Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich - Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero

Scan	Original
41	35
42	36
43	37
44	38
45	39
46	40
47	41
48	42
49	43
50	44
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64

159OPTIC AE LIBER I. tantùm ſuperficiei eius, & non comprehendit illud punctum rei uiſæ ex reſidua forma perue-
niente ad ſuperficiem eius ex reſidua ſuperficie uiſus: complebitur uiſio, & ordinabuntur partes
rei uiſæ, & diſtinguentur res in ſe apud uiſum, & non complebitur uiſio, niſi ſecundum iſtum mo-
dum. Et hoc non poteſt eſſe ita, niſi quando fuerit unum punctorũ, quę ſuntin ſuperficle uiſus, per
quam tranſit forma unius puncti ſuperficiei rei uiſæ, diſtinctuш à punctis reſiduis, quæ ſunt in ſu-
perficie uiſus, &fuerit linea, ſuper quam uenit forma ad illud punctũ ſuperficiei niſus, diſtincta à
reſiduis lineis, ſuper quas uenit forma. Et propter hoc poteſt glacialis cõprehendere formã ueni-
entem ſuper illã lineam, & ex puncto ſuperficiei uiſus, quod eſt ſuper illam lineã, & nõ poteſt com-
prehendere ipſam per aliam.

17. Lux perpendicularis penetr at per qualibet diuerſa media: obliqua refringitur. 42. 43.
44. 45. 47 p 2.

ET cum inducuntur luces, & experimẽtatur qualitas tranſitus earum, & extenſionis earũ in
corporibus diaphanis, inuenitur quòd lux extenditur per corpus diaphanum ſecundum li-
neas rectas, dum corpus diaphanũ fuerit cõſimilis diaphanitatis: & cũ occurrerit corpus ali-
ud diuerſæ diaphanitatis à diaphanitate corporis præcedèntis, in quo extendebatur, non pertran-
ſibit ſecũdum rectitudinem linearũ, ſuper quas extendebatur antè, niſi quando illæ lineæ fuerint
perpendiculares ſuper ſuperficiẽ ſecũdi corporis diaphani: & ſi illæ lineæ fuerint obliquatæ ſuper
ſuperficiẽ ſecũdi corporis, & nõ perpendiculares, obliquabitur lux apud ſuperficiẽ ſecũdi corpo-
ris, & non extendetur rectè: & cum obliquatur, extẽdetur in ſecundo corpore ſecundũ illas lineas
rectas, ſuper quas obliquabatur: & erũt lineæ ſuper quas obliquabatur lux in ſecũdo corpore, etiã
declinantes ſuper ſuperficiẽ ſecundi corporis, & nõ perpendiculares. Et ſi fuerint quædã lineæ ſu-
per quas uenit lux in primo corpore, perpendiculares ſuper ſuperficiẽ ſecundi corporis, & quædã
declinantes: extendetur lux, quæ erat ſuper lineas perpendiculares in ſecundo corpore ſecundum
rectitudinẽ, & quę erat ſuper lineas declinantes, obliquabitur apud ſuperficiẽ ſecundi corporis ſe-
cundum lineas declinantes, & extendetur in eo ſecundũ rectitudinẽ illarũ linearum declinantiũ,
ſuper quas obliquabatur. Et hoc nos declarabimus in ſermone de refractione, & oſtendemus uiã,
per quã poterit quis experiri iſtã diſpoſitionẽ: & apparebit ſenſui, & cadet ſuper ipſam certitudo.

18. Viſio diſtincta fit rectis lineis à uiſibili ad ſuperficiem uiſ{us} perpẽdicularibus. Ita ſin-
gula uiſibilis punct a eundem obtinent ſitum in ſuperficie uiſ{us}, quem in uiſibili. 17 p 3.

ET cum ita ſit, ex forma ergo lucis & coloris, quæ ueniunt ex quolibet puncto rei uiſæ ad ſu-
perficiem uiſus, quando peruenerit ad ſuperficiẽ uiſus, nihil pertranſibit per diaphanitatem
tunicarũ uiſus ſecũdũ rectitudinẽ, niſi illud, quod erit ſuper lineã rectã eleuatã ſuper ſuperfi-
ciẽ uiſus ſecundũ angulos rectos, & illud, quod fuerit ſuper aliã, refringetur, & non pertranſibit re-
ctè: quoniam diaphanitas tunicarum uiſus nõ eſt, ficut diaphanitas aeris contingentis fuperficiẽ
uiſus. Et illud, quod refringitur ex iſtis formis, refringetur etiam ſuper lineas declinantes, non ſu-
per lineas perpendiculares extenſas ex loco refractionis: & una linea recta tantùm exit ad punctũ
ſuperficiei uiſus ab uno puncto ſuperficiei rei uiſæ, ita ut ſit perpendicularis ad ſuperficiem uiſus:
[per 13 p 11] & exeunt ad eã lineæ infinitæ declinãtes ſuper ſuperficiẽ uiſus. Et forma ueniẽs ſecun
dũ rectitudinẽ perpendicularis, pertranfit tunicas uiſus ſecun dũ rectitudinem perpendicularis: &
omnes formæ uenientes ſecundum lineas declinantes ad illud punctum, refringuntur apud illud
punctum, & tranſeunt in tunicis uiſus ſecundum lineas declinantes: & nihil ex eis tranſit ſecundũ
extenſionem linearũ, ſuper quas uenerũt, neq; etiam ſecundũ rectitudinem linearũ perpendicula-
riter erectarũ ſuper illud punctũ. Et ad quodlibet punctũ ſuperficiei uiſus ueniunt in eodem tem-
pore formæ omniũ punctorũ, quæ ſunt in ſuperficiebus omniũ uiſibiliũ & illuminatorũ oppoſito-
rũ illi in illo tempore: quoniam inter ipſum & quodlibet punctũ oppoſitum illi eſt linea recta: & à
quolibet punctorum, quæ ſunt in ſuperficiebus uiſibilium illuminatorum, extenduntur formæ ſu-
per quamlibet lineam rectam, quæ poteſt extendi ex illo puncto, & forma unius puncti tantùm de
numero omnium punctorum oppoſitorum uiſui, quæ uenit ad illud punctũ ſuperficiei uiſus in il-
lo tempore, uenit ſuper perpendicularem eleuatam ſuper illud punctũ ſuperficiei uiſus: & formæ
omniũ punctorũ reſiduorũ ueniũt ad illud punctũ ſuperficiei uiſus ſuper lineas declinantes: & in
quolibet puncto ſuperficiei uiſus tranſeunt in eo dẽ tempore formæ omniũ punctorũ, quæ ſunt in
ſuperficiebus omniũ uiſibiliũ oppoſitorũ in illo tẽpore: & forma unius puncti tantùm trãſit rectè
per diaphanitatẽ tunicarũ uiſus: & eſt punctũ, quod eſt apud extremitatẽ perpẽdicularis exeuntis
ab illo puncto ſuperficiei uiſus: & formæ omniũ punctorũ reliquorũ refringuntur apud illud pun
etũ ſuperficiei uiſus, & trãſeũt per diaphanitatẽ tunicarũ uiſus ſecundũ lineas declínãtes ad ſuperfi
ciẽ uiſus. Et ex quolibet pũcto ſuperficiei glacialis exit una linea tãtũ perpẽdicularis ſuper ſuperfi-
ciẽ uiſus: & ab eodẽ exeunt lineę infinitæ ad ſuperficiẽ uiſus, & ſunt declinãtes ſuper ipſam. A pun
cto ergo ſuperficiei glacialis, ex quo exit perpendicularis ſuper ſuperficiẽ uiſus, & pertrãſit foramẽ
uueæ, exeunt lineæ infinitæ, quæ trãſeunt in foramẽ uueæ, & perueniũt ad ſuperficiẽ uiſus, pręter
illã perpẽdicularẽ: & extrem itates omniũ linearũ exeuntiũ à pũcto aliquo ſuperficiei glacialis, &
trãſeuntiũ ք foramẽ uueæ, & perueniẽtiũ ad ſuperficiẽ uiſus, & declinãtiũ ſuper illã, quãdo fuerint

6[Figure 6]

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
41	35
42	36
43	37
44	38
45	39
46	40
47	41
48	42
49	43
50	44
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64

Scan	Original
41	35
42	36
43	37
44	38
45	39
46	40
47	41
48	42
49	43
50	44
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64

Scan	Original
41	35
42	36
43	37
44	38
45	39
46	40
47	41
48	42
49	43
50	44
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64