Stevin, Simon, Mathematicorum hypomnematum... : T. 4: De Statica : cum appendice et additamentis, 1605

Page concordance

< >
Scan Original
121 121
122 122
123 123
124 124
125 125
126 126
127 127
128 128
129 129
130 130
131 131
132 132
133 133
134 134
135 135
136 136
137 137
138 138
139 139
140 140
141 141
142
143
144 144
145 145
146 146
147 147
148 148
149 149
150 150
< >
page |< < (152) of 197 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div632" type="section" level="1" n="453">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4493" xml:space="preserve">
              <pb o="152" file="527.01.152" n="152" rhead="A*PPENDIX*"/>
            rientia verò contra Ariſtotelem iſtiuſmodi eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4494" xml:space="preserve">ſumito duos plumbeos globos
              <lb/>
            (quod Cl. </s>
            <s xml:id="echoid-s4495" xml:space="preserve">vir I*OANNES* G*ROTIVS* ſedulus naturæ indagator, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4496" xml:space="preserve">ego
              <lb/>
            quondam experti ſumus) ponderis ratione decupla, eos altitudine 30 pedum
              <lb/>
            pariter demittito in ſubjectum aſſerem, aliudve ſolidum unde ſonus clarè red-
              <lb/>
            datur; </s>
            <s xml:id="echoid-s4497" xml:space="preserve">manifeſtè cognoſces leviorem non decuplo tardius graviore, ſed pariter
              <lb/>
            in aſſerem incidere ut ſonitus utriuſque illiſu redditus unus idemq́ue videatur.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4498" xml:space="preserve">Idem contingit in corporibus magnitudinis æqualis, gravitatis verò decuplæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s4499" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quare dicta iſta Ariſtotelis proportio à vero aliena eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4500" xml:space="preserve">Sed alterum experimen-
              <lb/>
            tum hujuſmodi cõtra T aiſnerum facit: </s>
            <s xml:id="echoid-s4501" xml:space="preserve">Sumito è goſſipio lanavè tenue quoddam
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s4502" xml:space="preserve">exile filum, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s4503" xml:space="preserve">ſarcinulam ex eadem materia pondere unius libræ densè fir-
              <lb/>
            miterq́ue colligatam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4504" xml:space="preserve">formâ filo ſimili, hęc pariter quinque aut ſex pedum al-
              <lb/>
            titudine demittito, re ipſa cognoſces filum longe diutius in aëre morari, quàm
              <lb/>
            ſarcinulam, etſi fili materia longe compactior denſiorq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s4505" xml:space="preserve">ſit ſarcinulâ quæ mul-
              <lb/>
            tum aëris admittit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4506" xml:space="preserve">Quare æquale ſpacium ab ipſis pari velocitate nõ tranſitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4507" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Altera item experientia T aiſnerum redarguit in pondere adſcĕ dente ſive emer-
              <lb/>
            gente, in phialâ enim vitreâ aquæ plenâ agitatâ, ut multæ excitentur bullulæ
              <lb/>
            ſimulac quievit videbis majores bullas citiſſime atque unico momento, mino-
              <lb/>
            res verò emergere tardiùs, minimas autem bullulas inſtar tenuiſſimarum arenu-
              <lb/>
            larum lentiſſimè, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4508" xml:space="preserve">tanquam teſtudineo gradu ſurſum prorepere, quarum om-
              <lb/>
            nium motus ab æquali velocitate vel tarditate longè abeſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4509" xml:space="preserve">Atque hactenus de
              <lb/>
            experientia. </s>
            <s xml:id="echoid-s4510" xml:space="preserve">Supereſt ut dicamus cur hîc nulla ſit proportio, hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s4511" xml:space="preserve">Quod-
              <lb/>
            libet corpus movens habet quoddam motus ſui impedimentum, quod in cor-
              <lb/>
            pore per aërem delato eſt aëris & </s>
            <s xml:id="echoid-s4512" xml:space="preserve">ſuperficiei ſuæ contactus; </s>
            <s xml:id="echoid-s4513" xml:space="preserve">ideoq́ue ſimilium
              <lb/>
            corporum majus, majore quoque afficitur impedimento, ſed quia ſimilia ſolida
              <lb/>
            ſuperficiebus ſuis non ſunt proportionalia (nam cubi in ratione octupla, ha-
              <lb/>
            bent ſuperficies ratione quadrupla) nec impedimentis proportionalia eſſe poſ-
              <lb/>
            ſunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s4514" xml:space="preserve">atque hinc eſt quod minora corpora majus impedimentum patiantur, ra-
              <lb/>
            tione proportionis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4515" xml:space="preserve">propterea tardiùs deſcendant quam majora.</s>
            <s xml:id="echoid-s4516" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4517" xml:space="preserve">Imò quamvis ſuperficies corporibus ſuis eſſent proportionales, medium ta-
              <lb/>
            men per quod cadunt, quodammodo proportionem hanc evertit, ut in duobus
              <lb/>
            corpo ribus altero in aqua innatante, altero mergente animad erti facilè poteſt,
              <lb/>
            in quibus impedimenta ſuperficierum quandam inter ſe habent rationem, tem-
              <lb/>
            pora verò nullam, ideoq́ue proportionalia non ſunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4518" xml:space="preserve">ſed dicat aliquis id intelli-
              <lb/>
            gi ſolum cæteris paribus, videlicet quando utrumque corpus mergetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4519" xml:space="preserve">Nego
              <lb/>
            tamen in his ullam proportionem conſiſtere. </s>
            <s xml:id="echoid-s4520" xml:space="preserve">Sumptis enim duobus corporibus
              <lb/>
            A, B quarum utrumque in aqua mergatur, ſintq́ue in dicta proportione. </s>
            <s xml:id="echoid-s4521" xml:space="preserve">his po-
              <lb/>
            ſitis, manifeſtum eſt infinita poſſe inveniri corpora inæquali gravitate minori
              <lb/>
            quàm B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4522" xml:space="preserve">quæ in aqua demergantur, paulatimq́ue ita propius accedetur ad
              <lb/>
            corpus immerſabile, cujus nulla cum corpore quod mergitur ſit proportio. </s>
            <s xml:id="echoid-s4523" xml:space="preserve">Sed
              <lb/>
            illis eò contimè accedentibus, atque A, B in data proportione conſiſtentibus,
              <lb/>
            certè nullum infinitorũ illorum corporum ipſi A comparatum proportionem
              <lb/>
            iſtam habebit; </s>
            <s xml:id="echoid-s4524" xml:space="preserve">quia ſi in his eſſet, certè ad alterum non accederent quod theſi
              <lb/>
            cõceſſæ repugnat. </s>
            <s xml:id="echoid-s4525" xml:space="preserve">Quamobrem medium quoque per quod corpora permeant
              <lb/>
            dictam proportionem prohibet.</s>
            <s xml:id="echoid-s4526" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4527" xml:space="preserve">Cumq́ue in mediis ordinatiſſimis & </s>
            <s xml:id="echoid-s4528" xml:space="preserve">ubique homogeneis nullam motus & </s>
            <s xml:id="echoid-s4529" xml:space="preserve">
              <lb/>
            impedimentorum proportionem ineſſe demonſtraverimus, ubi ſimplex ſuper-
              <lb/>
            ficiei cum aëre vel aqua ſit contactus. </s>
            <s xml:id="echoid-s4530" xml:space="preserve">longè firmiori ratione nulla proportio
              <lb/>
            inerit exemplis magis inordinatis materiæq́ue non unius generis ſed variæ, ut
              <lb/>
            in machinis partim ligneis partim ferreis cæterisq́ue ſimilibus, namq́ue ibi </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>