Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
141
141
142
142
143
143
144
144
145
145
146
146
147
147
148
148
149
149
150
150
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <p id="N181A6" type="main">
              <s id="N18211">
                <pb pagenum="118" xlink:href="026/01/150.jpg"/>
              dum; </s>
              <s id="N1821A">atqui denſum aptius eſt ad id munus, quia plures partes ſuſtinentis
                <lb/>
              pauciores ſuſtinent alterius leuioris, ſeu rarioris, vt conſtat; </s>
              <s id="N18220">v.g. certum
                <lb/>
              eſt
                <expan abbr="cãdem">eandem</expan>
              aëris partem pluribus aquæ partibus reſpondere; </s>
              <s id="N1822C">ſed de hoc
                <lb/>
              alias fusè; </s>
              <s id="N18232">hæc interim ſufficiat indicaſſe, vt vel aliqua ratio affulgeat; </s>
              <s id="N18236">
                <lb/>
              cur ſcilicet corpus graue ſub medium leuius ſua ſponte deſcendat; </s>
              <s id="N1823B">adde
                <lb/>
              quod cum omne corpus graue tendat deorſum, tunc vnum infra aliud de­
                <lb/>
              ſcendit, cum ſunt plures partes pellentis, quàm pulſi; denique per va­
                <lb/>
              cuum modicum ſine vlla reſiſtentia deſcenderet. </s>
            </p>
            <p id="N18245" type="main">
              <s id="N18247">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              81.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N18253" type="main">
              <s id="N18255">
                <emph type="italics"/>
              Sub medium grauius corpus leuius minimè deſcendit, ſed huic inna­
                <lb/>
              tat
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N18260">v.g. lignum aquæ, ferrum plumbo liquato; </s>
              <s id="N18266">certa eſt hypotheſis: </s>
              <s id="N1826A">ratio
                <lb/>
              eſt, quia ideo deſcendit graue ſub medium, quia grauius ſeu denſius eſt
                <lb/>
              medio; </s>
              <s id="N18272">igitur, ſi denſius eſt ipſum medium, non deſcendet; clarum eſt;
                <lb/>
              cur verò aſcendat ſupra medium. </s>
              <s id="N18278">v.g. cur lignum aquæ immerſum tan­
                <lb/>
              dem emergat hîc non diſcutio, ſed tantùm indico ab ipſa aqua ſurſum
                <lb/>
              extendi; quanta verò parte lignum emergat, dicemus aliàs, cum de in­
                <lb/>
              natantibus humido. </s>
            </p>
            <p id="N18284" type="main">
              <s id="N18286">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              82.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N18292" type="main">
              <s id="N18294">
                <emph type="italics"/>
              Sub medium æquè graue corpus non deſcendit, nec etiam ſupra aſcendit
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N1829D">ra­
                <lb/>
              tio eſt, quia ideo deſcendit ſub medium, quia medium leuius eſt, ideo
                <lb/>
              aſcendit ſupra, quia medium grauius eſt; </s>
              <s id="N182A5">igitur ſi nec ſit grauius nec
                <lb/>
              leuius, non eſt quod aſcendat vel deſcendat; </s>
              <s id="N182AB">nihil tamen illius ſupra
                <lb/>
              primam medij ſuperficiem extare poterit; alioqui eſſet leuius medio,
                <lb/>
              contra ſuppoſitionem. </s>
            </p>
            <p id="N182B3" type="main">
              <s id="N182B5">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              83.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N182C1" type="main">
              <s id="N182C3">
                <emph type="italics"/>
              Aër ſuam grauitatem habet
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N182CC">quod iam à nullo in dubium reuocari po­
                <lb/>
              teſt; </s>
              <s id="N182D2">nam ſi comprimatur intra vas æneum v.g. etiam minimæ craſſitu­
                <lb/>
              dinis; </s>
              <s id="N182DA">ſi deinde ponderetur, maius eſt haud dubiè pondus, quo maior
                <lb/>
              eſt aëris copia intruſa; </s>
              <s id="N182E0">atqui non modo triplum totius aëris, qui ante
                <lb/>
              compreſſionem totam vaſis capacitatem occupabat intrudi poteſt, vel
                <lb/>
              decuplum; </s>
              <s id="N182E8">verùm etiam vigecuplum; </s>
              <s id="N182EC">immò centuplum, & millecuplum
                <lb/>
              adhibita cochleâ, vel alio mechanico organo, & aucta vaſis craſſitudine,
                <lb/>
              de quo aliàs: </s>
              <s id="N182F4">quanta verò ſit grauitas aëris comparata cum grauitate
                <lb/>
              aquæ, cenſet Galileus eſſe ferè vt 1. ad 400. Merſennus verò vt 1. ad
                <lb/>
              1356. vel ſaltem vt 1.ad 1300. Nos maiorem illà; </s>
              <s id="N182FC">hâc vero minorem
                <lb/>
              eſſe obſeruauimus, de quo aliàs; </s>
              <s id="N18302">nec enim eſt præſentis inſtituti, pro
                <lb/>
              quo ſufficiat modò, aëri aliquam ineſſe grauitatem; </s>
              <s id="N18308">nec dicas aëra le­
                <lb/>
              uem eſſe; </s>
              <s id="N1830E">nam reuerâ leuis eſt, ſi comparetur cum aqua; </s>
              <s id="N18312">grauis autem ſi
                <lb/>
              comparetur cum aſcendente halitu, vel fortè cum vacuo; </s>
              <s id="N18318">nec eſt quod
                <lb/>
              aliquis fortè metuat, ne ſi aër ſit grauis, ab eo tandem opprimatur, nam
                <lb/>
              etiamſi aqua ſit grauis non tamen opprimit vrinatores, cuius rei veriſſi­
                <lb/>
              mam rationem ſuo loco afferemus; </s>
              <s id="N18322">denique non eſt quod aliqui ſatis
                <lb/>
              incautè reſpondeant, ipſum aëra non eſſe grauem, ſed tantùm ſentiri ali­
                <lb/>
              quod pondus craſſioris vaporis immixti; </s>
              <s id="N1832A">nam de alio aëre non affirmo </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>