Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

List of thumbnails

< >
121
121 (89)
122
122 (90)
123
123 (91)
124
124 (92)
125
125 (93)
126
126 (94)
127
127 (95)
128
128 (96)
129
129 (97)
130
130 (98)
< >
page |< < (118) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div329" type="section" level="2" n="64">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10240" xml:space="preserve">
                <pb o="118" file="514.01.150" n="150" rhead="LIBER"/>
              Quo enim altius oculi ſcandit acies, non facile perſecat aeris crebritatem: </s>
              <s xml:id="echoid-s10241" xml:space="preserve">dilapſa itaque altitudinis ſpa-
                <lb/>
              tio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10242" xml:space="preserve">viribus extrita, incertam modulorum renunciat ſenſibus quantitatem. </s>
              <s xml:id="echoid-s10243" xml:space="preserve">Quare ſemper adijcien-
                <lb/>
              dum eſt rationis ſupplementum in ſymmetriarum membris, ut cum fuerint in altioribus locis opera,
                <lb/>
              aut etiam ipſa coloſsicotera, certam habeant magnitudinum rationem.</s>
              <s xml:id="echoid-s10244" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10245" xml:space="preserve">Epiſtylium latine trabs, ſed communiori ſignificatione quicquid columnis imponitur epiſtylium nominatur:
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s10246" xml:space="preserve">proprie uero non onme, ſed quod statim ſupra columnas collocatur, epiſtylium dicitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s10247" xml:space="preserve">Ionici generis epiſty-
                <lb/>
              lium a columnarum magnitudine ſuas habet ſymmetrias. </s>
              <s xml:id="echoid-s10248" xml:space="preserve">Temperatur enim epiſtylij altitudo ſecundum altitu-
                <lb/>
              dinem columnarum. </s>
              <s xml:id="echoid-s10249" xml:space="preserve">Si igitur columna alta erit a 12.</s>
              <s xml:id="echoid-s10250" xml:space="preserve">´ ad 15. </s>
              <s xml:id="echoid-s10251" xml:space="preserve">ped. </s>
              <s xml:id="echoid-s10252" xml:space="preserve">epiſtylium craſſum erit dimidia craſſitudine
                <lb/>
              imi ſcapi columnæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s10253" xml:space="preserve">ſia 15. </s>
              <s xml:id="echoid-s10254" xml:space="preserve">ad 20. </s>
              <s xml:id="echoid-s10255" xml:space="preserve">intredecim partes columnæ craſſitudo partienda eſt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10256" xml:space="preserve">unius partis epi
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.150-01" xlink:href="note-514.01.150-01a" xml:space="preserve">10</note>
              ſtylij craſſitudo facienda. </s>
              <s xml:id="echoid-s10257" xml:space="preserve">ſi vero a 20. </s>
              <s xml:id="echoid-s10258" xml:space="preserve">ad 25. </s>
              <s xml:id="echoid-s10259" xml:space="preserve">in duodecim partes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10260" xml:space="preserve">dimidiam diametros columnæ par-
                <lb/>
              iiendam, ex his una epiſtylij dabitur altitudini. </s>
              <s xml:id="echoid-s10261" xml:space="preserve">Epistylium cymatio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10262" xml:space="preserve">faſcijs conſtat. </s>
              <s xml:id="echoid-s10263" xml:space="preserve">Quid ſit cymatium
                <lb/>
              iam patet; </s>
              <s xml:id="echoid-s10264" xml:space="preserve">gula enim a noſtris dicitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10265" xml:space="preserve">eſt quaſi omnium particularum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10266" xml:space="preserve">membrorum ſupremum ornamen
                <lb/>
              tum. </s>
              <s xml:id="echoid-s10267" xml:space="preserve">Faſciæ a ſimilitudine ſic dicuntur.</s>
              <s xml:id="echoid-s10268" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10269" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Epistylii</emph>
              latitudo in imo, quæ ſupra capitulum erit, quanta craſsitudo ſummæ columnæ ſub
                <lb/>
              capitulo erit, tanta fiat, ſummum quantum imus ſcapus.</s>
              <s xml:id="echoid-s10270" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10271" xml:space="preserve">Epistylium imum habet, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10272" xml:space="preserve">ſummum planum. </s>
              <s xml:id="echoid-s10273" xml:space="preserve">Imum planum ſupra capitulum collocatur, huius latitudo
                <lb/>
              tanta erit, quanta est craſſitudo ſummæ columnæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s10274" xml:space="preserve">Ita enim\ſolido reſpondebit, ſummum planum tam latus
                <lb/>
              erit, quàm imus columnæ ſcapus. </s>
              <s xml:id="echoid-s10275" xml:space="preserve">Latius igitur erit in ſuperioriparte, quàm in inferiori, quod eſt ex membro-
                <lb/>
              rum proiectura.</s>
              <s xml:id="echoid-s10276" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10277" xml:space="preserve">Cymatium epiſtylij ſeptima parte ſuæ altitudinis eſt faciendum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10278" xml:space="preserve">in proiectura tantundem.</s>
              <s xml:id="echoid-s10279" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10280" xml:space="preserve">Partire craßitudinem epiſtylij in partes ſeptem, ex bis unam dato cymatio, cuius proiectur a tanta erit,
                <lb/>
              quanta eſt ea ſeptima pars, id eſt tantum prominebit, quanta eſt eius altitudo. </s>
              <s xml:id="echoid-s10281" xml:space="preserve">Prominet autem extra illam,
                <lb/>
              quæ reſpondet contracturæipſius columnæ.</s>
              <s xml:id="echoid-s10282" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10283" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Reliqva</emph>
              pars præter cymatium diuidenda eſt in partes duodecim, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10284" xml:space="preserve">earum trium prima faſcia
                <lb/>
              eſt facienda. </s>
              <s xml:id="echoid-s10285" xml:space="preserve">ſecunda quatuor, ſumma quinque.</s>
              <s xml:id="echoid-s10286" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10287" xml:space="preserve">Deſcripto cymatio partire reliquam epistylij craſſitudinem in partes duodecim, primæ faſciæ, hoc eſt infe-
                <lb/>
              riori, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10288" xml:space="preserve">non ſecus tres partes dabis, hæc faſcia nil prominet a linea contra elatæ columnæ, ſecundæ quatuor,
                <lb/>
              quæ parum prominet a prima, ſummæ quinque, quæ parum prominet a ſecunda: </s>
              <s xml:id="echoid-s10289" xml:space="preserve">atq; </s>
              <s xml:id="echoid-s10290" xml:space="preserve">ita epistyliũ deformatur.</s>
              <s xml:id="echoid-s10291" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10292" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Item</emph>
              zophorus ſupra epiſtylium quarta parte minus, quàm epiſtylium: </s>
              <s xml:id="echoid-s10293" xml:space="preserve">ſin autem ſigilla deſigna-
                <lb/>
              ri oportuerit, quarta parte altior, quàm epiſtylium, uti authoritatem habeant ſcalpturæ.</s>
              <s xml:id="echoid-s10294" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10295" xml:space="preserve">Zophorus pars eſt ſupra epistylium. </s>
              <s xml:id="echoid-s10296" xml:space="preserve">Freggium noſtri nominant. </s>
              <s xml:id="echoid-s10297" xml:space="preserve">Græci a ferendis maginibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10298" xml:space="preserve">ſcalpturis
                <lb/>
              zophorum dicunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s10299" xml:space="preserve">Latini Græco uocabulo uſi ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s10300" xml:space="preserve">Fiebat autem zophorus puluini modo turgens, quemad-
                <lb/>
              modum deſcriptio infra poſita oſtendit, quandoque planum, interdum ſcalpturas habebat, interdum ſimplex
                <lb/>
              erat. </s>
              <s xml:id="echoid-s10301" xml:space="preserve">Quando erat ſine ſcalpturis, quarta parte minus altum erat, quàm epiſtylium. </s>
              <s xml:id="echoid-s10302" xml:space="preserve">Quando inſculptum
                <lb/>
              erat, quarta parte altior fiebat. </s>
              <s xml:id="echoid-s10303" xml:space="preserve">Tunc in epiſtylio, in zophoro, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10304" xml:space="preserve">in ſuperioribus membris ſupra capitula
                <lb/>
              columnarum adiectiones illæ ſtylobatis reſpondentes, faciebant. </s>
              <s xml:id="echoid-s10305" xml:space="preserve">quemadmodum ſupra deſcripſimus in æde, vbi
                <lb/>
              podium collocauimus. </s>
              <s xml:id="echoid-s10306" xml:space="preserve">Pro altitudine zophori conſtitucnda, ita ſumitur quarta pars epiſylij, ut tota craſſitu-
                <lb/>
              do epiſtylij cum ſuo cymatio menſuretur. </s>
              <s xml:id="echoid-s10307" xml:space="preserve">habet autem zophoros, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10308" xml:space="preserve">ſuum cymatium.</s>
              <s xml:id="echoid-s10309" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10310" xml:space="preserve">Cymatium ſuæ altitudinis partis ſeptimæ, proiectura cymatij quanta eius craſsitudo. </s>
              <s xml:id="echoid-s10311" xml:space="preserve">Et hæc de-
                <lb/>
              mum iam nota ſunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10312" xml:space="preserve">deſcriptionibus ſatis manifeſta.</s>
              <s xml:id="echoid-s10313" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10314" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Svpra</emph>
              zophorum denticulus eſt faciendus, tam altus quàm epiſtylij media faſcia. </s>
              <s xml:id="echoid-s10315" xml:space="preserve">proiectura eius
                <lb/>
              quantum altitudo. </s>
              <s xml:id="echoid-s10316" xml:space="preserve">Interſectio. </s>
              <s xml:id="echoid-s10317" xml:space="preserve">quæ Græce metochi dicitur, ſic eſt diuidenda, uti denticulus altitudi-
                <lb/>
              nis ſuæ dimidiam habeat partem in fronte. </s>
              <s xml:id="echoid-s10318" xml:space="preserve">Cauus autem interſectionis huius frontis e tribus duas la-
                <lb/>
              titudinis partes habeat. </s>
              <s xml:id="echoid-s10319" xml:space="preserve">huius cymatium altitudinis eius ſextam partem.</s>
              <s xml:id="echoid-s10320" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10321" xml:space="preserve">Denticulus a ſimilitudine ſic dictus, originem ſumpſit ab operibus ligneis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10322" xml:space="preserve">quemadmodum triglyphos in
                <lb/>
              Dorico genere a capitibus trabium, ita denticulum in Ionicis ab aſſerum capitibus ſumpſere, quemadmo-
                <lb/>
              dum quarto libro innoteſcet. </s>
              <s xml:id="echoid-s10323" xml:space="preserve">Altus igitur denticulus eſt quantum media epiſtylij faſcia. </s>
              <s xml:id="echoid-s10324" xml:space="preserve">proiectura eius altitu-
                <lb/>
              dini par. </s>
              <s xml:id="echoid-s10325" xml:space="preserve">latitudo in fronte, quæ Græce metochi, latine interſectio dicitur, est e dimidia altitudinis denticuli.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s10326" xml:space="preserve">Cau us, idest ſpatium inter denticulos, quod & </s>
              <s xml:id="echoid-s10327" xml:space="preserve">metopa dicitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10328" xml:space="preserve">cauum columbarium ex duabus tertijs la-
                <lb/>
              titudinis denticuli. </s>
              <s xml:id="echoid-s10329" xml:space="preserve">Cymatium denticuli pro ſexta parte eius altitudinis, atq; </s>
              <s xml:id="echoid-s10330" xml:space="preserve">hoc modo denticulus conſtituitur.</s>
              <s xml:id="echoid-s10331" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10332" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Corona</emph>
              cum ſuo cymatio præter ſimam, quantum media faſcia epiſtylij. </s>
              <s xml:id="echoid-s10333" xml:space="preserve">Proiectura coronæ cum
                <lb/>
              denticulo facienda eſt, quantum erit altitudo a zophoro ad ſummum coronæ cymatium, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10334" xml:space="preserve">omnino
                <lb/>
              omnes ecphoræ uenuſtiorem habent ſpeciẽ, quæ quantũ altitudinis, tantundẽ habeant proiecturæ.</s>
              <s xml:id="echoid-s10335" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10336" xml:space="preserve">Corona ab effectu dicitur, præcingit enim ædes, gocciolatoium Itali nominant, quod ab ea guttæ decidant.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s10337" xml:space="preserve">Altitudo coronæ cum ſuo cymatio quantum media faſcia epiſtylij. </s>
              <s xml:id="echoid-s10338" xml:space="preserve">partire in partes tres altitudinem coronæ,
                <lb/>
              ex ijs unam cymatio eius dabis. </s>
              <s xml:id="echoid-s10339" xml:space="preserve">habet autem corona denticulum a capite, idest ſectionem quandam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10340" xml:space="preserve">men-
                <lb/>
              tum, ut ait Vitru, ut guttæ decidentes cum inuenerint ſectionem illam ibi conſiſtant@, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10341" xml:space="preserve">non cadant directæ
                <lb/>
              ſupra lapides, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10342" xml:space="preserve">marmora inferiora. </s>
              <s xml:id="echoid-s10343" xml:space="preserve">Proiectura igitur coronæ cum denticulo facienda eſt, quantum erit al-
                <lb/>
              titudo a zophoro ad ſummum coronæ cymatium, quia omnes ecphoræ, id eſt proiecturæ uenuſtiorem habent
                <lb/>
              ſpeciem, quæ tantum promineant, quantum altæ ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s10344" xml:space="preserve">metienda uero eſt coronæ cum ſuo cymatio altitudo, ita
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.150-06" xlink:href="note-514.01.150-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>