Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
121 84
122 85
123 86
124 87
125 88
126 89
127 90
128 91
129 92
130 93
131 94
132 95
133 96
134 97
135 98
136 99
137 100
138 101
139 102
140 103
141 104
142 105
143 106
144 107
145 108
146 109
147 110
148 111
149 112
150 113
< >
page |< < (110) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div283" type="section" level="1" n="96">
          <pb o="110" file="146" n="147" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div285" type="section" level="1" n="97">
          <head xml:id="echoid-head101" xml:space="preserve">TERRAM, ET AQVAM ESSE ROTVNDAS.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5204" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvod</emph>
            etiam terraſit rotunda, patet ſic. </s>
            <s xml:id="echoid-s5205" xml:space="preserve">Signa & </s>
            <s xml:id="echoid-s5206" xml:space="preserve">ſtellæ non æ-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-146-01" xlink:href="note-146-01a" xml:space="preserve">Terram ro-
                <lb/>
              tundam eſ@
                <lb/>
              ſe ab ortu
                <lb/>
              in occaſum</note>
            qualiter oriuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5207" xml:space="preserve">occidunt omnibus hominibus ubique exi-
              <lb/>
            ſtentibus; </s>
            <s xml:id="echoid-s5208" xml:space="preserve">Sed prius oriuntur & </s>
            <s xml:id="echoid-s5209" xml:space="preserve">occiduntillis, qui ſunt uerſus
              <lb/>
            orientem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5210" xml:space="preserve">quod citius, uel tardius oriuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5211" xml:space="preserve">occidunt qui-
              <lb/>
            buſdam, cauſa eſt tumor terræ, quod bene patet per ea, quæ fiunt in ſublimi.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5212" xml:space="preserve">Vna enim & </s>
            <s xml:id="echoid-s5213" xml:space="preserve">eadem eclipſis Lunę numero, quæ apparet nobis in prima hora
              <lb/>
            noctis, apparet orientalibus circa horam noctis tertiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s5214" xml:space="preserve">Vnde conſtat, quod
              <lb/>
            illis prius fuit nox, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5215" xml:space="preserve">Sol prius eis occidit, quàm nobis, cuius reicauſa eſt
              <lb/>
            tantum tumor terræ.</s>
            <s xml:id="echoid-s5216" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div287" type="section" level="1" n="98">
          <head xml:id="echoid-head102" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5217" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Haec</emph>
            eſt tertia concluſio, Terram uidelicet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5218" xml:space="preserve">aquam rotundæ eſſe figu-
              <lb/>
            ræ; </s>
            <s xml:id="echoid-s5219" xml:space="preserve">quam quoniam duas continet partes, primo loco priorem eius partem, nem
              <lb/>
            pe terram eſſe rotundam, hac vnica ratione cofirmat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5220" xml:space="preserve">Terra eſt rotunda ab
              <lb/>
            oriente in occidentem; </s>
            <s xml:id="echoid-s5221" xml:space="preserve">item à ſeptentrione in auſtrum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5222" xml:space="preserve">Tota ergo terra rotun-
              <lb/>
            da exiſtit. </s>
            <s xml:id="echoid-s5223" xml:space="preserve">Conſecutio manifeſta eſt ex ſuffi cienti partium enumeratione: </s>
            <s xml:id="echoid-s5224" xml:space="preserve">Si
              <lb/>
            enim terra ab oriente in occidentem, ubicunque incipias, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5225" xml:space="preserve">quocunque per-
              <lb/>
            gas, eſt rotunda, itemq́ue à ſeptentrione in auſtrum, verſus quamcumq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5226" xml:space="preserve">etiam
              <lb/>
            tendas partem, nulla prorſus terræ particula relinquetur, quæ rotunditatis ſit
              <lb/>
            expers. </s>
            <s xml:id="echoid-s5227" xml:space="preserve">Antecedens antem probat dupliciter, primum quidem, quoniam duas
              <lb/>
            habet partes, priorem, quòd nimirum terra ſit rotunda ab oriente in occiden-
              <lb/>
            tem, oſtendit hac ratione. </s>
            <s xml:id="echoid-s5228" xml:space="preserve">Signa & </s>
            <s xml:id="echoid-s5229" xml:space="preserve">ſtellę prius orientalibus oriuntur, prius
              <lb/>
            ad medium cæli perueniunt, priuſq́ue occidunt, quàm occidentalibus, vt eui-
              <lb/>
            denter patet in eclypſi Lunari, in qua, quoniam uniuerſalis eſt toti mundo (fit
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-146-01" xlink:href="fig-146-01a" number="44">
                <image file="146-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/146-01"/>
              </figure>
            enim eclipſis Lunę propter
              <lb/>
            ingreſſum ipſius in vmbram
              <lb/>
            terræ, ut in 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s5230" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s5231" xml:space="preserve">explicabi-
              <lb/>
            mus) in eodem inſtanti tem-
              <lb/>
            poris Luna omnibus homi-
              <lb/>
            nibus, a quibus tunc uideri
              <lb/>
            poteſt, occultatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s5232" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s5233" xml:space="preserve">ta-
              <lb/>
            men, ſi nobis v. </s>
            <s xml:id="echoid-s5234" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s5235" xml:space="preserve">apparet in
              <lb/>
            prima hora noctis initiũ ecli
              <lb/>
            pſis, hæc eadem inchoaſſe ſci
              <lb/>
            tur ex libris hiſtoriarũ, ſiue
              <lb/>
            relatione aliorum, oriẽtalio
              <lb/>
            ribus populis circa tertiã v.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5236" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s5237" xml:space="preserve">horã noctis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5238" xml:space="preserve">Ex quo clarũ
              <lb/>
            eſt, eos prius habuiſſe noctẽ,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s5239" xml:space="preserve">ex cõſequẽti Solem ijſdẽ
              <lb/>
            citius exortum fuiſſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5240" xml:space="preserve">occi
              <lb/>
            diſſe, duabus horis, quàm </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>