Biancani, Giuseppe
,
Aristotelis loca mathematica
,
1615
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 355
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002610
">
<
pb
pagenum
="
150
"
xlink:href
="
009/01/150.jpg
"/>
quando ſemidiameter circa centrum mouetur, quamuis cum ipſa mouean
<
lb
/>
tur, inæquali velocitate mouentur; Nam punctum illud ſemper velocius
<
lb
/>
mouetur, quod remotius eſt à centro circuli, ſeu à manente ſemidiametri
<
lb
/>
termino, & proinde illud tardius, quod centro proximius eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.002611
">
<
expan
abbr
="
Atq;
">Atque</
expan
>
ex hac
<
lb
/>
mira circuli proprietate,
<
expan
abbr
="
pleraq;
">pleraque</
expan
>
miraculorum accidunt circuli motioni
<
lb
/>
bus, vt in ſequentibus quæſtionibus manifeſtum erit.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002612
">Quoniam autem ſecundum contrarias ſimul motiones mouetur circulus,
<
lb
/>
& alterum quidem diametri extremum vbi A, in figura præſenti antrorſum
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.009.01.150.1.jpg
"
place
="
text
"
xlink:href
="
009/01/150/1.jpg
"
number
="
78
"/>
<
lb
/>
mouetur; alterum verò vbi B, retror
<
lb
/>
ſum, efficiunt nonnulli, vt ab vnica mo
<
lb
/>
tione multi contrariò ſimul mouean
<
lb
/>
tur denticulati circuli: vt ſunt ij, quos
<
lb
/>
in locis proponunt ſacris, quorum alij
<
lb
/>
ſunt ænei, alij ferrei. </
s
>
<
s
id
="
s.002613
">ſi enim circulus
<
lb
/>
A B, alterum circulum C D, contige
<
lb
/>
rit, mota diametro A B, ita vt A, an
<
lb
/>
trorſum eat, commouebit alteram dia
<
lb
/>
metrum C D, ita vt C, retrorſum, hoc eſt in contrarium ipſi A, veniat, in
<
lb
/>
contrarium igitur mouebitur ſecundus circulus C D, ad circulum A B, &
<
lb
/>
rurſus circulus E F. in contrarium ipſi C D, commouebitur ab ipſo C D, ob
<
lb
/>
eandem rationem. </
s
>
<
s
id
="
s.002614
">eodem etiam modo ſi plures fuerint, idem facient vno
<
lb
/>
ſolo tanquam primo motore
<
expan
abbr
="
cõmoto
">commoto</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.002615
">hanc igitur circuli naturam animad
<
lb
/>
uertentes Architecti, inſtrumentum artificiosè
<
expan
abbr
="
fabricãt
">fabricant</
expan
>
, motus principium
<
lb
/>
occultantes, vt machinæ ſolù manifeſtum ſit illud, quod admirationem
<
lb
/>
parit, cauſa verò lateat: quod genus machinarum Automata dicebantur,
<
lb
/>
quia ſpontè à ſe ipſis mouebantur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002616
">In primis igitur, quæ circa libram accidunt, dubitare faciunt, quamnam
<
lb
/>
ob cauſam maiores libræ minoribus ſint exactiores: huius autem rei prin
<
lb
/>
cipium eſt illud, quod ſupra innuimus, quod ſcilicet, quæ à centro plus di
<
lb
/>
ſtat linea, ſiue quæ longior eſt, eadem vi commota citius fertur, quam illa,
<
lb
/>
quæ minus à centro diſtat, ſeu quæ minor eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.002617
">Porrò citius bifariam dicitur;
<
lb
/>
ſiue enim in minori tempore æquale pertranſit ſpatium: ſiue in æquali tem
<
lb
/>
pore, maius conficit interuallum; citius feciſſe dicitur. </
s
>
<
s
id
="
s.002618
">ſi autem duæ lineæ
<
lb
/>
circa idem centrum moueantur vna maior, & altera minor in æquali tem
<
lb
/>
pore; maior maiorem circulum deſcribet, quam minor; quia circulus à ma
<
lb
/>
iori deſcriptus, alterum à minori delineatum circumpleρetur,
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
intra ſe
<
lb
/>
continebit; maius autem eſt continens, quàm
<
expan
abbr
="
contẽtum
">contentum</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.002619
">horum autem cau
<
lb
/>
ſa, quoniam quæ circulum deſcribit linea, duabus fertur lationibus, quæ nul
<
lb
/>
lam inuicem obtinent analogiam: quod antequam probemus, ſciendum
<
lb
/>
eſt, quod, quidquid duobus motibus inuicem proportionatis, mouetur, ne
<
lb
/>
ceſſe eſt, quod motu ex illis mixto progrediatur per lineam rectam, quæ dia
<
lb
/>
meter eſt quadrilateri, cuius latera habeant illam proportionem, quam
<
lb
/>
duo illi motus. </
s
>
<
s
id
="
s.002620
">ſit enim in figura proportio lateris A B, ad latus A C, quam
<
lb
/>
ctiam habent duo motus, ſecundum quos latum quodpiam feratur,
<
expan
abbr
="
ſitq́
">ſitque</
expan
>
; la
<
lb
/>
tum illud A, & feratur motu vno verſus B, per lineam A B, altero verò mo
<
lb
/>
tu feratur verſus C. quod fiet ſi cogitemus latus A B,
<
expan
abbr
="
deſcẽdere
">deſcendere</
expan
>
verſus M </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>