Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Table of figures

< >
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N142FD" type="main">
              <s id="N142FF">
                <pb pagenum="140" xlink:href="005/01/148.jpg"/>
              ſolutione. </s>
              <s id="N1430F">Scribit enim facilius ac celerius tolli, ac trahi
                <lb/>
              pondera per maiores circulos, quàm per minores. </s>
              <s id="N14314">Conſti­
                <lb/>
              tuitque exemplum de trochleis, ac ſcytalis, quæ ſi maiores
                <lb/>
              ſint, aptius onera mouent. </s>
              <s id="N1431B">Quod falſum omnino eſſe cona­
                <lb/>
              tur oſtendere Blancanus ex Guido Vbaldo. </s>
              <s id="N14320">Nam ſimplex
                <lb/>
              trochlea per rotulam cui funis ſupernè inditur nullas addit
                <lb/>
              vires potentiæ mouenti, eo quod reducatur ad vectem, cu­
                <lb/>
              ius fultura eſt in medio ipſius. </s>
              <s id="N14329">Vnde ſiue rotula illa magna
                <lb/>
              fuerit ſiue parua, ſemper eadem ratione nullam augere po­
                <lb/>
              teſt facilitatem, aut velocitatem in hac motione. </s>
              <s id="N14330">Subdit que
                <lb/>
              Blancanus, experientia quoque conſtare eodem labore
                <lb/>
              aquam hauriri, ſiue rotula illa magna fuerit ſiue parua. </s>
            </p>
            <p id="N14337" type="main">
              <s id="N14339">Verum ſi hoc vniuerſaliter demonſtraret experientia, fru­
                <lb/>
              ſtra paſſim adhiberentur trochleæ ad leuanda, ac trahenda
                <lb/>
              pondera; nec eſſet cur iuxta maiorem ponderum grauita­
                <lb/>
              tem, maioribus rotis, ac trochleis
                <expan abbr="vterẽtur">vterentur</expan>
              Architecti quan­
                <lb/>
              do minoribus vti poſſent. </s>
              <s id="N14348">Quamuis igitur ſimplex trochlea
                <lb/>
              ſupernè appenſa nullam addat vim potentiæ motrici, ſicut
                <lb/>
              nec vectis, cuius fulcimentum non ſit propinquius oneri;
                <lb/>
              multam tamen affert commoditatem. </s>
              <s id="N14351">Vnde eadem quip­
                <lb/>
              pè vi, ſed; non eodem labore eleuatur onus beneficio tro­
                <lb/>
              chleæ, aut vectis prædicti, quàm ſine illis. </s>
              <s id="N14358">Commoditas enim
                <lb/>
              minuit laborem, ac ſi non auget potentiam, confert tamen
                <lb/>
              ad applicationem, & exercitium illius: id quod eſt augere
                <lb/>
              facilitatem. </s>
              <s id="N14361">Rurſus quæcumque ſit facilitas, qua rotis, vel
                <lb/>
              trochleis pondera leuantur, certum eſt velocius ea leuari
                <lb/>
              maioribus, quàm minoribus rotis; ſed hoc ipſum eſt faci­
                <lb/>
              lius mouere, quia licet non omnis facilitas includat veloci­
                <lb/>
              tatem, vt pater in pluribus machinis tractorijs, quæ facilius,
                <lb/>
              ſed tardius mouent; nihilominus velocitas ſemper inuoluit
                <lb/>
              facilitatem; Ergo nihil contra experientiam aſſumpſit Ari­
                <lb/>
              ſtoteles, vt Blancanus contendit. </s>
            </p>
            <p id="N14372" type="main">
              <s id="N14374">Baldus item ait non eſſe ſimpliciter verum idipſum, quod
                <lb/>
              Philoſophus aſſerit, vt ſcilicet quo maiores fuerint trochleæ,
                <lb/>
              eò facilius moueant. </s>
              <s id="N1437B">Quia tam maior, quàm minor trochlea
                <lb/>
              per eius centrum grauitatis diuiditur à perpendiculari ea-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>