Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

List of thumbnails

< >
41
41 (4)
42
42 (5)
43
43 (6)
44
44 (7)
45
45 (8)
46
46 (9)
47
47 (10)
48
48
49
49 (12)
50
50 (13)
< >
page |< < (111) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div287" type="section" level="1" n="98">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5240" xml:space="preserve">
              <pb o="111" file="147" n="148" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            bis: </s>
            <s xml:id="echoid-s5241" xml:space="preserve">Huiu sautem rei cauſa ſola eſt rotunditas terræ ab oriente in occidentem,
              <lb/>
            quia ſic efficiuntur diuerſi Horizontes ab oriente in occidentem: </s>
            <s xml:id="echoid-s5242" xml:space="preserve">quod non
              <lb/>
            contingeret, ſi terra rotunda non eſſet: </s>
            <s xml:id="echoid-s5243" xml:space="preserve">non ſecus, ac in monte aliquo accidit,
              <lb/>
            in quo quoniam rotundus eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5244" xml:space="preserve">gibboſus, multa fiunt ex una parte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5245" xml:space="preserve">coſpiciũ
              <lb/>
            tur, quę non videri poſſunt in altero montis latere, ob montis tumorem in-
              <lb/>
            teriectum, vt clariſſime in appoſita cernis figura: </s>
            <s xml:id="echoid-s5246" xml:space="preserve">In qua oriẽs ſit ex parte A; </s>
            <s xml:id="echoid-s5247" xml:space="preserve">oc-
              <lb/>
            cidens ex parte B. </s>
            <s xml:id="echoid-s5248" xml:space="preserve">Vides igitur duos Horizontes diuerſos A B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5249" xml:space="preserve">D E, ob rotun
              <lb/>
            ditatem terræ C. </s>
            <s xml:id="echoid-s5250" xml:space="preserve">Debet enim vertex cuiuſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5251" xml:space="preserve">habitantis in terra ad perpendi-
              <lb/>
            culum, ſeu ad angulos rectos inſiſtere ſuperficiei Horizontis, ac cæli. </s>
            <s xml:id="echoid-s5252" xml:space="preserve">Vides
              <lb/>
            rurſus Solem citius ortum fuiſſe, citius ad medium cęli, ſeu meridiem perueniſ
              <lb/>
            ſe, citius deniq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5253" xml:space="preserve">occidiſſe illis hominibus, quorum Horizon eſt A B, quam ijs,
              <lb/>
            qui Horizontem habent D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s5254" xml:space="preserve">Hinc igitur fit, ut ſi incipiat eclipſis Lunę exi-
              <lb/>
            ſtentis ſupra utrunq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5255" xml:space="preserve">Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5256" xml:space="preserve">conſequenter Sole ſub utroque etiam
              <lb/>
            Horizonte depreſſo, plures ſint tranſactæ horæ poſt occaſum Solis, reſpectu
              <lb/>
            Horizontis A B, quàm reſpectu Horizontis D E: </s>
            <s xml:id="echoid-s5257" xml:space="preserve">Quod ut planius ad huc per-
              <lb/>
            cipiatur, ſciendum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s5258" xml:space="preserve">Cum Æquinoctialis circulus diuiſus in 360 partes æ-
              <lb/>
            quales, quæ gradus uocantur, totus ſpatio 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s5259" xml:space="preserve">horarum uniformi motu ele-
              <lb/>
            uetur ſupra Horizontem quemcunque, neceſſe eſſe, ut horis ſingulis quinde-
              <lb/>
            cim ipſius gradus eleuentur, Vnde quoniam regiones dicuntur magis orienta-
              <lb/>
            les, minuſue reſpectu Æquinoctialis, qui porrigitur ab oriente in occidentem
              <lb/>
            aut contra, perſpicuum reliquitur, omnibus regionibus, quę magis orientales
              <lb/>
            ſunt quindecim gradibus, quà
              <unsure/>
            m nos, prius oriri aſtra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5260" xml:space="preserve">occidere ſpatio unius
              <lb/>
            horæ, quę uero ſunt orientaliores triginta gradibus, prius illis oriri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5261" xml:space="preserve">occi-
              <lb/>
            dere aſtra ſpatio duarum horarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5262" xml:space="preserve">ita deinceps, addendo, aut detrahendo,
              <lb/>
            ratione multitudinis graduum, quibus vna regio orientalior eſt, quàm altera;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5263" xml:space="preserve">hac tamen lege ac conditione, ut cuilibet gradui tribuantur quatuor minuta
              <lb/>
            horę Cum enim hora integra 60. </s>
            <s xml:id="echoid-s5264" xml:space="preserve">minuta complectatur, ſingulis gradibus qua
              <lb/>
            tuor huiuſmodi minuta reſpondebunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5265" xml:space="preserve">Hæc omnia intueri licet in figura ſu-
              <lb/>
            pra poſita, in qua cernis diuiſum eſſe circulum maiorem in 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s5266" xml:space="preserve">horas ęquales,
              <lb/>
            init
              <unsure/>
            io ſumpto ab occaſu ſolis, ut in Italia fieri ſolet. </s>
            <s xml:id="echoid-s5267" xml:space="preserve">Gradus uero interiecti
              <lb/>
            inter quaſcunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5268" xml:space="preserve">duas ciuitates, quarum altera eſt oriẽtalis, altera occidentalis,
              <lb/>
            co gnoſcuntur per arcum Æquinoctialis circuli interceptum inter Meridianos
              <lb/>
            utriuſq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5269" xml:space="preserve">ciuitatis: </s>
            <s xml:id="echoid-s5270" xml:space="preserve">Id quod facile ex deſcriptionibus orbis, quas mappas mundi
              <lb/>
            appellant, intelligi poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5271" xml:space="preserve">In his enim lineę procedentes ab uno polo ad alte-
              <lb/>
            rum Meridianos deſignant: </s>
            <s xml:id="echoid-s5272" xml:space="preserve">linea uero ab utroq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5273" xml:space="preserve">polo æqualiter ſemota Æqui-
              <lb/>
            noctialem circulum demonſtrat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5274" xml:space="preserve">V@de ſi ſumantur duo Meridiani per duas ci-
              <lb/>
            uitates incedentes, mox arcus Æequinoctialis circuli inter duos Meridianos
              <lb/>
            poſitus indicabit, quanto orientalior ſit una ciuitas, quam altera. </s>
            <s xml:id="echoid-s5275" xml:space="preserve">Verum hæc à
              <lb/>
            Coſmographis petantur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5276" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5277" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Porro</emph>
            quod auctor noſter dicit, orientalioribus populis duabus ho-
              <lb/>
            ris citius ortum fuiſſe Solẽ, atq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5278" xml:space="preserve">occidiſſe, quàm minus orientalibus, ſi nimirũ
              <lb/>
            illi populi triginta gradibus orientaliores exiſtunt, intelligendũ eſt de duabus
              <lb/>
            ciuitatibus, quæ æqualiter ab Aequinoctiali circulo recedunt, id eſt, q̃ habent
              <lb/>
            eandem eleuationem poli. </s>
            <s xml:id="echoid-s5279" xml:space="preserve">Quando enim diuerſas eleuationes poli habent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5280" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ex conſequenti non æqualiter ab Aequatore diſtant, non neceſſe eſt, ut illi ci-
              <lb/>
            uitati, quę orientalior eſt triginta gradibus, quàm altera, duabus horis citius
              <lb/>
            oriatur Sol atq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5281" xml:space="preserve">occidat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5282" xml:space="preserve">Poteſt namq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5283" xml:space="preserve">fieri, nt illi ciuitati, quæ maiorem ha-
              <lb/>
            bet poli altitudinem, hoc eſt, quæ magis ad ſeptentrionem accedit, eodem </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>