1ſumi pro inclinatione: ſed pro crurum
51[Figure 51]
longitudine. hæc autem figura hac cir
culorum concentricorum & à cen
tris angulorum illuſtrantur.
51[Figure 51]longitudine. hæc autem figura hac cir
culorum concentricorum & à cen
tris angulorum illuſtrantur.
Nutum habet.] ro/ph Nutus
vis eſt cuiuſque impreſſa à Deo &
natura, qua in loco ſuo naturali quieſ
cit, & volenti ab eo diſpellere, reſiſtit.
vnde a)nteirisis renixus. Extra locum verò ad eum per breuißi
mam viam mouetur. Deus enim ne omnia in omnibus eſſent, vni
cuique ab initio proprium locum tribuit, in quo & circa quem con
globatur, & ibi hæret. Hinc etiam ſingulæ partes ſuis totis natura
inhærent, & in ijs certum quendam ſitum habent, à quo remotæ ad
ipſum redeunt, vt in arcubus & balliſtis videre licet. Nutus autem
naturalis eſt: vel non naturalis: vel mixtus. Naturalis eſt is, quo res
quælibet natura ſua mouetur: aut mouenti reſiſtit habita ratione loci
ſui naturalis, & ſitus ſuarum partium. Non naturalis eſt is, quo nec
ratione loci naturalis, nec ſitus partium mouetur, vt fortuitus vel
voluntarius. Ille vt ventorum, hic vt animalium. Mixtus parti
ceps eſt vtriuſque. Nutus voluntarij mille ſunt modi non aliter, quam
voluntatis decreto determinabiles. At naturalis vnius tantum eſt
à loco non naturali ad naturalem. Hinc linea recta, quæ eſt à termi
no à quo incipit moueri ad terminum in quo quieſcit, linea nutus,
& eadem in terminis contrarijs renixus dicitur, vt ſi ab eo in quo
quieſcit aliena vis ad alium moueret: linea verò ipſam ſecans ad an
gulos inæquales eſt linea obliqui nutus, vel renixus: & ſecans ad
rectos nec ad nutum eſt, nec ad renixum. Nunc igitur hoc cum ve
rum eſſe experiamur, & ratio conuincat, quantò quodque remotius
eſt à loco, in quo naturaliter quieſceret, tantò ad eum magis conari,
remotioris maior erit nutus. In peripheria maiori punctum A re
motius puncto D. Magis igitur nutat. Eſt enim linea A C maior
quam D E vt ex ſimilibus triangulis A B C, D B E demonſtrari
facile poteſt. Et ſic angulus ad angulum nutare dicitur, cum in an
gulorum æqualitate crurum eſt inæqualitas.
vis eſt cuiuſque impreſſa à Deo &
natura, qua in loco ſuo naturali quieſ
cit, & volenti ab eo diſpellere, reſiſtit.
vnde a)nteirisis renixus. Extra locum verò ad eum per breuißi
mam viam mouetur. Deus enim ne omnia in omnibus eſſent, vni
cuique ab initio proprium locum tribuit, in quo & circa quem con
globatur, & ibi hæret. Hinc etiam ſingulæ partes ſuis totis natura
inhærent, & in ijs certum quendam ſitum habent, à quo remotæ ad
ipſum redeunt, vt in arcubus & balliſtis videre licet. Nutus autem
naturalis eſt: vel non naturalis: vel mixtus. Naturalis eſt is, quo res
quælibet natura ſua mouetur: aut mouenti reſiſtit habita ratione loci
ſui naturalis, & ſitus ſuarum partium. Non naturalis eſt is, quo nec
ratione loci naturalis, nec ſitus partium mouetur, vt fortuitus vel
voluntarius. Ille vt ventorum, hic vt animalium. Mixtus parti
ceps eſt vtriuſque. Nutus voluntarij mille ſunt modi non aliter, quam
voluntatis decreto determinabiles. At naturalis vnius tantum eſt
à loco non naturali ad naturalem. Hinc linea recta, quæ eſt à termi
no à quo incipit moueri ad terminum in quo quieſcit, linea nutus,
& eadem in terminis contrarijs renixus dicitur, vt ſi ab eo in quo
quieſcit aliena vis ad alium moueret: linea verò ipſam ſecans ad an
gulos inæquales eſt linea obliqui nutus, vel renixus: & ſecans ad
rectos nec ad nutum eſt, nec ad renixum. Nunc igitur hoc cum ve
rum eſſe experiamur, & ratio conuincat, quantò quodque remotius
eſt à loco, in quo naturaliter quieſceret, tantò ad eum magis conari,
remotioris maior erit nutus. In peripheria maiori punctum A re
motius puncto D. Magis igitur nutat. Eſt enim linea A C maior
quam D E vt ex ſimilibus triangulis A B C, D B E demonſtrari
facile poteſt. Et ſic angulus ad angulum nutare dicitur, cum in an
gulorum æqualitate crurum eſt inæqualitas.