Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
< >
page |< < of 290 > >|
146 titulus queſtiõis falſus. Arguitur añs: et pono ca-
ſum /  a. mobile in prima parte proportionali ꝓ-
portione dupla huius hore moueat̄̄ aliquantuluꝫ
velociter: et in ſecunda in ꝓportione ſexquialtera
velocius ꝙ̄ in prima et in tertia in ꝓportione ſexq̇­
quarta velocius quã in ſcḋa: et ſic conſequenter ꝓ-
cedendo per omnes ſpecies proportionis ſuꝑparti­
cularis: quo poſito talis motus eſt vniformiter dif­
formis: et non eſt dabilis eius intenſio: nec reductio
ad vniformitatem: igitur.
Arguitur minor / quia nõ
apparet cuius intenſionis ſit ille motus niſi fuerit
infinite: cum in infinitum velociter moueatur a. mo­
bile in aliqua parte proportionali temporis: igit̄̄
non repertiur eius certa intenſio.
11dicitur.
¶ Dices et bene negando minorem: et quoniam ar-
gumentum nihil aliud petit niſi intenſionem talis
motus, et vniformitatem, et quomodo cognoſci de-
beat: et inueſtigari.
Ideo dico /  totalis illius mo-
tus velocitas correſpondet velocitati ſecunde par-
tīs ꝓportionalis: et ſic illud mobile a. in totali tem­
pore mouetur in ſexq̇altero velociꝰ quã in prīa ꝑte
proportionali temporis.
Quod ſic oſtenditur ſup­
poſito gratia argumenti /  in prīa parte ꝓportio-
nali moueatur vt duo: et  quelibet pars ſequēs al­
teram cum toto reſiduo ſequenti eã excedit īmedia-
te precedentem ſe per vnum ſemper equaliter (vt fa­
cile eſt intueri) illis ſuppoſitis ſic argumētor duo
gradus velocitatis qui ſunt per totam horam de-
nominant totuꝫ a. moueri vt duo in illa hora: et vnꝰ
gradus extenſus ſiue continuatus per totum reſi-
duum a prima parte ꝓportiõali / quod eſt ſubduplū
ad totum tempus denominat vt dimidium: quoniã
ſi eſſet per totum denominaret vt vnum: ergo ī ſub­
duplo denominat quia eſt in ſubduplo tēpore.
Itē
alter gradus qui eſt in toto reſiduo a. ſecunda par­
te proportionali denominat in ſubduplo minꝰ quã
ille qui eſt in toto reſiduo a prima: cum illa tempo-
ra ſe habeant in proportione ſubdupla: et ſic conſe­
quenter: igitur totalis denominatio omnium illo-
rum motuum demptis duobus gradibus extenſis
per totam horam componitur ex infinitis cõtinuo
ſe habentibus in proportione ſubdupla: ergo reſi-
duum a primo eſt equale primo
Patet conſequen-
tia ex correlario preallegato: et primum eſt vt dimi­
dium: ergo totus ille motus vt eſt vt vnū: et veloci-
tas proueniens a duobus gradibus per totam ho­
ram eſt vt duo: ergo totus motus adequatus illius
hore eſt vt tria: et velocitas prime partis id eſt quaꝫ
habet in prima parte ꝓportionali temporis eſt vt
duo: et trium ad duo eſt ꝓportio ſexquialtera: ergo
velocitas illius totalis motꝰ ſe habet in ꝓportiõe
ſexquialtera ad velocitatē quã habet in prima ꝑte
ꝓportionali: et ſic ſe habet velocitas ſecunde par-
tis ꝓportionalis ad velocitatem prime / quod fuit
probandum.
Sed contra mutando paululum ca-
ſum: volo /  a. in prima ꝓportionali hore ꝓportio­
ne dupla aliquantulū velociter moueat̄̄: et in ſecū-
da in ſexquialtero velociꝰ quã in prima: et in tertia
in ſexquitertio velocius quã in prima: et in quarta
in ſexquiquarto velocius quã in prima: et ſic conſe-
quenter procedēdo per oēs ſpecies ꝓportionis ſu-
perparticularis ſemꝑ referēdo ad primã partem.
Quo poſito arguitur ſic / talis motus eſt difformiṫ
difformis quo ad tempꝰ: et non valet ad vniformi-
tatē reduci, aut certa eius intēſio eiꝰ inueniri: igit̄̄
minor patet / q2 nõ apparet modus quo ille motus
poſſet ad vniformitatē reduci: et ſi aduerſariꝰ hoc
neget, det illum modū: et in dubie facile erit calcu-
latori philoſopho illum impugnare. 22.1. confir.
¶ Et confir-
matur / quia ſi aliquod mobile moueat̄̄ ī prima ꝑte
ꝓportionali huiꝰ hore aliq̈ ꝓportiõe aliquantuluꝫ
velociter: et in ſecūda in duplo velocius et in tertia
in ſexquitertio velocius quã in prima et in quarta
in ſexquiquīto velocius quã in prima: et in quinta
in ſexquioctauo velociꝰ: et inſequēti in ſexquiduo-
decimo velociꝰ: et ſic in infinitū ꝓcedendo interſca­
lariter ꝑ ſpēs ꝓportionis ſuꝑparticularis ↄ̨tinuo
vna pĺes omittēdo: tūc taĺ motꝰ ē difformiṫ diffor­
mis quo ad temdus: et nõ poteſt eius certa intenſio
dari.
igit̄̄. Et ſic poteſt etiam formari caſus vbi inṫ
ſcalariter ꝓcedat̄̄ per eaſdē ſpecies ꝓportiõis ſuꝑ­
particularis cõtinuo plures omittēdo duas dicen­
do ī ſexquialtero, in ſexquiquīto: ī ſexquidecīo, in
ſexquidecimo ſeptimo.
Item ꝓcedendo per eaſdem
ſpecies cõtinuo dimittendo plures ꝑ tres vel q̈tuor
vel per .5. vel per .6. et ſic in īfinitū: et dabunt̄̄ motꝰ
difformes quo ad tēpus: et tamē ipſi non poſſūt ad
vniformitatē reduci: igitur: 332. confir.
¶ Cõfirmat̄̄ ſecundo et
pono caſum /  in prima parte ꝓportiõali aliquod
mobile moueat̄̄ aliquantulū velociter et in ſecūda
ī ſexquialtero velocius quã in prima: et in tertia in
ſuperbipartiēte tertias velocius quã in prima: et
in quarta in ſexquitertio velocius ꝙ̄ in prima: et in
quinta in ſuꝑpartiente quartas velocius quam in
prima: et in ſexta in ſexquiquarto velocius ꝙ̄ in pri­
ma: et ſic cõſequenter ꝓcedēdo per oēs ſpecies pro­
portiõis ſuperparticularis interſerēdo ſpecies ꝓ­
portiõis ſuprapartientis: tūc tale mobile mouet̄̄
difformiter quo ad tempus: et tamē motꝰ illiꝰ vni­
formitas nõ poteſt venari: igit̄̄ titulꝰ q̄ſtiõis ē falſꝰ
44.3. conur.
¶ Confirmatur tertio / et pono caſū /  a. mobile in
prima parte ꝓportiõali moueat̄̄ aliquãtulū: et in
ſecunda in duplo plus: et in tertia in ſexquialtero
plus quã in prima: et in quarta in ſuperbipartien­
te tercias plus quã in prima: et in quinta in duplo
ſexquialtero plus quã in prima: et in ſexta in duplo
ſuperbipartiēte tertias velocius quã ī prima et in
ſeptima in triplo velocius quã in prima: et ſic cõſe-
quenter capiēdo primoquin: et conſequen-
ter alias .5. et ſic in infinitū.
Quo poſito illoꝝ motꝰ
eſt difformiter difformis: et tamē illius velocitas
non valet perſcrutari igitur.
In oppoſitum tamen eſt vniuerſalis
opinio cõmuniter philoſophantiū / q̄ in hac parte
multū vigoris acroboris habet
Preterea ꝑ quēli­
bet talē motū difformem in totali tēpore adequate
ꝑtranſitur aliquod ſpaciū adequate: et tale ſpaciū
in tali tēpore ab aliqua velocitate vniformi natum
eſt pertranſiri: igit̄̄ illa velocitas vniformis eſt tan­
ta quanta eſt velocitas illius motꝰ difformis quo
illud ſpaciū in eodē tempore pertrãſitur adequate
Quod patet per diffinitionē motꝰ eque velocis: igi­
tur quilibet motꝰ difformis alicui vniformi corre-
ſpondet cui equiualet / quod fuit probandum.
Pro deciſione huius queſtionis tria
faciemus.
Primo aliqua notabimꝰ, ſecundo non­
nullas cõcluſiones quibꝰ facilis erit ad queſitum
reſponſio eliciemus.
Proſtremo vero reſpondebi­
mus ad argumenta in oppoſitum.
Pro primi expeditione repetētes quo­
dãmodo ea que ſuperius iam tacta ſunt dicamus /
 duplex eſt motus difformis quod ad tempus puta
difformiter difformis et vniformiter difformis.
Utriuſ membri definitio ſuperiꝰ data eſt. Sꝫ mo­
tus vniformiter difformis quo ad tempꝰ adhuc du­

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index