Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006732
">
<
pb
pagenum
="
501
"
xlink:href
="
016/01/150.jpg
"/>
ſanguine, liquoréve vllo alio licet inuenire.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006733
">Sed etſi quarum eſſet elementum, nulli eſſet
<
lb
/>
vſui. </
s
>
<
s
id
="
s.006734
">Neque tamen tria ſunt verè in miſtis
<
lb
/>
elementa, ſed duo tantùm verè, plura verò
<
lb
/>
actionis cœleſtis habita ratione. </
s
>
<
s
id
="
s.006735
">Pingue
<
lb
/>
enim humidum ex aqueo, & ignea pars ex
<
lb
/>
terreo conſtat. </
s
>
<
s
id
="
s.006736
">Quæret forſan aliquis, quid ſit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg980
"/>
<
lb
/>
hoc humidum pingue, de quo toties ſermo
<
lb
/>
nem habuimus? </
s
>
<
s
id
="
s.006737
">Eſt autem humidum
<
lb
/>
aqueum, quod caloris cœleſtis tamdiu vim
<
lb
/>
ſuſtinuit, vt eum contineat. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006738
">
<
margin.target
id
="
marg967
"/>
Viſcum cur
<
lb
/>
aliis innaſ
<
lb
/>
catur arbori
<
lb
/>
bus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006739
">
<
margin.target
id
="
marg968
"/>
Lincoſtis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006740
">
<
margin.target
id
="
marg969
"/>
Cupreſſus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006741
">
<
margin.target
id
="
marg970
"/>
Plantarum
<
lb
/>
duo princi
<
lb
/>
pia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006742
">
<
margin.target
id
="
marg971
"/>
Cocceus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006743
">
<
margin.target
id
="
marg972
"/>
Euxus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006744
">
<
margin.target
id
="
marg973
"/>
Inſulæ B.
<
lb
/>
Thomæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006745
">
<
margin.target
id
="
marg974
"/>
Modus quo
<
lb
/>
plantæ omnes
<
lb
/>
omnibus in
<
lb
/>
locis proue
<
lb
/>
nire poſſint.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006746
">
<
margin.target
id
="
marg975
"/>
Plantæ om
<
lb
/>
nss fermà ſuis
<
lb
/>
ramentis
<
lb
/>
gaudent.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006747
">
<
margin.target
id
="
marg976
"/>
Anacardus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006748
">
<
margin.target
id
="
marg977
"/>
Chryſoco
<
lb
/>
mos.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006749
">
<
margin.target
id
="
marg978
"/>
Lac Hiſpa
<
lb
/>
niæ minus
<
lb
/>
habet ſeri,</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006750
">
<
margin.target
id
="
marg979
"/>
Lactis par
<
lb
/>
tes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006751
">
<
margin.target
id
="
marg980
"/>
Pingue hu
<
lb
/>
midum quid
<
lb
/>
ſit.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006752
">Manifeſtum eſt igitur hoc tale eſſe, vt ad
<
lb
/>
animam, & vitam ſit paratum, & ob id
<
lb
/>
etiam nitorem in ſe continet. </
s
>
<
s
id
="
s.006753
">Cùm enim
<
lb
/>
aqua immota quieuerit, calorem concipit, à
<
lb
/>
quo immutatur, & nutritioni, ac generatio
<
lb
/>
ni plantarum, & animalium apta fit. </
s
>
<
s
id
="
s.006754
">Sed
<
lb
/>
tunc denſior redditur, quia tenuior, vt pin
<
lb
/>
guedo olei comparatione, oleum lachrymæ
<
lb
/>
arborum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006755
">Pingue enim lapidum ac metallicorum
<
lb
/>
omnium, ac metallorum, ſimile eſt oleo te
<
lb
/>
nuiſſimo, ſolidiſſimo, atque pauciſſimo:
<
lb
/>
nec nomen obtinuit apud Græcos, Lati
<
lb
/>
nóſve, quia incognitum fermè ad hanc vſ
<
lb
/>
que diem. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006756
">Pingue herbarum & pericardij fru
<
lb
/>
ctum mucoſus ſuccus: omnis enim ſuc
<
lb
/>
cus herbarum, & foliorum talis: ſed
<
lb
/>
mucoſum vocamus ſolùm ab excellen
<
lb
/>
tia, in in quo manifeſta apparet muci ſimi
<
lb
/>
litudo. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006757
">Pingue autem lignorum lachryma, pin
<
lb
/>
gue ſeminum oleum, pingue animalium
<
lb
/>
adeps pinguedóve, aut ſeuum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006758
">Cùm verò homo aliquid excellentius ſit
<
lb
/>
animalibus, illius pinguedinem aliis præ
<
lb
/>
ſtare veriſimile eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006759
">Nitet autem plena calo
<
lb
/>
ris temperati vixque ſiccatur, aut abſumi
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.006760
">Verùm in tenuiſſimas partes extenditur,
<
lb
/>
æqualis vndique, ac ſibi ſimilis: nec refri
<
lb
/>
geratur, nec putreſcit, nec ardet, aut vix.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006761
">Vt enim ad ignem metallicus adeps, ita
<
lb
/>
ad febris incendium humanus: neque enim
<
lb
/>
diuiditur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006762
">In lacte igitur & ouis multa eſt copia
<
lb
/>
pinguis humidi: in hoc quidem, vt ali
<
lb
/>
menti, in his verò vt ſeminis: quamobrem
<
lb
/>
& hæc vicem alimenti ſubeunt, nam ho
<
lb
/>
mines & carniuora animalia, oua non ſe
<
lb
/>
cus, quàm animalia deuorant. </
s
>
<
s
id
="
s.006763
">Sunt igitur
<
lb
/>
in lacte partes plures, quæ coagulatione
<
lb
/>
ſeparantur. </
s
>
<
s
id
="
s.006764
">Coagulatur autem lac à calore
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg981
"/>
<
lb
/>
proprietate vlla: nam non viuit, nec à vi
<
lb
/>
uente re cogitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006765
">Calor autem hoc modo
<
lb
/>
lac cogit: dum enim tenuiorem pinguis hu
<
lb
/>
midi partem reſoluit, reſoluit & vinculum
<
lb
/>
quo pingue humidum aqueo nectitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006766
">Ex
<
lb
/>
hoc igitur manifeſtum eſt, quot modis poſ
<
lb
/>
ſit coagulari: nam vel calore ſolo, dum
<
lb
/>
in ſtanneis vaſis caleſcit, inde vas in frigi
<
lb
/>
dam mergitur: qui modus eſt ſynceriſſimus:
<
lb
/>
vel admiſto coagulo hœdi, vel ſemine cni
<
lb
/>
ci, ſerúmque detrahit pituitam, vel lacte
<
lb
/>
ficus, túncque & bilem, & pituitam pur
<
lb
/>
gat. </
s
>
<
s
id
="
s.006767
">Manifeſtum eſt etiam ex his, quæ
<
lb
/>
nunc dicta ſunt, quòd ab omni plantæ la
<
lb
/>
cte coagulatur: coagulatur & flore ruben
<
lb
/>
ti cardui, qui in pappos exire ſolet necnon
<
lb
/>
oxymelite, atque hic modus ſalutaris eſt
<
lb
/>
hominis. </
s
>
<
s
id
="
s.006768
">Mutatur autem ſubſtantia lactis
<
lb
/>
poſt ſanguinem ab alimentis: itaque empta
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg982
"/>
<
lb
/>
capra, vel aſina, pabulo poteſt lac effice
<
lb
/>
re medicamentoſum, ſeu polypodium dede
<
lb
/>
ris pro nigra bile, ſenam ad omnem humo
<
lb
/>
rem detrahendum, ſeu agaricum, aut ti
<
lb
/>
thymalum pro hydropicis, aut fumum ter
<
lb
/>
ræ, vel lupum ſalictarium ad purgandum
<
lb
/>
ſanguinem, vel mercurialem ac maluam, vt
<
lb
/>
aluum, tantùm exoneres. </
s
>
<
s
id
="
s.006769
">Mutantur enim
<
lb
/>
( vt dixi ) corpora ex alimentis, atque pri
<
lb
/>
mùm ſanguis & mores, inde lac & ſemen,
<
lb
/>
ac fœtus, vltimò carnes & vires propriè ſi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg983
"/>
<
lb
/>
miles præcantationibus. </
s
>
<
s
id
="
s.006770
">Itaque Germani
<
lb
/>
cùm magna ex parte lacte belluarum maxi
<
lb
/>
mè vaccarum alantur, iracundi ſunt, intre
<
lb
/>
pidique, atque agreſtes. </
s
>
<
s
id
="
s.006771
">Tauri enim tales
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg984
"/>
<
lb
/>
ſunt, qui eodem alimento vtuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.006772
">Et Cor
<
lb
/>
ſicæ inſulæ accolæ cùm catulis paruis non
<
lb
/>
ſolùm cicuribus, ſed etiam agreſtibus veſ
<
lb
/>
cantur, iracundi ſunt, crudeles, infidi, au
<
lb
/>
daces, prompti, agiles, robuſti: talis enim
<
lb
/>
eſt natura canum. </
s
>
<
s
id
="
s.006773
">Quòd ſi quis luporum
<
lb
/>
carnibus vtatur & maximè corde, adhuc
<
lb
/>
euadet longè magis ferus & audax, ac perfi
<
lb
/>
dus. </
s
>
<
s
id
="
s.006774
">Euidentius autem hoc in animalibus,
<
lb
/>
quàm hominibus, & plantis quàm anima
<
lb
/>
libus, quia non aliunde mutantur. </
s
>
<
s
id
="
s.006775
">Et cùm
<
lb
/>
arbores ab alimento mutentur, magis etiam
<
lb
/>
& frequentius herbæ, lolium in triticum,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg985
"/>
<
lb
/>
& triticum rurſus in lolium, ſimili fermè
<
lb
/>
ratione, qua ex cæcis ac claudis, cæci ac
<
lb
/>
claudi non gignuntur, ſed ſani, & tamen
<
lb
/>
ex ſanis rurſus cæci claudique. </
s
>
<
s
id
="
s.006776
">Robore ſo
<
lb
/>
li ſoliſque, lolium in triticum tranſit, &
<
lb
/>
imperfecta in ea quæ perfecta ſunt: imbe
<
lb
/>
cillitate vtriuſque perfecta in obleſa. </
s
>
<
s
id
="
s.006777
">Hanc
<
lb
/>
commutationem pulchrè tuus ô Princeps
<
lb
/>
Poëta expreſſit cùm dixit:
<
lb
/>
<
emph
type
="
quote
"/>
<
emph
type
="
italics
"/>
Infelix lolium & ſteriles dominantur auenæ.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
emph.end
type
="
quote
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006778
">
<
margin.target
id
="
marg981
"/>
Modi coagu
<
lb
/>
landi lac.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006779
">
<
margin.target
id
="
marg982
"/>
Lac medica
<
lb
/>
mentoſum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006780
">
<
margin.target
id
="
marg983
"/>
<
expan
abbr
="
Germanorũ
">Germanorum</
expan
>
<
lb
/>
mores.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006781
">
<
margin.target
id
="
marg984
"/>
Corſicorum
<
lb
/>
mores.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006782
">
<
margin.target
id
="
marg985
"/>
Triticum cur
<
lb
/>
in lolium
<
lb
/>
vertatur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006783
">Tranſit & triticum in ſiliginem, tertio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg986
"/>
<
lb
/>
anno, ſi frigido & humido loco ſeratur. </
s
>
<
s
id
="
s.006784
">Vt
<
lb
/>
noſtra ſiligo pro ſegete eadem antiquæ ſint:
<
lb
/>
licet conſtet tritici quoddam eſſe genus,
<
lb
/>
quod toſellam vocant, craſſius ac rotundius,
<
lb
/>
ex quo panis leuior, ac ſuauior longè fit: ip
<
lb
/>
ſa verò planta ſine ariſtarum aculeis, vt pro
<
lb
/>
ximior videatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006785
">Sunt qui exiſtiment zeam
<
lb
/>
eſſe ſiliginem, certè ex ea leuiſſimus fit pa
<
lb
/>
nis. </
s
>
<
s
id
="
s.006786
">Vtut ſit, cùm quædam etiam muten
<
lb
/>
tur præciſa, vt quercus, quæ nec periit,
<
lb
/>
nec integra renaſcit: ſed plerunque tranſit
<
lb
/>
in quercus humilius genus, nonnunquam
<
lb
/>
in geniſtam multis cauſis hoc contingit. </
s
>
<
s
id
="
s.006787
">Sed
<
lb
/>
tamen inſitæ euidentiùs arbores, cùm ſur
<
lb
/>
culi alienis tunicis inſeruntur, vt perſicus
<
lb
/>
iuglandi, ferente arbore Perſica parua, vi
<
lb
/>
ridia, ſubamara, dura, non ſecùs miſta
<
lb
/>
vtriuſque plantæ natura, quàm in mulis aſi
<
lb
/>
ni & equæ. </
s
>
<
s
id
="
s.006788
">Oportet autemtempora feren
<
lb
/>
di ſructum, vt etiam in animalibus, fic in
<
lb
/>
plantis conuenire: nam præcox ceraſus, me
<
lb
/>
ſpilo ſerotinè inſerta, cùm trahit alimentum,
<
lb
/>
ſtipes haud ſuppeditat, cùm ſuppeditat ſur
<
lb
/>
culus, quod proprium tempus pręterierit non
<
lb
/>
trahit, nempe qui iam refrigeratus ſit, ac fo
<
lb
/>
lia amiſerit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006789
">
<
margin.target
id
="
marg986
"/>
Inſerendi
<
lb
/>
ratio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006790
">Dicunt tamen, vitem inſitam ceraſo vuas
<
lb
/>
præcoces ferre: quod neque ſemper, nec </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>