Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Table of figures

< >
[111] a. dracob. polusc. uulturd. tropicus cancrie. bootesf. coronag. ingenicu- latus.h. aquilai. delphinusk. fagittal. ophiuchusm. ſerpensn. equi duoo. uolucrisp. linea æqui noctialisq. librar. linea ecli- ptica.s. ſagitariust. capricorn{us}u. aquariusx. ſcorpiusy. coronaz. tropicus capricorni &. ara b{us}. piſcis me-redionalis. a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u x y z
[112] Vmbræ gno monis.a. roma gno mo.ix. um-bra. viii.b. tarentum gnomo .xi. umbra. ix.c. athene gnomo. iiii. umbra. iii.d. rhodus gnomo. vii. umbra. v.e. alexandria gnomo. v. umbra. iii.Eleuationes polif. alexandria gr. xxxvi.g. thodus gr. xxxvi.h. athene gr. xxxvii. & quartæ. i.i. tarentum gr. xxxix. & quartæ. iii.K. roma gr. xxxxii.Gnomonesa. gnomo ro mæ.b. gnomo athenarumc. gnomo rhodid. gnomo tarentie. gnomo alexandrieQuotiẽs me timur um-bras reduci mus gnomo nes ubi eft. a. & gnomo romæ a b c d e f g h i k
[113] orizonparsæſtuiagnomonaxonradiusæſtiu{us}æqnoclacotomusmonach{us}hibernushibernaAnalemmaLinea planitſæ a b c e f g h i k l m o p q s t u x
[114] Solare horo-logium Romæ!GnomonRadiusæſtiuusMaLacoRadius æquitom{us}noctialisnochushibernusLinea PlanitieiOrizon ♒ ♓ @ @ ♋ @ @ ♎ ♏ @ @
[115] a. ſpeculumbi taberna tõ ſoria a b
[116] a. Suculab. cheloniæc. fibulad. troclea ſeu rechamus.e. troclea ife- rior ſeu re chamusf. ferrei forfi- ces.g. ductarius funis.Orbiculi ſũt rotulæ quæ circũ axicu-los in trocle-is uerſantur. a b c d e f g
[117] a. ergatab. tympanũc. fibulatio a b c
[118] a. tignumb. retinaculac. cheloniũd. troclea fub q̃ regula poſita eſtf. ductarii fu nese. troclea quã græci epagonta no ſtri artemo nẽ dicunt b c d f a e
[119] a. ſcapi triẽta lesb. columnæc. armilla in qua choda ces qui in ca-pite colũnæ ſunt implum bati uertunt̃. a b c
[120] a. rotæ pedũ duodenumb. epiſtyliumc. chodix ꝗ uertitur in ar milla a b c
[121] a. hypomo clion.b. uectisc. onus b a c
[122] a. axisb. tympanũc. ftipesd. ſemipeda- les aperturæ: Columbaria aũt.i. caua & canales fiunt i ſingulis oc-tantibus axis p quæ aq̈ cõ. cepta in tym pano educit̃ ad eos uſus: ad quos deſti nata fuerit. a b d c
[123] a. modiolib. caſtellũc. axis a b c
[124] a. fi ulib. caftellũc. axis a b c
[125] a. modioli.b. pinne: hæ nã alterna-tim poſitæ ſunt cũ mo-diolis.c. caſtellumd. axis b a d c
[126] a. molab. ifudibulũc. pinne rotæ a b c
[127] a. coclea ad rationem tri goni pytha-gorici erectab. tigna in q̃ uerſatur co-clea. b a
[128] a. modioli æreib. catinusc. penula uti infudibulum inuerſumd. fiſtula quæ tuba dicit̃e. emboli maſculi. Reli qua ex littera ſatis itelligũ-tur a peritis. Singula enĩ & in his ma-chinis & in multis ſupe-rio℞ re℞ de-ſcriptiõib{us}; ſi-ꝗ̃s declarare uellet op{us} eẽt & plura ſcri-bere: & cuiuſ-que rei uari as figuratio nũ facies pin gere: ꝗb{us} & q̃ reb{us} ipſis: ĩtra ſũt & extra: mõſtrari poſ-ſent: ſed ſatis mihi feciſſe uideor apuiſ-ſe .ſ. ſtudioſis fores & oſtẽ-diſſe ſemitas ꝗb{us} hic au-ctor intelligi ualeret. a b c d e
[129] Quæ in hac hydraulica deſcriptione dñr ab aucto re non facile pictura cõſeꝗ pñt ꝗ̃obrẽ ſa tis eſſe duxi ſtudioſis ſuã ꝑtẽ relĩquere & ĩ extremo libro uocabu la declarare
[130] Rhedaa. capſú rhe- deb. rotac. tympanũ Reliqua ĩtel-liguntur ex lectione a b c
[131] Hæenauis de ſcriptio non ea rõne facta eſt: ꝗ̃ ab au-ctore tradit: ſed alia ñ mi-nus ſolerti. Is nan p̃cipit rotas fieri de-bere extra la-tera nauis, S; ea quotiẽs in alterã partẽ inclinat ut ra tio exigit uẽ-to℞ & uelo℞ eiuſ lateris rota ĩ eãdem partẽ inclina ta: at prona ĩacẽs: nimiũ ĩ mergit̃ aquæ ſic nauiga-tionẽ ĩpedit: ne ip̃a iuſtã rotationẽ, ꝑfi cit: altera quo rota excelſi{us} elata at ſip ꝓna: nihil uel pa℞ aquã tangit: minuſ hac diuerſitate al terã iuuat uel ab ea iuuat, ut nõ poſſint quouis mõ expeditam iu ſtã ꝑficere rotationem. Quæ oĩa uni ca rota ĩ me-dia naui poſi-ta (ut figura monſtrat) emẽdant: dũ tñ carina ĩ eo medio gemi-netur at in utro quo coeat capite. Nã ita nauis facili{us} fluitat: & quocun mõ ĩ alteram ꝑtẽ ĩclinet̃ ro ta ſine fine rotationẽ ſuam peragít.
[132] a. περίζι-ρνb. χοινικὶςc. ζάπεζαd. α\’νΤερεί- σιονe. ἀτκὼγf. α\’νΤιςά- Τιςg. λιάπΗξh. Sucla cũ uectibus Hãc catapul-tæ deſcriptio nẽ ex iiſdẽ ha bui græcis au ctorib{us} quos Vitruuius ci tat: quã quo- iiſdem di-ctiõibus græ cis annotaui quas ibi inue ni: ut ſtudio-ſis & ĩgenio-ſis nõ deeſſẽ ꝗ forſan ibiꝓ ficer̃ poterũt ubi ego defe ci:qñ ne ex uitruuione ex ipſis aucto rib{us} (ut inge-nii mei tenui tatẽ fatear) ĩ-tegrã rectam ue ĩtelligẽtiã extorq̃re ua-lui. a b c d e f g
[133] Baliſtis ſaxa-catapultis & ſcorpionib{us} ſagittæ iacie-banſut ex au ctoris ſcriptiſ uidere licet. Baliſtæ ãt di-uerſis machi nis tẽdebanſ & uariis rõni bus efficiebã tur. Quarum hãc unã quæ hic graphice deſcripta eſt ex plurib{us} mi n{us} corruptã ſelegit uti ex ea ſiquis fru-ctus hr̃i põt: nõ morẽtur ſtudioſi carẽ tia ſchematis
[134] a. teſtudo arietariab. turriculac. ſcorpiões Intus aũt ĩ ſu p mo tabula to ſunt cata-pulte ĩ ĩferio-rib{us} uero aq̃ magna copia a b c
[135] Teſtudo ad congeſtionẽ foſſarũ addi-to ariete.Variæ teſtu- dines hic de-ſcribuntur ab auctote: quæ facile ab ſtudioſis i telligi pñt.
[136] a. helepolis.b. rhodus a b
< >
page |< < of 256 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div73" type="section" level="1" n="52">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2461" xml:space="preserve">
              <pb file="0146" n="146" rhead="LIBER"/>
            dæ, ſic contra, qui eo℞ ſcripta furantes, pro ſuis prædicant, ſunt vituperãdi,
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="29"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="30"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="31"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="32"/>
            qui nõ propriis cogitationibus nituntur ſcripto℞, ſed inuidis moribus
              <lb/>
            aliena violantes gloriantur, non modo ſunt repræhendẽdi, ſed etiam quia
              <lb/>
            impio more vixerunt, pœna conclẽnandi, nec tamẽ hæ res non vẽdicatæ cu-
              <lb/>
            rioſius ab antiquis eẽ memorãtur, quo℞ exitus iudicio℞ qui fuerint, nõ eſt
              <lb/>
            alienũ, quẽadmodũ ſint nobis traditi explicare, Reges attalici magnis philo
              <lb/>
            logiæ dulcedinibus inducti, cũ egregiam biblyothecã, pergami ad cõmu-
              <lb/>
            nem delectationẽ inſtituiſſent, Tũc item Ptolomeus infinito zelo cupidita
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="29"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="30"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="31"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="32"/>
            tiſ incitatus ſtudio, nõ minoribus induſtriis ad eundẽ modũ contenderat
              <lb/>
            Alexandriæ cõparare, Cũ autẽ ſũma diligentia perfeciſſet, non putauit id ſa
              <lb/>
            tis eſſe niſi ꝓpagationibus in ſeminando curaret augendam, Itaꝙ muſis et
              <lb/>
            apollini ludos dedicauit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2462" xml:space="preserve">quẽadmodũ Athleta℞, ſic cõmunium ſcripto
              <lb/>
            rum victoribus præmia & </s>
            <s xml:id="echoid-s2463" xml:space="preserve">honores conſtituit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2464" xml:space="preserve">His ita ĩſtitutis, cũ ludi adeſ-
              <lb/>
            ſent, iudices litterati, qui ea probarent erant legendi, Rex cũ iam ex ciuitate
              <lb/>
            ſex lectos habuiſſet, nec tam cito ſeptimũ idoneum ĩueniret, rettulit ad eos
              <lb/>
            quiſupra biblyothecã fuerant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2465" xml:space="preserve">quæſit, ſi quem nouiſſent ad id expeditũ,
              <lb/>
            Tunc ei dixerunt eſſe quendã A riſtophanem, qui ſũmo ſtudio ſũma dili
              <lb/>
            gentia quotidie oẽs libros ex ordine perlegeret, Ita in cõuentu ludorum
              <lb/>
            cum ſecretæ ſedes iudicibus eſſent diſtributæ, cũ cæteris Ariſtophanes cita@
              <lb/>
            tus, quẽadmodũ fuerat locus ei deſignatus ſedit, Primo poetarũ ordine ad
              <lb/>
            certationẽ inducto cum recitarentur ſcripta, populus cunctus ſignificando
              <lb/>
            monebat iudices quod probarent, Ita cum ab ſingulis ſententiæ ſunt ro-
              <lb/>
            gatæ, ſex vna dixerunt, Et quem maxime animaduerterunt multitudini
              <lb/>
            placuiſſe ei primum præmium, in ſequenti ſecundum tribuerunt, Ariſto-
              <lb/>
            phanes uero cum ab eo ſententia rogaretur, eum primum pronunciari iuſ
              <lb/>
            ſit, qui minime populo placuiſſet, Cũ aũt rex & </s>
            <s xml:id="echoid-s2466" xml:space="preserve">vniuerſi uehemẽter ĩdigna
              <lb/>
            rentur, ſurrexit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2467" xml:space="preserve">rogando ĩpetrauit vt paterẽtur ſe dicere. </s>
            <s xml:id="echoid-s2468" xml:space="preserve">Ita ſilentio fa-
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="29"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="30"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="31"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="32"/>
            cto docuit vnũ ex his eũ eſſe poetã, cæteros aliena recitauiſſe, Oportere autẽ
              <lb/>
            iudicantes non furta, ſed ſcripta ꝓbare, Admirãte populo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2469" xml:space="preserve">rege dubitan-
              <lb/>
            te, fretus memoria e certis armariis infinita volumiua eduxit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2470" xml:space="preserve">ea cũ reci-
              <lb/>
            tatis conferendo coegit ipſos furatos de ſe confiteri, Ita rex iuſſit cum his
              <lb/>
            agi furti, condẽnatoſ cũ ignominia dimiſit, Ariſtophanem vero ampliſſi
              <lb/>
            mis muneribus ornauit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2471" xml:space="preserve">ſupra bibly othecã conſtituit, Inſequentibus an
              <lb/>
            nis a macedonia zoilus qui adoptauit cognomẽ vt homeromaſtix vocita-
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="29"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="30"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="31"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0146-1" xlink:href="hd-0146-1a" number="32"/>
            retur alexandriã venit, ſua ſcripta contra iliadẽ & </s>
            <s xml:id="echoid-s2472" xml:space="preserve">odiſſeam comparata
              <lb/>
            regi recitauit, Ptolomeus vero cũ animaduertiſſet poeta℞ parentẽ philolo-
              <lb/>
            giæ omnis ducẽ abſentẽ vexari, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2473" xml:space="preserve">cuius ab cunctis gentibus ſcripta ſuſpi-
              <lb/>
            cerentur, ab eo vituperari, indignatus nullum ei dedit reſponſum, Zoilus
              <lb/>
            autem cum diutius in regno fuiſſet inopia præſſus, ſummiſit ad regem po
              <lb/>
            ſtulans vt aliquid ſibi tribueretur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2474" xml:space="preserve">Rex vero reſpondiſſe dicitur, Homerum
              <lb/>
            qui ante annos mille deceſſiſſet æuo perpetuo multa millia hominum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>