Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[61.] 11. Viſio per anticipatam notionem fit quodammodo per ſyllogiſmum. 63 p 3.
[62.] 12. Viſio per ſyllogiſmum, fit plerun breui tempore. 69 p 3.
[63.] 13. Viſio per anticipatam notionem fit in tempore: & qualitas ei{us} plerunque ignoratur. 64. 69 p 3.
[64.] 14. È uiſibili ſæpi{us} uiſoremanet in animo gener alis notio, qua quodlibet uiſibile ſimile per-cipitur & cognoſcitur. 61 p 3.
[65.] DE OMNIBVS INTENTIONIBVS COMPREHENSIS À VISV: & qualiter comprehendat uiſus quamlib et illarum. Cap. XI. 15. Species uiſibiles principes ſunt uigintiduæ: adquas reliquæ omnes referuntur. In hypo. 3 lib. in præfa. 4 libr.
[66.] 16. Viſio perficitur, cum forma uiſibilis cryſtallino humore recepta, in neruum opticum per-uenerit. 20 p 3. Idem 25 n 1.
[67.] 17. È ſpecieb{us} uiſibilib{us} primùm percipitur eſſentia lucis & coloris. 67 p 3.
[68.] 18. Lux & color ex ſeſe, ſolo uiſu percipiuntur. 59 p 3.
[69.] 19. Color ex ſeſe, pri{us} percipitur, quàm ipſi{us} eſſentia. Ita uiſibile quodlibet ex ſeſe pri{us} percipitur, quàm ipſi{us} eſſentia. 68 p 3.
[70.] 20. Eſſentia coloris percipitur in tempore. Ita eſſentia cui{us}libet uiſibilis percipi-tur in tempore. 70 p 3.
[71.] 21. Lux & color exſeſe, percipiuntur in tempore.
[72.] 22. Perceptio diſtantiæ uiſibilis differt à perceptionibus loci uiſibilis, & uiſibilis in ſuo lo-60. 14 p 4.
[73.] 23. Viſio non fit radijs ab oculo emißis. 5 p 3. Vide 23 n 1.
[74.] 24. Remotio uiſibilis percipitur diſtinctione & anticipata notione. 9 p 4.
[75.] 25. Magnitudo diſtantiæ percipitur è corporibus communibus inter uiſum & uiſibile in-teriectis. 10 p 4.
[76.] 26. Situs percipitur è uiſibilis ſiti moderata diſt antia. 29 p 4.
[77.] 27. Locus & oppoſitio uiſibilis percipiuntur è ſitu, quem obtinent in ſuperficie uiſus. 30 p 4. Vide 22 n.
[78.] 28. Situs directus & obliquus lineæ, ſuperficiei, & ſpatij percipitur ex æquabili & inæqua-bili terminorum diſtantia. 31 p 4.
[79.] 29. Situs uiſibilis obliquus ex immoderata diſtantia uidetur direct{us}. 34 p 4.
[80.] 30. Situs partium & terminorum rei uiſibilis, & ſitus uiſibilium diſtinctorum per-cipiuntur ex æquabili & inæquabili diſtantia, ordinéque formarum ad uiſum manantium. 32 p 4.
[81.] 31. Solidit{as} quorundam corporum ſolo uiſu percipitur: quorundam uiſu & ſyllo-giſmo ſimul. 63 p 4.
[82.] 32. Circulus percipitur è ſitu, quem obtinet in ſuperficie uiſus. 45 p 4.
[83.] 33. Superficies globoſa percipitur è propinquitate partium mediarum, & æquabi-li longinquitate extremarum. 48 p 4.
[84.] 34. Superficies caua percipit ur è longinquit ate partium mediarum, & æquabilipro-pinquitate extremarum. 49 p 4.
[85.] 35. Planities in diſtantia moderata directè oppoſita uiſui: percipitur ex æquabili partium longinquitate, & ſimilitudine collocationis atque ordinis ipſarum inter i-pſas. 47 p 4.
[86.] 36. Magnitudo nec ex angulo pyramidis opticæ tantum: nec ex anguli & diſtantiæ compa-ratione percipitur. 27 p 4.
[87.] 37. Magnitudo rei uiſibilis percipitur è magnitudine partis ſuperficiei uiſ{us} (in quam per-uenit forma) & angulo pyramidis opticæ. 17 p 4.
[88.] 38. Magnitudo uera uiſibilis percipitur è comparatione baſis anguli, & longitu-dine pyramidis opticæ. 27 p 4.
[89.] 39. Magnitudo diſt antiæ percipiturè corporib{us} communib{us}, inter uiſum & ui-ſibile interiectis. 10 p 4. Idem 25 n.
[90.] 40. Viſibile propinquum uiſui accur ati{us} uidetur. 15 p 4.
< >
page |< < (145) of 778 > >|
151145OPTICAE LIBER V. ducatur æquidiſtans lineæ h m: quæ ſit z n: quæ quidem ſecabit h l [per lemma Procli ad 29 p 1] &
à
puncto z ducatur æquidiſtans h l:
quæ ſit z t: & ſecet h m in puncto t: & à puncto t ducatur ſectio
pyramidis
t p, quam aſsignauit Apollonius in libro pyramidum [4 th 2:
] quæ quidem ſectio non
continget
aliquam linearum z n, h l, inter quas iacet.
Similiter fiat ſectio pyramidis ei oppoſita
inter
eaſdem lineas:
quæ ſit c u. Cum igitur li-
69[Figure 69]a g e b d70[Figure 70]h n t f x q c u p m z ſ nea minima ex lineis à puncto t ad ſectionem
c
u ductis, fuerit æqualis diametro b g:
circu-
lus
factus ſecundum hanc minimam lineam,
poſito
pede circini ſuper punctum t:
contin-
get
ſectionem c u.
Si uerò minima ex lineis à
puncto
t ad ſectionem c u ductis, fuerit minor
diametro
b g:
circulus factus modo prædicto
ſecundum
quãtitatem b g, ſecabit ſectionem
in
duobus punctis.
Sit ergo t c minima, & æ-
qualis
diametro b g:
quæ quidem ſecabit z n
& h l:
cum ducatur ad ſectionem, quæ inter
eas
interiacet:
& [per 31 p 1] ducatur à puncto
z
æ quidiſtans huic:
quæ quidem ſecabit h m,
h
l [per lemma Procli ad 29 p 1] ſicut ſua ęqui
diſtans
t c.
Secet ergo in punctis m l: & ſit m z
l
:
& punctum ſectionis, in quo t c ſecat z n, ſit
q
:
& [per 23 p 1] ſuper diametrum g b fiat an-
gulus
ęqualis angulo h l m:
qui ſit d g b, & du-
cantur
lineę duę a d, d b.
Palàm ergo, [per
31
p 3] angulus g a b ſit rectus:
alij duo anguli
trianguli
a g b ualent rectũ [per 32 p 1.
] Quare
angulus
l h m eſt rectus:
[conſtat enim è duo-
bus
angulis per fabricationẽ ęqualib.
angulis
a
g b, a b g rectũ ęquantibus] & eſt æqualis an
gulo
g d b:
& [per fabricationem] angulus h l
m
eſt æqualis angulo d g b:
Igitur [per 32 p 1]
tertius
tertio:
& triangulum ſimile triangulo
[per 4 p.
1 d 6. ] Quare ꝓportio b g ad b d eſt,
ſicut
l m ad m h.
Sed quoniam [per 27 p 3] angulus a d b æqualis eſt angulo b g a: quia cadunt in
eundem
arcum:
& angulus b g a æqualis angulo m h z: [per fabricationem] eſt ergo [per 1 ax. ] an-
gulus
a d b æqualis angulo m h z.
Et iam habemus, quòd angulus d b g eſt æqualis angulo h m z. I-
gitur
[per 32 p 1] tertius tertio:
& triangulum d e b ſimile triangulo m h z. [per 4 p. 1 d 6] Sit autem
e
punctum, in quo linea a d ſecat diametrum b g.
Igitur proportio b d ad d e, ſicut m h ad h z. Verùm
Apollonius
[16 th 2] probat:
quòd cum fuerint duæ ſectiones oppoſitæ, & producatur linea à ſe-
ctione
ad aliam:
pars eius, quæ interiacet inter unam ſectionẽ, & unam ex lineis, eſt ęqualis alij par-
ti
, quæ interiacet inter aliam ſectionem, & aliam lineam.
Quare q t æqualis eſt c f. Sed [per 34 p 1] t
q
eſt æqualis m z:
cum ſit illi æquidiſtans, inter duas æquidiſtantes. Igitur [per 1 ax. ] m z æqualis f
c
:
& [per 34 p 1] z l æqualis t f. Igitur [per 2 ax. ] m l æqualis t c. Quare proportio t c ad h z, ſicut m
l
ad h z.
[per 7 p 5] Quare proportio g b ad e d, ſicut t c ad h z. [demõſtratũ enim eſt, ut g b ad b d, ſic
l
m ad m h:
item ut b d ad d e, ſic m h ad h z: ergo per 22 p 5, ut g b ad d e, ſic l m ad h z: ſed ut l m ad h
z
, ſic t c a d h z:
quare per 11 p 5 ut g b ad d e, ſic t c ad h z. ] Et cum t c ſit æqualis b g [ex theſi] erit [per
14
p 5] e d æqualis h z.
Quod eſt propoſitum. Si autem lineat c ad ſectionem c u ducta, & minima:
fuerit
minor diametro b g:
producatur ultra ſectionem, donec ſit æqualis, & ſecundum quantitatẽ
eius
fiat circulus:
qui quidem circulus ſecabit ſectionem in duobus punctis: à quibus lineæ ductæ
ad
t, erunt æquales b g:
[per 15 d 1] & à puncto z ducatur ęquidiſtãs utriq. Et tunc erit ducere à pun
cto
a modo prædicto duas lineas, æquales lineæ datæ:
eritq́; idem penitus probandi modus.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index