Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
131 79
132 80
133 81
134 82
135 83
136 84
137 85
138 86
139 87
140 88
141 89
142 90
143 91
144 92
145 93
146 94
147 95
148 96
149 97
150 98
151 99
152 100
153 101
154 102
155 103
156 104
157 105
158 106
159 107
160 108
< >
page |< < (97) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="97" file="0149" n="149" rhead="PARS SECUNDA."/>
            pertinent ad diverſas directiones rectarum D C, data diſtantia
              <lb/>
            punctorum A, B, quam quæ pertinent ad diverſas diſtantias
              <lb/>
            ipſorum punctorum A, B, data etiam directione D C, ac haſce
              <lb/>
            vires in latus haberi debere in exiguis illis diſtantiis, in qui-
              <lb/>
            bus curva ſiguræ circa axem contorquetur, ubi nimirum mu-
              <lb/>
            tata parum admodum diſtantia, vires ſingulorum punctorum mu-
              <lb/>
            tantur plurimum, & </s>
            <s xml:space="preserve">e repulſivis etiam abeunt in attractivas, ac
              <lb/>
            vice verſa, & </s>
            <s xml:space="preserve">ubi reſpectu alterius puncti haberi poſſit attra-
              <lb/>
            ctio, reſpectu alterius repulſio, quod utique requiritur, ut vis
              <lb/>
            dirigatur extra angulum ACB, & </s>
            <s xml:space="preserve">extra ipſi ad verticem op-
              <lb/>
            poſitum. </s>
            <s xml:space="preserve">At in majoribus diſtantiis, in quibus jam habetur
              <lb/>
            illud poſtremum crus ſiguræ 1 exprimens arcum attractivum ad
              <lb/>
            ſenſum in ratione reciproca duplicata diſtantiarum, vis in pun-
              <lb/>
            ctum C a punctis A, B inter ſe proximis, utcunque ejuſmodi
              <lb/>
            diſtantia mutetur, & </s>
            <s xml:space="preserve">quæcunque ſuerit inclinatio CD ad AB,
              <lb/>
            erit ſemper ad ſenſum eadem, directa ad ſenſum ad punctum
              <lb/>
            D, ad ſenſum proportionalis reciproce quadrato diſtantiæ DC
              <lb/>
            ab ipſo puncto D, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad ſenſum dupla ejus, quam in curva ſi-
              <lb/>
            guræ 1 requireret diſtantia DC.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">211. </s>
            <s xml:space="preserve">Id quidem facile demonſtratur. </s>
            <s xml:space="preserve">Si enim AB reſpectu
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0149-01" xlink:href="note-0149-01a" xml:space="preserve">Demonſtratio
                <lb/>
              poſtremi theo-
                <lb/>
              rematis.</note>
            DC ſit perguam exigua, angulus ACB erit perquam exiguus,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">a recta CD ad ſenſum bifariam ſectus: </s>
            <s xml:space="preserve">diſtantiæ AC, CB
              <lb/>
            erunt ad ſe invicem ad ſenſum in ratione æqualitatis, adeoque & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            vires CL, CK ambæ attractivæ debebunt ad ſenſum æquales eſſe
              <lb/>
            inter ſe, & </s>
            <s xml:space="preserve">proinde L C K F ad ſenſum rhombus, diametro CF
              <lb/>
            ad ſenſum ſecante angulum L C K biſariam, quæ rhombi pro-
              <lb/>
            prietas eſt, & </s>
            <s xml:space="preserve">ipſa C F congruente cum C O, ac (ob angulum
              <lb/>
            F C K inſenſibilem, & </s>
            <s xml:space="preserve">C K F ad ſenſum æqualem duobus rectis)
              <lb/>
            æquali ad ſenſum binis C K, K F, ſive C K, C L, ſimul ſumptis;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">quæ ſingulæ cum ſint quam proxime in ratione reciproca du-
              <lb/>
            plicata diſtantiarum CB, CA, erunt & </s>
            <s xml:space="preserve">eædem, & </s>
            <s xml:space="preserve">earum ſum-
              <lb/>
            ma ad ſenſum in ratione reciproca duplicata diſtantiæ CD.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">212. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro id quidem commune eſt etiam maſſulis con-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0149-02" xlink:href="note-0149-02a" xml:space="preserve">Diſcrimen in-
                <lb/>
              gens virium,
                <lb/>
              quas maſsula
                <lb/>
              exercet in maſ-
                <lb/>
              ſulam proxi-
                <lb/>
              mam, confor-
                <lb/>
              mitas ſumma in
                <lb/>
              remotarum vi-
                <lb/>
              ribus, quæ ſunt
                <lb/>
              directe ut maſ-
                <lb/>
              ſæ, & recipro-
                <lb/>
              ce, ut qua-
                <lb/>
              drata diſtantia-
                <lb/>
              rum.</note>
            ſtantibus quocunque punctorum numero. </s>
            <s xml:space="preserve">Mutata illarum com-
              <lb/>
            binatione, vis compoſita a viribus ſingulorum agens in pun-
              <lb/>
            ctum diſtans a maſſula ipſa per intervallum perquam exiguum,
              <lb/>
            nimirum ejuſmodi, in quo curva ſiguræ 1 circa axem contor-
              <lb/>
            quetur, debet mutare plurimum tam intenſitatem ſuam, quam
              <lb/>
            directionem, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſieri utique poteſt, quod infra etiam in ali-
              <lb/>
            quo ſimpliciore caſu trium punctorum videbimus, ut in alia
              <lb/>
            combinatione punctorum maſſulæ pro eadem diſtantia a me-
              <lb/>
            dio repulſiones prævaleant, in alia attractiones, in alia oria-
              <lb/>
            tur vis in latus ad perpendiculum, ac in eadem conſtitutione
              <lb/>
            maſſulæ pro diverſis directionibus admodum diverſæ ſint vi-
              <lb/>
            res pro eadem etiam diſtantia a medio. </s>
            <s xml:space="preserve">At in magnis illis di-
              <lb/>
            ſtantiis, in quibus ſingulorum punctorum vires jam attractivæ
              <lb/>
            ſunt omnes, & </s>
            <s xml:space="preserve">directiones, ob molem maſſulæ tam exiguam
              <lb/>
            reſpectu ingentis diſtantiæ, ad ſenſum conſpirant, vis </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>