147147*DE* H*YDROSTATICES ELEMENTIS.*
experientiæ manifeſtè repugnat.
Quamobrem minor aquæ copia A B C D
premit fundum C D æquivalenter majori C D E F.
premit fundum C D æquivalenter majori C D E F.
3 Exemplum.
Vas A B C D aquæ plenum, cujus fundum D C horizonti parallelum ro-
tundo foramine pertundatur, quod ligneus tegat orbis G H materie quàm
aqua levior. Exponatur deinde vas alterum I K L ſuperiori quidem æquealtum,
ſed minus & aquæ item plenum, cujus fundũ ad M N perforatum æqualiter an-
tecedenti E F, & orbe quoque O P ipſi G H æquali obtegatur. Quibus poſitis,
orbis G H contra communem ligni naturam vimq́ue ingenitam ex aqua non
emerget, ſed foramini E F incumbens tam valenter premet quàm columna
aquea E F Q R multata differentiâ ponde-
208[Figure 208]
rũ lignei orbis G H &
aquæ ipſi æqualis.
Et
quî experimento hoc cognoſcas, orbi G H
libram affigito, cujus pondus S ponderi di-
cto æquale ſit, eritq́ue orbis G H ipſi æqui-
libris. Similiter firmato ad orbem O P li-
bram, cujus pondus T ſuperiori S æque-
ponderet, orbisq́ue hic O P ponderi T ma-
nebit æquilibris. auctis autem ponderibus
S, T, orbes G H, O P attollentur, atque
adeò hâc viâ deprehĕdes orbes iſtos in fun-
da ſubjecta æqualem impreſsionem facere; unde propoſiti veritas perſpicitur
videlicet minorem aquæ molem I K L tam validè quàm majorem A B C D
premere fundum ſibi ſubjectum.
tundo foramine pertundatur, quod ligneus tegat orbis G H materie quàm
aqua levior. Exponatur deinde vas alterum I K L ſuperiori quidem æquealtum,
ſed minus & aquæ item plenum, cujus fundũ ad M N perforatum æqualiter an-
tecedenti E F, & orbe quoque O P ipſi G H æquali obtegatur. Quibus poſitis,
orbis G H contra communem ligni naturam vimq́ue ingenitam ex aqua non
emerget, ſed foramini E F incumbens tam valenter premet quàm columna
aquea E F Q R multata differentiâ ponde-
quî experimento hoc cognoſcas, orbi G H
libram affigito, cujus pondus S ponderi di-
cto æquale ſit, eritq́ue orbis G H ipſi æqui-
libris. Similiter firmato ad orbem O P li-
bram, cujus pondus T ſuperiori S æque-
ponderet, orbisq́ue hic O P ponderi T ma-
nebit æquilibris. auctis autem ponderibus
S, T, orbes G H, O P attollentur, atque
adeò hâc viâ deprehĕdes orbes iſtos in fun-
da ſubjecta æqualem impreſsionem facere; unde propoſiti veritas perſpicitur
videlicet minorem aquæ molem I K L tam validè quàm majorem A B C D
premere fundum ſibi ſubjectum.
NOTATO.
Si differentia ponderis orbis G H à pondere ãquæ ſibi æqualis, excederet
columnam aqueam E F Q R, orbem G H iſtic non hæſurum ſed à foramine
ſurſum emerſurum.
columnam aqueam E F Q R, orbem G H iſtic non hæſurum ſed à foramine
ſurſum emerſurum.
Præterea ſi diſcus G H eſſet è plumbo, fervovè, aut alia materiâ graviore
quam aqua formatus, ejus in ſubjectum foramen impreſsionem fore tantam,
quanta ſit columnæ aqueę E F Q R auctæ differentia ponderis, quę inter H or-
bem dictum & aquæ molem ſibi æqualem intercedit.
quam aqua formatus, ejus in ſubjectum foramen impreſsionem fore tantam,
quanta ſit columnæ aqueę E F Q R auctæ differentia ponderis, quę inter H or-
bem dictum & aquæ molem ſibi æqualem intercedit.
Denique ſi G H materiâ eſſet aquæ æquilibri, impreſſionem ejus in fora-
men E F, columnæ aqueæ E F Q R, æqualem fore.
men E F, columnæ aqueæ E F Q R, æqualem fore.
4 Exemplum.
Eſto A B C D vas aquę plenum, cujus fundum C D pertuſum ſit ſpatio E F
atque ipſi incumbat orbis diſcusve materię levioris quam
209[Figure 209]
aqua, is tantam impreſſionem faciet in foramen E F quan-
tam ſupra oſten dimus: exponatur item tubulus I K L cu-
jus ſummum foramen I eâdem ſit altitudine cum A B,
imum eſto E F. Canaliculus hic aqua oppletus tam vali-
dè parte inferna preſſabit orbem G H quam univerſa aqua
A B C D ipſi inſidens parte oppoſita, quia orbis G H ad-
ſcendet. Atque adeò 1 ℔ aquę (tantæ enim aquæ capacem
fingo canaliculum) in orbe G H majorem efficientiam exerere poterit
atque ipſi incumbat orbis diſcusve materię levioris quam
tam ſupra oſten dimus: exponatur item tubulus I K L cu-
jus ſummum foramen I eâdem ſit altitudine cum A B,
imum eſto E F. Canaliculus hic aqua oppletus tam vali-
dè parte inferna preſſabit orbem G H quam univerſa aqua
A B C D ipſi inſidens parte oppoſita, quia orbis G H ad-
ſcendet. Atque adeò 1 ℔ aquę (tantæ enim aquæ capacem
fingo canaliculum) in orbe G H majorem efficientiam exerere poterit