Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006732
">
<
pb
pagenum
="
501
"
xlink:href
="
016/01/150.jpg
"/>
ſanguine, liquoréve vllo alio licet inuenire.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006733
">Sed etſi quarum eſſet elementum, nulli eſſet
<
lb
/>
vſui. </
s
>
<
s
id
="
s.006734
">Neque tamen tria ſunt verè in miſtis
<
lb
/>
elementa, ſed duo tantùm verè, plura verò
<
lb
/>
actionis cœleſtis habita ratione. </
s
>
<
s
id
="
s.006735
">Pingue
<
lb
/>
enim humidum ex aqueo, & ignea pars ex
<
lb
/>
terreo conſtat. </
s
>
<
s
id
="
s.006736
">Quæret forſan aliquis, quid ſit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg980
"/>
<
lb
/>
hoc humidum pingue, de quo toties ſermo
<
lb
/>
nem habuimus? </
s
>
<
s
id
="
s.006737
">Eſt autem humidum
<
lb
/>
aqueum, quod caloris cœleſtis tamdiu vim
<
lb
/>
ſuſtinuit, vt eum contineat. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006738
">
<
margin.target
id
="
marg967
"/>
Viſcum cur
<
lb
/>
aliis innaſ
<
lb
/>
catur arbori
<
lb
/>
bus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006739
">
<
margin.target
id
="
marg968
"/>
Lincoſtis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006740
">
<
margin.target
id
="
marg969
"/>
Cupreſſus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006741
">
<
margin.target
id
="
marg970
"/>
Plantarum
<
lb
/>
duo princi
<
lb
/>
pia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006742
">
<
margin.target
id
="
marg971
"/>
Cocceus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006743
">
<
margin.target
id
="
marg972
"/>
Euxus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006744
">
<
margin.target
id
="
marg973
"/>
Inſulæ B.
<
lb
/>
Thomæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006745
">
<
margin.target
id
="
marg974
"/>
Modus quo
<
lb
/>
plantæ omnes
<
lb
/>
omnibus in
<
lb
/>
locis proue
<
lb
/>
nire poſſint.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006746
">
<
margin.target
id
="
marg975
"/>
Plantæ om
<
lb
/>
nss fermà ſuis
<
lb
/>
ramentis
<
lb
/>
gaudent.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006747
">
<
margin.target
id
="
marg976
"/>
Anacardus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006748
">
<
margin.target
id
="
marg977
"/>
Chryſoco
<
lb
/>
mos.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006749
">
<
margin.target
id
="
marg978
"/>
Lac Hiſpa
<
lb
/>
niæ minus
<
lb
/>
habet ſeri,</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006750
">
<
margin.target
id
="
marg979
"/>
Lactis par
<
lb
/>
tes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006751
">
<
margin.target
id
="
marg980
"/>
Pingue hu
<
lb
/>
midum quid
<
lb
/>
ſit.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006752
">Manifeſtum eſt igitur hoc tale eſſe, vt ad
<
lb
/>
animam, & vitam ſit paratum, & ob id
<
lb
/>
etiam nitorem in ſe continet. </
s
>
<
s
id
="
s.006753
">Cùm enim
<
lb
/>
aqua immota quieuerit, calorem concipit, à
<
lb
/>
quo immutatur, & nutritioni, ac generatio
<
lb
/>
ni plantarum, & animalium apta fit. </
s
>
<
s
id
="
s.006754
">Sed
<
lb
/>
tunc denſior redditur, quia tenuior, vt pin
<
lb
/>
guedo olei comparatione, oleum lachrymæ
<
lb
/>
arborum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006755
">Pingue enim lapidum ac metallicorum
<
lb
/>
omnium, ac metallorum, ſimile eſt oleo te
<
lb
/>
nuiſſimo, ſolidiſſimo, atque pauciſſimo:
<
lb
/>
nec nomen obtinuit apud Græcos, Lati
<
lb
/>
nóſve, quia incognitum fermè ad hanc vſ
<
lb
/>
que diem. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006756
">Pingue herbarum & pericardij fru
<
lb
/>
ctum mucoſus ſuccus: omnis enim ſuc
<
lb
/>
cus herbarum, & foliorum talis: ſed
<
lb
/>
mucoſum vocamus ſolùm ab excellen
<
lb
/>
tia, in in quo manifeſta apparet muci ſimi
<
lb
/>
litudo. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006757
">Pingue autem lignorum lachryma, pin
<
lb
/>
gue ſeminum oleum, pingue animalium
<
lb
/>
adeps pinguedóve, aut ſeuum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006758
">Cùm verò homo aliquid excellentius ſit
<
lb
/>
animalibus, illius pinguedinem aliis præ
<
lb
/>
ſtare veriſimile eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006759
">Nitet autem plena calo
<
lb
/>
ris temperati vixque ſiccatur, aut abſumi
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.006760
">Verùm in tenuiſſimas partes extenditur,
<
lb
/>
æqualis vndique, ac ſibi ſimilis: nec refri
<
lb
/>
geratur, nec putreſcit, nec ardet, aut vix.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006761
">Vt enim ad ignem metallicus adeps, ita
<
lb
/>
ad febris incendium humanus: neque enim
<
lb
/>
diuiditur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006762
">In lacte igitur & ouis multa eſt copia
<
lb
/>
pinguis humidi: in hoc quidem, vt ali
<
lb
/>
menti, in his verò vt ſeminis: quamobrem
<
lb
/>
& hæc vicem alimenti ſubeunt, nam ho
<
lb
/>
mines & carniuora animalia, oua non ſe
<
lb
/>
cus, quàm animalia deuorant. </
s
>
<
s
id
="
s.006763
">Sunt igitur
<
lb
/>
in lacte partes plures, quæ coagulatione
<
lb
/>
ſeparantur. </
s
>
<
s
id
="
s.006764
">Coagulatur autem lac à calore
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg981
"/>
<
lb
/>
proprietate vlla: nam non viuit, nec à vi
<
lb
/>
uente re cogitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006765
">Calor autem hoc modo
<
lb
/>
lac cogit: dum enim tenuiorem pinguis hu
<
lb
/>
midi partem reſoluit, reſoluit & vinculum
<
lb
/>
quo pingue humidum aqueo nectitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006766
">Ex
<
lb
/>
hoc igitur manifeſtum eſt, quot modis poſ
<
lb
/>
ſit coagulari: nam vel calore ſolo, dum
<
lb
/>
in ſtanneis vaſis caleſcit, inde vas in frigi
<
lb
/>
dam mergitur: qui modus eſt ſynceriſſimus:
<
lb
/>
vel admiſto coagulo hœdi, vel ſemine cni
<
lb
/>
ci, ſerúmque detrahit pituitam, vel lacte
<
lb
/>
ficus, túncque & bilem, & pituitam pur
<
lb
/>
gat. </
s
>
<
s
id
="
s.006767
">Manifeſtum eſt etiam ex his, quæ
<
lb
/>
nunc dicta ſunt, quòd ab omni plantæ la
<
lb
/>
cte coagulatur: coagulatur & flore ruben
<
lb
/>
ti cardui, qui in pappos exire ſolet necnon
<
lb
/>
oxymelite, atque hic modus ſalutaris eſt
<
lb
/>
hominis. </
s
>
<
s
id
="
s.006768
">Mutatur autem ſubſtantia lactis
<
lb
/>
poſt ſanguinem ab alimentis: itaque empta
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg982
"/>
<
lb
/>
capra, vel aſina, pabulo poteſt lac effice
<
lb
/>
re medicamentoſum, ſeu polypodium dede
<
lb
/>
ris pro nigra bile, ſenam ad omnem humo
<
lb
/>
rem detrahendum, ſeu agaricum, aut ti
<
lb
/>
thymalum pro hydropicis, aut fumum ter
<
lb
/>
ræ, vel lupum ſalictarium ad purgandum
<
lb
/>
ſanguinem, vel mercurialem ac maluam, vt
<
lb
/>
aluum, tantùm exoneres. </
s
>
<
s
id
="
s.006769
">Mutantur enim
<
lb
/>
( vt dixi ) corpora ex alimentis, atque pri
<
lb
/>
mùm ſanguis & mores, inde lac & ſemen,
<
lb
/>
ac fœtus, vltimò carnes & vires propriè ſi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg983
"/>
<
lb
/>
miles præcantationibus. </
s
>
<
s
id
="
s.006770
">Itaque Germani
<
lb
/>
cùm magna ex parte lacte belluarum maxi
<
lb
/>
mè vaccarum alantur, iracundi ſunt, intre
<
lb
/>
pidique, atque agreſtes. </
s
>
<
s
id
="
s.006771
">Tauri enim tales
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg984
"/>
<
lb
/>
ſunt, qui eodem alimento vtuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.006772
">Et Cor
<
lb
/>
ſicæ inſulæ accolæ cùm catulis paruis non
<
lb
/>
ſolùm cicuribus, ſed etiam agreſtibus veſ
<
lb
/>
cantur, iracundi ſunt, crudeles, infidi, au
<
lb
/>
daces, prompti, agiles, robuſti: talis enim
<
lb
/>
eſt natura canum. </
s
>
<
s
id
="
s.006773
">Quòd ſi quis luporum
<
lb
/>
carnibus vtatur & maximè corde, adhuc
<
lb
/>
euadet longè magis ferus & audax, ac perfi
<
lb
/>
dus. </
s
>
<
s
id
="
s.006774
">Euidentius autem hoc in animalibus,
<
lb
/>
quàm hominibus, & plantis quàm anima
<
lb
/>
libus, quia non aliunde mutantur. </
s
>
<
s
id
="
s.006775
">Et cùm
<
lb
/>
arbores ab alimento mutentur, magis etiam
<
lb
/>
& frequentius herbæ, lolium in triticum,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg985
"/>
<
lb
/>
& triticum rurſus in lolium, ſimili fermè
<
lb
/>
ratione, qua ex cæcis ac claudis, cæci ac
<
lb
/>
claudi non gignuntur, ſed ſani, & tamen
<
lb
/>
ex ſanis rurſus cæci claudique. </
s
>
<
s
id
="
s.006776
">Robore ſo
<
lb
/>
li ſoliſque, lolium in triticum tranſit, &
<
lb
/>
imperfecta in ea quæ perfecta ſunt: imbe
<
lb
/>
cillitate vtriuſque perfecta in obleſa. </
s
>
<
s
id
="
s.006777
">Hanc
<
lb
/>
commutationem pulchrè tuus ô Princeps
<
lb
/>
Poëta expreſſit cùm dixit:
<
lb
/>
<
emph
type
="
quote
"/>
<
emph
type
="
italics
"/>
Infelix lolium & ſteriles dominantur auenæ.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
emph.end
type
="
quote
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006778
">
<
margin.target
id
="
marg981
"/>
Modi coagu
<
lb
/>
landi lac.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006779
">
<
margin.target
id
="
marg982
"/>
Lac medica
<
lb
/>
mentoſum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006780
">
<
margin.target
id
="
marg983
"/>
<
expan
abbr
="
Germanorũ
">Germanorum</
expan
>
<
lb
/>
mores.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006781
">
<
margin.target
id
="
marg984
"/>
Corſicorum
<
lb
/>
mores.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006782
">
<
margin.target
id
="
marg985
"/>
Triticum cur
<
lb
/>
in lolium
<
lb
/>
vertatur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006783
">Tranſit & triticum in ſiliginem, tertio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg986
"/>
<
lb
/>
anno, ſi frigido & humido loco ſeratur. </
s
>
<
s
id
="
s.006784
">Vt
<
lb
/>
noſtra ſiligo pro ſegete eadem antiquæ ſint:
<
lb
/>
licet conſtet tritici quoddam eſſe genus,
<
lb
/>
quod toſellam vocant, craſſius ac rotundius,
<
lb
/>
ex quo panis leuior, ac ſuauior longè fit: ip
<
lb
/>
ſa verò planta ſine ariſtarum aculeis, vt pro
<
lb
/>
ximior videatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006785
">Sunt qui exiſtiment zeam
<
lb
/>
eſſe ſiliginem, certè ex ea leuiſſimus fit pa
<
lb
/>
nis. </
s
>
<
s
id
="
s.006786
">Vtut ſit, cùm quædam etiam muten
<
lb
/>
tur præciſa, vt quercus, quæ nec periit,
<
lb
/>
nec integra renaſcit: ſed plerunque tranſit
<
lb
/>
in quercus humilius genus, nonnunquam
<
lb
/>
in geniſtam multis cauſis hoc contingit. </
s
>
<
s
id
="
s.006787
">Sed
<
lb
/>
tamen inſitæ euidentiùs arbores, cùm ſur
<
lb
/>
culi alienis tunicis inſeruntur, vt perſicus
<
lb
/>
iuglandi, ferente arbore Perſica parua, vi
<
lb
/>
ridia, ſubamara, dura, non ſecùs miſta
<
lb
/>
vtriuſque plantæ natura, quàm in mulis aſi
<
lb
/>
ni & equæ. </
s
>
<
s
id
="
s.006788
">Oportet autemtempora feren
<
lb
/>
di ſructum, vt etiam in animalibus, fic in
<
lb
/>
plantis conuenire: nam præcox ceraſus, me
<
lb
/>
ſpilo ſerotinè inſerta, cùm trahit alimentum,
<
lb
/>
ſtipes haud ſuppeditat, cùm ſuppeditat ſur
<
lb
/>
culus, quod proprium tempus pręterierit non
<
lb
/>
trahit, nempe qui iam refrigeratus ſit, ac fo
<
lb
/>
lia amiſerit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006789
">
<
margin.target
id
="
marg986
"/>
Inſerendi
<
lb
/>
ratio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006790
">Dicunt tamen, vitem inſitam ceraſo vuas
<
lb
/>
præcoces ferre: quod neque ſemper, nec </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>