Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[81.] THEOR. 7. PROPOS. 8.
[82.] THEOR. 8. PROPOS. 9.
[83.] PROBL. 2. PROPOS. 10.
[84.] THEOR. 9. PROPOS. 11.
[85.] THEOR. 10. PROPOS. 52
[86.] SCHOLIVM.
[87.] THEOR. 11. PROPOS. 13.
[88.] COROLLARIVM.
[89.] THEOR. 12. PROPOS. 14.
[90.] THEOR. 13. PROPOS. 15.
[91.] THEOR. 14. PROPOS. 16.
[92.] THEOR. 15. PROPOS. 17.
[93.] THEOR. 16. PROPOS. 18.
[94.] COMMENTARIVS.
[95.] COMMENTARIVS.
[96.] COMMENTARIVS.
[97.] TERRAM, ET AQVAM ESSE ROTVNDAS.
[98.] COMMENTARIVS.
[99.] COMMENTARIVS.
[100.] COMMENTARIVS.
[101.] COMMENTARIVS.
[102.] COMMENTARIVS.
[103.] AN EX TERRA, ET AQVA VNVS FIAT GLO-bus, hoc eſt, an horum elementorum conuexæ ſuperficies idem habeant centrum.
[104.] TERRAM ESSE CENTRVM MVNDI.
[105.] COMMENTARIVS.
[106.] COMMENTARIVS.
[107.] COMMENTARIVS.
[108.] COMMENTARIVS.
[109.] COMMENTARIVS.
[110.] Omnes ſtellæ 4. magnit. Quartæ.
< >
page |< < (110) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div283" type="section" level="1" n="96">
          <pb o="110" file="146" n="147" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div285" type="section" level="1" n="97">
          <head xml:id="echoid-head101" xml:space="preserve">TERRAM, ET AQVAM ESSE ROTVNDAS.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5204" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvod</emph>
            etiam terraſit rotunda, patet ſic. </s>
            <s xml:id="echoid-s5205" xml:space="preserve">Signa & </s>
            <s xml:id="echoid-s5206" xml:space="preserve">ſtellæ non æ-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-146-01" xlink:href="note-146-01a" xml:space="preserve">Terram ro-
                <lb/>
              tundam eſ@
                <lb/>
              ſe ab ortu
                <lb/>
              in occaſum</note>
            qualiter oriuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5207" xml:space="preserve">occidunt omnibus hominibus ubique exi-
              <lb/>
            ſtentibus; </s>
            <s xml:id="echoid-s5208" xml:space="preserve">Sed prius oriuntur & </s>
            <s xml:id="echoid-s5209" xml:space="preserve">occiduntillis, qui ſunt uerſus
              <lb/>
            orientem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5210" xml:space="preserve">quod citius, uel tardius oriuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5211" xml:space="preserve">occidunt qui-
              <lb/>
            buſdam, cauſa eſt tumor terræ, quod bene patet per ea, quæ fiunt in ſublimi.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5212" xml:space="preserve">Vna enim & </s>
            <s xml:id="echoid-s5213" xml:space="preserve">eadem eclipſis Lunę numero, quæ apparet nobis in prima hora
              <lb/>
            noctis, apparet orientalibus circa horam noctis tertiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s5214" xml:space="preserve">Vnde conſtat, quod
              <lb/>
            illis prius fuit nox, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5215" xml:space="preserve">Sol prius eis occidit, quàm nobis, cuius reicauſa eſt
              <lb/>
            tantum tumor terræ.</s>
            <s xml:id="echoid-s5216" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div287" type="section" level="1" n="98">
          <head xml:id="echoid-head102" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5217" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Haec</emph>
            eſt tertia concluſio, Terram uidelicet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5218" xml:space="preserve">aquam rotundæ eſſe figu-
              <lb/>
            ræ; </s>
            <s xml:id="echoid-s5219" xml:space="preserve">quam quoniam duas continet partes, primo loco priorem eius partem, nem
              <lb/>
            pe terram eſſe rotundam, hac vnica ratione cofirmat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5220" xml:space="preserve">Terra eſt rotunda ab
              <lb/>
            oriente in occidentem; </s>
            <s xml:id="echoid-s5221" xml:space="preserve">item à ſeptentrione in auſtrum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5222" xml:space="preserve">Tota ergo terra rotun-
              <lb/>
            da exiſtit. </s>
            <s xml:id="echoid-s5223" xml:space="preserve">Conſecutio manifeſta eſt ex ſuffi cienti partium enumeratione: </s>
            <s xml:id="echoid-s5224" xml:space="preserve">Si
              <lb/>
            enim terra ab oriente in occidentem, ubicunque incipias, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5225" xml:space="preserve">quocunque per-
              <lb/>
            gas, eſt rotunda, itemq́ue à ſeptentrione in auſtrum, verſus quamcumq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5226" xml:space="preserve">etiam
              <lb/>
            tendas partem, nulla prorſus terræ particula relinquetur, quæ rotunditatis ſit
              <lb/>
            expers. </s>
            <s xml:id="echoid-s5227" xml:space="preserve">Antecedens antem probat dupliciter, primum quidem, quoniam duas
              <lb/>
            habet partes, priorem, quòd nimirum terra ſit rotunda ab oriente in occiden-
              <lb/>
            tem, oſtendit hac ratione. </s>
            <s xml:id="echoid-s5228" xml:space="preserve">Signa & </s>
            <s xml:id="echoid-s5229" xml:space="preserve">ſtellę prius orientalibus oriuntur, prius
              <lb/>
            ad medium cæli perueniunt, priuſq́ue occidunt, quàm occidentalibus, vt eui-
              <lb/>
            denter patet in eclypſi Lunari, in qua, quoniam uniuerſalis eſt toti mundo (fit
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-146-01" xlink:href="fig-146-01a" number="44">
                <image file="146-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/146-01"/>
              </figure>
            enim eclipſis Lunę propter
              <lb/>
            ingreſſum ipſius in vmbram
              <lb/>
            terræ, ut in 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s5230" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s5231" xml:space="preserve">explicabi-
              <lb/>
            mus) in eodem inſtanti tem-
              <lb/>
            poris Luna omnibus homi-
              <lb/>
            nibus, a quibus tunc uideri
              <lb/>
            poteſt, occultatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s5232" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s5233" xml:space="preserve">ta-
              <lb/>
            men, ſi nobis v. </s>
            <s xml:id="echoid-s5234" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s5235" xml:space="preserve">apparet in
              <lb/>
            prima hora noctis initiũ ecli
              <lb/>
            pſis, hæc eadem inchoaſſe ſci
              <lb/>
            tur ex libris hiſtoriarũ, ſiue
              <lb/>
            relatione aliorum, oriẽtalio
              <lb/>
            ribus populis circa tertiã v.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5236" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s5237" xml:space="preserve">horã noctis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5238" xml:space="preserve">Ex quo clarũ
              <lb/>
            eſt, eos prius habuiſſe noctẽ,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s5239" xml:space="preserve">ex cõſequẽti Solem ijſdẽ
              <lb/>
            citius exortum fuiſſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5240" xml:space="preserve">occi
              <lb/>
            diſſe, duabus horis, quàm </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>