150113Ioan. de Sacro Boſco.
ſus auſtrum, in tantum poſſet procedere, quòd ſtellę, quæ prius erant ei
ſempiternæ apparitionis, ei iam tenderent in occaſum; & quanto magis
accederet ad auſtrum, tanto plus mouerentur in occaſum. Ille iterum idem
homo poſſet uidere ſtellas, quæ prius fuerant eiſempiternæ occultationis:
& e conuerſo contingeret alicui procedenti ab auſtro uerſus ſeptentrionem.
Huius autem rei cauſa eſt tantum tumor terræ.
ſempiternæ apparitionis, ei iam tenderent in occaſum; & quanto magis
accederet ad auſtrum, tanto plus mouerentur in occaſum. Ille iterum idem
homo poſſet uidere ſtellas, quæ prius fuerant eiſempiternæ occultationis:
& e conuerſo contingeret alicui procedenti ab auſtro uerſus ſeptentrionem.
Huius autem rei cauſa eſt tantum tumor terræ.
COMMENTARIVS.
Posteriorem hic partem antecedentis, quòd nimirum terra rotun
da etiam ſit a ſeptentrione in auſtrum, confirmat hac ratione. Dubium no@
eſt, quin aliquæ ſtellæ fixæ nobis in ſphæra obliqua, & in partibus ſeptentrio-
nalibus degentibus ſemper appareant, illæ nimirum, quæ ſunt prope polum ar
cticum: quædam uero ſemper deliteſcant, illæ videlicet, quæ prope polum an-
tarcticum exiſtunt. Rurſus compertum eſt, ſi aliquis a ſeptentione in auſtrum
procederet directe, hoc eſt, ſub eodem ſemper Meridiano, illæ ſtellæ, quæ illi
ſemper ante apparebant, occultari inciperent: & contra illæ, quas ante uidere
non poterat iuxta polum antarcticum, paulatim ſeſe ſupra Horizontẽ extolle
rent, atque ſub conſpectum uenirent: Videmus enim in Germania, quæ eſt ſe-
ptentrionalior, plures ſtellas perpetuo apparere, quàm in Italia, quæ minus ſe-
ptentrionalis eſt: contra autem in Italia plures ſſellas conſpici in parte auſtra-
li, quàm in Germania. Signum ergo eſt manifeſtum, terram eſſe rotundam à ſe-
ptentrione in auſtrum; quemad modum cauſa, cur, cum montem aliquem rotũ
dum conſcendimus, res, quas antea non uidebamus, incipimus uidere, & quas
ante conſpiciebamus, amplius intueri non poſſumus, eſt tantum tumor montis.
da etiam ſit a ſeptentrione in auſtrum, confirmat hac ratione. Dubium no@
eſt, quin aliquæ ſtellæ fixæ nobis in ſphæra obliqua, & in partibus ſeptentrio-
nalibus degentibus ſemper appareant, illæ nimirum, quæ ſunt prope polum ar
cticum: quædam uero ſemper deliteſcant, illæ videlicet, quæ prope polum an-
tarcticum exiſtunt. Rurſus compertum eſt, ſi aliquis a ſeptentione in auſtrum
procederet directe, hoc eſt, ſub eodem ſemper Meridiano, illæ ſtellæ, quæ illi
ſemper ante apparebant, occultari inciperent: & contra illæ, quas ante uidere
non poterat iuxta polum antarcticum, paulatim ſeſe ſupra Horizontẽ extolle
rent, atque ſub conſpectum uenirent: Videmus enim in Germania, quæ eſt ſe-
ptentrionalior, plures ſtellas perpetuo apparere, quàm in Italia, quæ minus ſe-
ptentrionalis eſt: contra autem in Italia plures ſſellas conſpici in parte auſtra-
li, quàm in Germania. Signum ergo eſt manifeſtum, terram eſſe rotundam à ſe-
ptentrione in auſtrum; quemad modum cauſa, cur, cum montem aliquem rotũ
dum conſcendimus, res, quas antea non uidebamus, incipimus uidere, & quas
ante conſpiciebamus, amplius intueri non poſſumus, eſt tantum tumor montis.
Vervm ex his tantum colligi uidetur, terram a ſeptentrione in auſtrum
11Rotundita
tem terræ
eſſe ſphæri-
cam. eſſe rorundam aliquo modo, hoc eſt, minime planam exiſtere, non autem, quòd
ſit figuræ ſphæricæ. Vnde idipſum hoc modo confirmandum erit. Quando ali-
quis ſub eodem ſemper Meridiano exiſteus a ſeptentrione in auſtrum pergit,
deprehendit continue eleuationem poli ſupra Horizontem decreſcere, hac ſer
uata proportione, ut ſi in uno loco altitudo poli eſt, v. g. grad. 40. poſtquam con
fecerit uerſus auſtrum 62. milliaria, reperiat polum eleuaritantum grad. 39.
& ſic deinceps, quotieſcunque 62. milliaria confecerit, inueniat altitudinem
poli decreuiſſe per unum gradum. Neceſſe igitur eſt, terram eſſe ſphæricam
a ſeptentrione in auſtrum. Hæc enim proportio decrementi altitudinis poli
figuræ duntaxat ſphæricæ conuenire poteſt, ut manifeſtum eſt apud Geome-
tras, & Aſtronomos.
11Rotundita
tem terræ
eſſe ſphæri-
cam. eſſe rorundam aliquo modo, hoc eſt, minime planam exiſtere, non autem, quòd
ſit figuræ ſphæricæ. Vnde idipſum hoc modo confirmandum erit. Quando ali-
quis ſub eodem ſemper Meridiano exiſteus a ſeptentrione in auſtrum pergit,
deprehendit continue eleuationem poli ſupra Horizontem decreſcere, hac ſer
uata proportione, ut ſi in uno loco altitudo poli eſt, v. g. grad. 40. poſtquam con
fecerit uerſus auſtrum 62. milliaria, reperiat polum eleuaritantum grad. 39.
& ſic deinceps, quotieſcunque 62. milliaria confecerit, inueniat altitudinem
poli decreuiſſe per unum gradum. Neceſſe igitur eſt, terram eſſe ſphæricam
a ſeptentrione in auſtrum. Hæc enim proportio decrementi altitudinis poli
figuræ duntaxat ſphæricæ conuenire poteſt, ut manifeſtum eſt apud Geome-
tras, & Aſtronomos.
Eodem pacto oſtendetur, terram ab ortu in occaſum non eſſe quocun-
que modo rotundam, ſed ſphæricam. Nam illa anticipatio ortus, & occaſus So
lis, nec non meridiei, proportionem ſupradictam (ut nimirum ciuitati illi, quę
altera orientalior cſt quindecim gradibus, una hora citius Sol oriatur, & occi-
dat; illi autem, quæ magis eſt orientalis triginta gradibus, duabus horis citius,
& ſic de reliquis) minime ſeruare poteſt, niſi ſphæricam figuram terræ attribua
mus. Quamobrem auctor noſter recte demonſtrauit, terram rotundam eſſe.
que modo rotundam, ſed ſphæricam. Nam illa anticipatio ortus, & occaſus So
lis, nec non meridiei, proportionem ſupradictam (ut nimirum ciuitati illi, quę
altera orientalior cſt quindecim gradibus, una hora citius Sol oriatur, & occi-
dat; illi autem, quæ magis eſt orientalis triginta gradibus, duabus horis citius,
& ſic de reliquis) minime ſeruare poteſt, niſi ſphæricam figuram terræ attribua
mus. Quamobrem auctor noſter recte demonſtrauit, terram rotundam eſſe.
Item ſi terra eſſet plana ab oriente in occidentem, tam cito ori-
22Terram nõ
eſſe planã. rentur ſtellæ occidentalibus, quàm orientalibus, quod patet eſſe falſum.
Item ſi terra eſſet plana a ſeptentrione in auſtrum, & contra,
22Terram nõ
eſſe planã. rentur ſtellæ occidentalibus, quàm orientalibus, quod patet eſſe falſum.
Item ſi terra eſſet plana a ſeptentrione in auſtrum, & contra,
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib