antis peripheriæ, à puncto tact{us}, rectæ à uiſu ſpeculum tangentis, inchoati, habebit i-
            <lb/>
          magines extra ſpeculum. 32 p 6.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8278" xml:space="preserve">AMplius:</s>
            <s xml:id="echoid-s8279" xml:space="preserve"> ſumpta quacunq;</s>
            <s xml:id="echoid-s8280" xml:space="preserve"> diametro in arcu o h:</s>
            <s xml:id="echoid-s8281" xml:space="preserve"> locus imaginis in eo erit extra ſpeculũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s8282" xml:space="preserve"> Suma
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>