Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[31.] 24. Viſio uidetur fieri per σ {υν}{άν}γ{δι}αμ, id eſt receptos ſimul & emiſſos radios.
[32.] 25. Viſio perſicitur, cŭ forma uiſibilis cryſtallino humore recepta, in neruũ opticum peruenerit. 20 p 3.
[33.] 26. Viſio eſt ex eorum numero, quæ dolorem faciunt. 16 p 3.
[34.] 27. Vtro uiſu una uiſibilis forma plerun uidetur. 28 p 3.
[35.] 28. Corpora perſpicua nata at apta ſunt ad recipiendum reddendum́ obiectis corporibus lucem & colorem, abſ ulla ſui mutatione. 4 p 2.
[36.] 29. Lux & color per corpor a perſpicua diſtinctè penetrant. s p 2.
[37.] 30. Humor cryſtallin{us} lucem & colorẽ aliter recipit, quàm cætera perſpicua corpora. 22 p 3.
[38.] 31. Colores uiſibilium in obiect is corporib{us} illuminantur, & obſcur antur præcipuè, pro lucis qualitate & obiectorum corporum colorib{us}. Vide 3 n.
[39.] 32. Lux uehemens trib{us} potißimùm de caußis uiſibilia quædam obſcur at. Vide 2 n.
[40.] DE OFFICIO ET VTILITATE INSTRVMEN-torum uiſus. Caput ſextum. 33. Multiplex & uaria eſt partium uiſ{us} utilit{as}: diuerſa́ ſunt ipſarum inter ipſas officìa. 4 p 3.
[41.] 34. Superſicies tunicarum uiſ{us} ſunt globoſæ. 3. 4 p 3.
[42.] 35. Ocul{us} eſt globoſ{us}. 3 p 3.
[43.] DE IIS SINE QVIBVS VISIO NON PO-teſt compleri. Caput ſeptimum. 36. Ad uiſionem perſiciendam ſex inprimis neceſſaria ſunt.
[44.] 37. Diſt antia inter uiſum & uiſibile. 15 p 3.
[45.] 38. Collocatio uiſibilis ante uiſum directa. 2 p 3.
[46.] 39. Lux. 1 p 3.
[47.] 40. Magnitudo rei uiſibilis. 19 p 3.
[48.] 41. Perſpicuit{as} corporis inter uiſum & uiſibile interiecti. 13 p 3.
[49.] 42. Denſit{as} ac ſolidit {as} uiſibilis. 14 p 3.
[50.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER SECVNDVS.
[51.] DE DIVERSITATE DISPOSITIONVM LINEARVM radialium, & diſtinctione proprietatum ipſarum. Caput primum. 1. Recta connectens centra partium uiſ{us}, eſt axis pyramidis opticæ. 18 p 3.
[52.] 2. Cryſtallin{us} & uitre{us} humores perſpicuitate differunt. Ita forma uiſibilis refringitur in ſuperſicie uitrei humoris. 21 p 3.
[53.] 3. Communis ſectio cryſtallinæ & uitreæ ſphærarum aut eſt plana: aut eſt pars ſphæræ maioris cryſtallina ſphæra. Et habet centrum diuer-ſum ab oculi centro. 23 p 3.
[54.] 4. Humor cryſtallin{us} lucem & colorem aliter recipit, quàm cæter a perſpicua corpora. 22 p 3. Idem 30 n 1.
[55.] 5. Cryſtallin{us} & uitre{us} humores dißimiliter lucem & colorem recipiunt. 22 p 3.
[56.] 6. Humor uitre{us} & ſpirit{us} uiſibilis eadem ferè perſpicuitate præditi ſunt. 22 p 3.
[57.] 7. Axis pyramidis opticæ ſol{us} ad perpendiculum eſt cõmuni ſectioni cryſtallinæ & uitreæ ſphærarum. 24 p 3.
[58.] 8. Viſio per axem pyramidis opticæ certißima eſt: per aliam lineam tantò certior, quantò ipſa axi propinquior fuerit. 43 p 3.
[59.] 9. Radi{us} pyramidis opticæ obliqu{us}, axi propior ad minores angulos refringitur, remotior ad maiores: & duo æqualiter remoti, ad æquales. 36 p 3.
[60.] 10. Viſibile percipitur aut ſolo uiſu: aut uiſu & ſyllogiſmo: aut uiſu & anticipata notione. In hypothe. 3 lib. inpræfa. 4 lib. 59. 60 p 3.
< >
page |< < (143) of 778 > >|
SI uerò a b & a g non ſint æquales: protrahatur [per 31 p 1] à puncto g linea æquidiſtans a b:
quæ
ſit g n:
& ſumatur linea, quæcunque ſit: z t: & [per 23 p 1] ſuper punctum z fiat angulus ę-
qualis
angulo a g d per lineam z f:
& [per 31 p 1] ducatur à puncto t linea æquidiſtans z f: & ſit
t
m:
& [per 23 p 1] ex angulo t z f ſecetur angulus æqualis angulo d g n per lineam z m. Hæc
65[Figure 65]k t o z m u y f c l z66[Figure 66]q d g e a b igitur linea neceſſariò cõcurrit cum
t
m:
[per lemma Procli ad 29 p 1]
cum
ſit inter æquidiſtantes.
Sit pun-
ctum
concurſus m:
reſtat ergo [per
3
ax] angulus m z f æqualis angu-
lo
a g n.
Et à puncto t ducatur li-
nea
æquidiſtans lineæ z m:
[per 31
p
1] quæ ſit t o:
quæ quidem neceſſa-
riò
concurret cum f z:
[per lemma
Procli
ad 29 p 1] & ſit concurſus in
puncto
k:
& ſumatur [per 12 p 6] li-
nea
, cuius proportio ad lineam z t, ſi-
cut
b g ad q e lineam datam:
& ſit
i
.
Deinde fiat ſuper punctum m ſe-
ctio
pyramidalis, quemadmodũ do-
cet
Apollonius in libro ſecundo de
pyramidalibus
, propoſitiõe quarta:

& ſit u c m:
quæ quidem ſectio non
ſecat
lineas k o, k f:
& in hac ſectione
ducatur
linea æqualis lineę i:
ſcilicet
m
c:
& producatur uſque ad lineas k t, k f: & ſint puncta ſectio num o, l. Igitur, ſicut ibidem [8 th 2
coni
conicorum] probatur:
erit o m æqualis c l: & à puncto t ducatur linea æquidiſtans c m: [per
31
p 1,] quæ ſit t f:
& [per 23 p 1] ſuper punctum a fiat angulus æqualis angulo z f t per lineam a n
d
.
Palàm, quòd hæc linea concurret cum g d: cum angulus a g n ſit ęqualis f z m angulo: [per con-
cluſionem
] & angulus g a n angulo z f t [per fabricationem:
& totus angulus f z t æquatus ſit toti
angulo
d g a:
& per 32 p 1 anguli ad z & f ſint minores duobus rectis. Ergo anguli ad g & a ipſis æ-
quales
, minores erunt duobus rectis.
Itaque per 11 ax. g d, a d concurrent. ] Igitur a d linea aut tan-
get
circulum:
aut ſecabit ipſum. Quoniam ſi non tetigerit, & arcus a b fuerit maior arcu a g: ſeca-
bit
arcum a b:
& ſi a b fuerit minor: ſecabit arcum a g. Tangat igitur in puncto a. Cum igitur [per
fabricationem
] angulus g a n ſit æqualis angulo z f t, & angulus a g n angulo f z y:
erit [per
32
p 1] tertius tertio æqualis:
& erit triangulum a g n ſimile triangulo z f y. Similiter cum [per
fabricationem
] a g d ſit æqualis angulo f z t:
erit [per 32 p 1. 4 p. 1 d 6] triangulum a g d ſimile
triangulo
f z t.
Igitur quæ eſt proportio a n ad a g, ea eſt proportio f y ad f z: & quæ eſt propor-
tio
a g ad g d, ea eſt f z ad z t.
Quare [per 22 p 5] quæ eſt proportio a n ad g d, ea eſt f y ad
z
t.
Verùm cum [per fabricationem] t m ſit æquidiſtans f l, & f t ſit æquidiſtans l m: eſt per
34
p 1] f t æqualis l m.
Quare [per 2 ax] erit æqualis c o: cum [per 8 th 2 conicorum Apol-
lonij
] m o ſit æqualis l c:
ſed [per 34 p 1] m o eſt æqualis y t: cum [per fabricationem] ſit ipſt
æquidiſtans
, & y m æquidiſtans t o.
Reſtat ergo [per 3 ax] f y æqualis c m: ſed [per fabrica-
tionem
] c m eſt æqualis i.
Quare [per 1 ax] f y eſt æqualis i: ſed [per fabricationem] propor-
tio
i [id eſt, per 7 p 5 f y] ad z t, ſicut b g ad e q.
Igitur [per 11 p 5] proportio a n ad g d, ſi-
cut
b g ad e q.
Verùm angulus g a n eſt æqualis angulo g b a: ſicut probat Euclides in ter-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index