Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

List of thumbnails

< >
141
141
142
142
143
143
144
144
145
145
146
146
147
147
148
148
149
149
150
150
< >
page |< < of 290 > >|
145 ram in proportione irrationali / et volo /  in maio­
ri illarum moueatur a. mobile gradu octauo et in
minori illarū moueatur idem mobile gradu quar­
to
(Semper in iſtis argumentis ſuppono /  vni gra­
dui velocitatis in hora correſpondeat pedanea per­
tranſitio) quo poſito ſic argumentor talis motus
eſt difformiter difformis: et tamen non poteſt redu-
ci ad vniformitatem:
Nec eius valet dari ſiue aſſi-
gnari determinata intenſio: igitur.
Maior eſt nota /
et minor probatur ſupponēdo /  quanto aliq̈ pars
motus totalis eſt tn minori parte temporis tãto mi­
nus facit ad denominationem intenſionis totiꝰ mo­
tus ceteris aliis paribus: et tanto minus de ſpacio
per talem motum tranſitur: vt motus vt vnum par-
tialis in vna quarta hore facit ad intenſionem to-
tius motus vt vna quarta, et per illum in illa quar-
ta pertranſitur quarta pars pedalis.
Et generali-
ter obſeruandum eſt /  in quacun proportione ſe
habet pars temporis ad totuꝫ tempus in eadem ſe
habet velocitas motus in llla parte ad velocitateꝫ
totalis motus in toto tempore.
Quo poſito argui-
tur aſſumptum / quia motus vt .8. in illa parte tem-
poris non ſe habet in aliqua proportione rationa­
li ad totalem motum, nec etiam vt quatuor: et penes
tales proportiones debet inueſtigari eius intenſio
et reductio ad vniformitatem: igttur non poteſt da­
ri eius determinata intenſio aut reductio ad vnifor­
mitatem.
Conſequentia patet cum minore: et argui­
tur maior / quia partes temporis in quibus ſunt illi
motus ſe habent ad totum tempus in proportione
irrationali / vt poſitum eſt: igitur etiam motus illa­
rum partium ad totalem motum.
Conſequentiã de­
clarat ſuppoſitio. 11Dicitur.
¶ Dices forte et bene concedendo /
 talis motus non poteſt dari determinata inten-
ſio et rationalis reductio ad vniformitatem: ita  ī­
tenſio illius motus ſe habeat ad motum alicuius il­
larum partium in proportione aliqua rationali:
nec hoc eſt inconueniens, nec contra tituluꝫ queſtio­
nis: quia intelligitur titulus queſtionis dūmodo ꝑ­
tes in quibus tales motus ponūtur ſe habeãt in ꝓ-
portione rationali.
Unum tamen eſt / quod poſtea
oſtendetur /  talis motus totalis eſt intenſior quã
motus vt ſex.
Sed contra ſolutionem arguitur ſic /
quia aliquis eſt motus difformis cuius partes ſūt
in partibus temporis rationalē ꝓportionē haben­
tibus ad totū tempus: et tamē talis motꝰ nõ valet
reduci ad vniformitatē, nec valet inueniri certa eiꝰ
intenſio: igit̄̄ ſolutio nulla.
Arguitur antecedēs et
pono caſum /  diuidatur hora per partes ꝓportio­
nales proportione dupla: et in prima a. mobile mo­
ueatur aliquatulū velociter exempli gratia vt .2. et
in ſecunda in duplo velocius quã in prima. et in ter­
tia in triplo: et ſic conſequenter aſcendendo per om­
nes numeros.
quo poſito ſic arguitur / talis mo-
tus eſt difformiter difformis cuius partes ſunt in
partibus temporis habentibꝰ proportionē ratio-
nalem in ordine ad totum: et tamē non inuenit̄̄ nec
dabilis eſt certa intenſio eiꝰ nec reductio ad vnifor­
mitatem: igitur propoſitū: tota ratio patet dem-
pta minore / que ſic arguit̄̄ / q2 ille motus videtur eſſe
infinitus: igitur nõ valet dari determinata eiꝰ intē­
tio ſaltem finita de qua loquimur.
Probatur añs /
quia in infinitū intēſus eſt ille motus in illa hora:
igitur apparet /  ſit īfinitus. 22Dicitur.
¶ Dices forte /  tota-
lis ille motus eſt ita intenſus ſicut motus qui fit in
ſecunda parte ꝓportionali temporis: ita  talis
motus eſt ī duplo ītenſior motu facto ī prima par­
te ꝓportionali tēporis: et reduciter ad vniformita­
tem ſupponendo /  per quamlibet partē illius ho­
re eſt motus vt duo et per totū reſiduū a prima par­
te ꝓportionali eſt motꝰ vt .4. et per totū reſiduum
a ſecunda eſt motꝰ vt .6. et per totū reſiduū a tertia
eſt motus vt .8. / vt facile patet ex caſu: ita  queli-
bet pars ſequens alterã cū oībus ſequētibus eam
excedit immediate precedentem per duos gradus.
Quo ſuppoſito arguitur reductio vniformitatis
talis motus: et volo /  capiãtur duo gradus extēſi
per totū reſiduū a. prīa ꝑte ꝓportionali: et ponan­
tur in prima ſibi equali.
Diuidendo em̄ proportio­
ne dupla totū aggregatū ex oībus immediate ſe-
quentibus aliquã eſt equalis illi / vt patet ex quinto
capite prime partis) / deinde capiantur duo gradꝰ
a toto a ſecunda / et ponãtur in ſecunda: et nichil po­
natur vlterius in prima: aut ſecunda: deinde a ſe-
quentibus tertiam capiantur duo gradus / qui po­
nantur in tertia: et ſic cõſequenter.
quo poſito in fi­
ne totus ille motus erit vniformis vt .4. / igit̄̄ dabi-
lis eſt eius intēſio et ad vniformitateꝫ reductio ha­
betur em̄ /  velocitas totalis motus eſt dupla ad
velocitatem eiꝰ que eſt in prima parte proportio-
nali hore.
Sed contra / quia tunc ſequeretur / 
ſi hora diuidatur per partes ꝓportionales ꝓpor-
tione tripla et per primã illarū moueat̄̄ aliquod
mobile aliquantula velocitate: et ꝑ ſecundam du­
pla velocitate: et per tertiam tripla: et ſic in infini­
tuꝫ vt in priori caſu.
tale mobile etiã moueret̄̄ in to­
tali hora adequate dupla velocitate ad velocitatē
qua mouetur in prima parte proportionali hore /
ſed cõſequens eſt falſum / igitur illud ex quo ſequit̄̄
Sequela probatur / quia non videtur maior ratio­
ni iſto caſu quam in p̄cedenti: falſitas tamē conſe­
quentis arguitur / quia talis motus eſt dūtaxat in
ſexquialtero velocior motu prime partis propor-
tionalis temporis: igitur non eſt ī duplo velocior.
Conſequentia patet: et arguitur añs: et volo gra-
tia argumēti /  motus prime partis proportiona­
lis ſit vt .2. / quo poſito ſic argumētor motus vt duo
eſt per totam horã.
ergo talis motus denominat
totū moueri vt duo in tota hora motꝰ vero vt duo
ſuperadditus in ſecunda parte ꝓportionali et in
oībus ſequentibus eſt in ſubtriplo tempore: et eſt
equalis intenſionis cñ aliis duobꝰ gradibꝰ per to­
tum: igitur in triplo minus denominat.
Duo vero
gradus extenſi per tertiã partē ꝓpottionalē et to­
tum reſiduū ſunt in triplo minori ſubiecto / ergo ad­
huc in triplo minꝰ denominãt: et ſic conſequenter
ꝓcedendo per ſubtriplam proportionē: ergo tota­
lis denominatio talis motꝰ facti in illa hora con-
flatur ex infinitis cõtinuo ſe habentibꝰ in ꝓportio­
ne ſubtripla: igitur reſiduū a prima eſt ſubdupluꝫ
ad primū / vt patet ex correlario prīe ↄ̨cluſionis q̇nti
capitis prime partis et primū illoꝝ erat vt duo hoc
eſt prima denomīatio erat vt .2. / igitur oēs alie de­
nominatiões ſunt vt vnū: modo duo et vnū ſūt tria /
igit̄̄ totalis motꝰ velocitas eſt vt .3. et velocitas in
prima parte ꝓportionali eſt vt .2. / ergo velocitas to­
talis motus ſe habet in ꝓportiõe ſexquialtera ad
velocitatem eiuſdē motꝰ in prima parte ꝓportio-
nali temporis / quod fuit ꝓbandū: patet tamen con­
ſequentia / q2 triū ad duo eſt ꝓportio ſexquialtera.
Quarto principaliter tangēdo motꝰ
difformiter difformis quorū partes diuerſis con-
tinuo ꝓportionibus ſe habent: arguitur ſic: q2 ali­
quis eſt motus difformiter difformis cuius nõ eſt
dabilis vniformitas nec denoīationis intēſio: igit̄̄

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index