Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N142FD" type="main">
              <s id="N142FF">
                <pb pagenum="140" xlink:href="005/01/148.jpg"/>
              ſolutione. </s>
              <s id="N1430F">Scribit enim facilius ac celerius tolli, ac trahi
                <lb/>
              pondera per maiores circulos, quàm per minores. </s>
              <s id="N14314">Conſti­
                <lb/>
              tuitque exemplum de trochleis, ac ſcytalis, quæ ſi maiores
                <lb/>
              ſint, aptius onera mouent. </s>
              <s id="N1431B">Quod falſum omnino eſſe cona­
                <lb/>
              tur oſtendere Blancanus ex Guido Vbaldo. </s>
              <s id="N14320">Nam ſimplex
                <lb/>
              trochlea per rotulam cui funis ſupernè inditur nullas addit
                <lb/>
              vires potentiæ mouenti, eo quod reducatur ad vectem, cu­
                <lb/>
              ius fultura eſt in medio ipſius. </s>
              <s id="N14329">Vnde ſiue rotula illa magna
                <lb/>
              fuerit ſiue parua, ſemper eadem ratione nullam augere po­
                <lb/>
              teſt facilitatem, aut velocitatem in hac motione. </s>
              <s id="N14330">Subdit que
                <lb/>
              Blancanus, experientia quoque conſtare eodem labore
                <lb/>
              aquam hauriri, ſiue rotula illa magna fuerit ſiue parua. </s>
            </p>
            <p id="N14337" type="main">
              <s id="N14339">Verum ſi hoc vniuerſaliter demonſtraret experientia, fru­
                <lb/>
              ſtra paſſim adhiberentur trochleæ ad leuanda, ac trahenda
                <lb/>
              pondera; nec eſſet cur iuxta maiorem ponderum grauita­
                <lb/>
              tem, maioribus rotis, ac trochleis
                <expan abbr="vterẽtur">vterentur</expan>
              Architecti quan­
                <lb/>
              do minoribus vti poſſent. </s>
              <s id="N14348">Quamuis igitur ſimplex trochlea
                <lb/>
              ſupernè appenſa nullam addat vim potentiæ motrici, ſicut
                <lb/>
              nec vectis, cuius fulcimentum non ſit propinquius oneri;
                <lb/>
              multam tamen affert commoditatem. </s>
              <s id="N14351">Vnde eadem quip­
                <lb/>
              pè vi, ſed; non eodem labore eleuatur onus beneficio tro­
                <lb/>
              chleæ, aut vectis prædicti, quàm ſine illis. </s>
              <s id="N14358">Commoditas enim
                <lb/>
              minuit laborem, ac ſi non auget potentiam, confert tamen
                <lb/>
              ad applicationem, & exercitium illius: id quod eſt augere
                <lb/>
              facilitatem. </s>
              <s id="N14361">Rurſus quæcumque ſit facilitas, qua rotis, vel
                <lb/>
              trochleis pondera leuantur, certum eſt velocius ea leuari
                <lb/>
              maioribus, quàm minoribus rotis; ſed hoc ipſum eſt faci­
                <lb/>
              lius mouere, quia licet non omnis facilitas includat veloci­
                <lb/>
              tatem, vt pater in pluribus machinis tractorijs, quæ facilius,
                <lb/>
              ſed tardius mouent; nihilominus velocitas ſemper inuoluit
                <lb/>
              facilitatem; Ergo nihil contra experientiam aſſumpſit Ari­
                <lb/>
              ſtoteles, vt Blancanus contendit. </s>
            </p>
            <p id="N14372" type="main">
              <s id="N14374">Baldus item ait non eſſe ſimpliciter verum idipſum, quod
                <lb/>
              Philoſophus aſſerit, vt ſcilicet quo maiores fuerint trochleæ,
                <lb/>
              eò facilius moueant. </s>
              <s id="N1437B">Quia tam maior, quàm minor trochlea
                <lb/>
              per eius centrum grauitatis diuiditur à perpendiculari ea-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>