Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006837
">
<
pb
pagenum
="
503
"
xlink:href
="
016/01/152.jpg
"/>
olim oleum Titorenſium in Phocide, colo
<
lb
/>
re atque dulcedine Hiſpano præſtantius: vn
<
lb
/>
de ad coquenda vnguenta ipſum ſolum ve
<
lb
/>
lut rex habebatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006838
">Omne igitur ſemen cùm
<
lb
/>
oleum emittat, eligitur quod vel copio
<
lb
/>
ſum, vel optimum habet. </
s
>
<
s
id
="
s.006839
">Optimum ſim
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg995
"/>
<
lb
/>
pliciter oliuæ. </
s
>
<
s
id
="
s.006840
">Quædam verò ad morbos,
<
lb
/>
vt lini, vel heliotropij. </
s
>
<
s
id
="
s.006841
">Copia præſtant
<
lb
/>
oliuæ, lini ſemen, nuces, amygdalæ, he
<
lb
/>
liotropij ſemen, & rapæ, & henæ herbæ. </
s
>
<
s
id
="
s.006842
">Sed
<
lb
/>
& plura alia, quæ ob ignorantiam abiiciun
<
lb
/>
tur: nam & nuclei omnes, vt ceraſi & pru
<
lb
/>
ni, oleum continent. </
s
>
<
s
id
="
s.006843
">Octauo igitur loco
<
lb
/>
cortex phaſelli Benin adnumeretur. </
s
>
<
s
id
="
s.006844
">Atque
<
lb
/>
hæc de oleis compendij familiaris rei cau
<
lb
/>
ſa, dicta ſint. </
s
>
<
s
id
="
s.006845
">Naſcitur & arbos in inſula
<
lb
/>
Portus ſancti, quæ prima eſt ab Hiſpa
<
lb
/>
nia in Indiam tendentibus, fructum fe
<
lb
/>
rens ceraſo perſimilem, ſed coloris cæru
<
lb
/>
lei: exiſtimo eam ex genere ceraſi eſſe, ſed
<
lb
/>
regionum varietas efficit, vt illius lachry
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg996
"/>
<
lb
/>
ma pro lacca in vſu ſit, admodum enim
<
lb
/>
rubet, ac ſplendet: digeritur in paſtillos,
<
lb
/>
creditúrque tum maximè antiqua firmare
<
lb
/>
dentes. </
s
>
<
s
id
="
s.006846
">Sed lachryma hæc vel ſpontè fluit,
<
lb
/>
vel etiam ſauciata arbore, quæ inferior eſt
<
lb
/>
prima.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg997
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006847
">
<
margin.target
id
="
marg994
"/>
Oleum ad
<
lb
/>
mirabilis
<
lb
/>
naturæ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006848
">Oleum opti
<
lb
/>
mum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006849
">
<
margin.target
id
="
marg995
"/>
Quæ copiam
<
lb
/>
olei emit
<
lb
/>
tunt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006850
">
<
margin.target
id
="
marg996
"/>
Laccæ arbor.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006851
">
<
margin.target
id
="
marg997
"/>
Iſatis incre
<
lb
/>
dibilis merx.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006852
">Proximus huic è plantis colori honos eſt
<
lb
/>
iſatidi, quo cæruleo colore panni inficiun
<
lb
/>
tur, Guadum vocat vulgus, nec pro vlla her
<
lb
/>
ba tantum impenditur argenti: cùm ex tam
<
lb
/>
vili merce vectigal ad multa aureorum mil
<
lb
/>
lia aſcendat. </
s
>
<
s
id
="
s.006853
">Vt verò hæc herba lucroſior,
<
lb
/>
ita pulcherrima omnium Lithoſpermon, in
<
lb
/>
ter cuius folia ſemina, lapidea duritie, can
<
lb
/>
dore margaritarum nitent. </
s
>
<
s
id
="
s.006854
">Cretenſe di
<
lb
/>
co: nam Italicum ab hoc non parum de
<
lb
/>
generat.
<
arrow.to.target
n
="
marg998
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006855
">
<
margin.target
id
="
marg998
"/>
Lithoſpermi
<
lb
/>
pulchritudo.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006856
">Sed quæret forſan quiſpiam de palmarum
<
lb
/>
ligno, cur in fornicem incuruetur, quum
<
lb
/>
alia pondere preſſa flectantur in ſinum?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006857
">Vulgaris eſt fama, & tanti etiam miracu
<
lb
/>
li Theophraſtum teſtem inuenio. </
s
>
<
s
id
="
s.006858
">Id verò
<
lb
/>
etiam cantheliis aſinis contingere, auctor
<
arrow.to.target
n
="
marg999
"/>
<
lb
/>
eſt Xenophon. </
s
>
<
s
id
="
s.006859
">Cauſam eſſe reor, quòd
<
lb
/>
prius flectatur, quam prematur: dum verò
<
lb
/>
iam curuata eſt, inflectitur ſurſum: habet
<
lb
/>
enim neruos, qui ad vnam partem incli
<
lb
/>
nantur. </
s
>
<
s
id
="
s.006860
">Aut ſi modò ad vtramque partem
<
lb
/>
flecti poteſt, ob ſiccitatem id contingit, velut
<
lb
/>
& in coriis: nam pondus ſiccare poteſt pre
<
lb
/>
mendo. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006861
">
<
margin.target
id
="
marg999
"/>
Palma cur
<
lb
/>
in fornicem
<
lb
/>
incuruetur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006862
">Plutarchus verò cenſet, quoniam ignea
<
lb
/>
vi polleat, irnitari pondere, atque ſiccatum
<
lb
/>
reparatis viribus contrahi: vel quia aëre ex
<
lb
/>
cuſſo robuſtius fiat, & magis flectatur in
<
lb
/>
aduerſum. </
s
>
<
s
id
="
s.006863
">Atque vt ex multis vna fiat ſen
<
lb
/>
tentia, lignum hoc quum pondere vexatur,
<
lb
/>
diſcutit, ſeu humidum, ſeu aqueum, ſeu
<
lb
/>
aërem: v unde breuius factum, retrahit ſe
<
lb
/>
ipſum.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1000
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006864
">
<
margin.target
id
="
marg1000
"/>
Sicomori li
<
lb
/>
gnum quod
<
lb
/>
in aqua ſic
<
lb
/>
catur, & non
<
lb
/>
in aëre.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006865
">Videtur enim ſimili ratione fieri hoc, ve
<
lb
/>
lut & de ſycomoriligno, quòd in aëre nun
<
lb
/>
quam ſiccatur, in alueis tamen fluminum
<
lb
/>
& aquarum gurgitibus celeriter. </
s
>
<
s
id
="
s.006866
">Nam
<
lb
/>
quum humido præpingui abundet, aëri re
<
lb
/>
ſiſtit, ne ſiccetur: ab aqua autem multis
<
lb
/>
modis diſſipatur humidum, motu primùm
<
lb
/>
abradente, frigore verò partim cogente,
<
lb
/>
& experimente, partim congelante. </
s
>
<
s
id
="
s.006867
">Ipſum
<
lb
/>
verò lignum pulchrum eſt, ſolidum atque
<
lb
/>
nigrum, & ob id, ad multa opera vtile.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006868
">Vtrunque igitur horum, à contrariis contra
<
lb
/>
ria patitur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006869
">Minore admiratione dignum eſt, quòd
<
arrow.to.target
n
="
marg1001
"/>
<
lb
/>
ſtatuæ ſudent: nam ratio in promptu eſt,
<
lb
/>
quum humidum pingue, vi caloris ex
<
lb
/>
preſſum, ſudoris imaginem præſter. </
s
>
<
s
id
="
s.006870
">Ob id
<
lb
/>
maximè ſudant, quæ ligno conſtant cedri,
<
lb
/>
oliuæ, vitis ac cupreſſi. </
s
>
<
s
id
="
s.006871
">Contingit hoc ma
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1002
"/>
<
lb
/>
gis Auſtris flantibus, quòd humor ſit co
<
lb
/>
pioſior, ac tenuior. </
s
>
<
s
id
="
s.006872
">At quæ in terra ſulphu
<
lb
/>
rea, ac bituminoſa naſcuntur, ſi aërea ac
<
lb
/>
ignea ſubſtantia ſint, parúmque terræ, ac
<
lb
/>
aquæ contineant, quales ſunt alnus, abies,
<
lb
/>
pinus, piceáque dum franguntur, maximè
<
lb
/>
ſi iam putruerint ſcintillas igneas emitte
<
lb
/>
re ſolent. </
s
>
<
s
id
="
s.006873
">Conſimili ratione cortices qua
<
lb
/>
rundam adeò redduntur vetuſtate candidi
<
lb
/>
ac ſplendentes, vt nocte prunæ inſtar lu
<
lb
/>
ceant. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006874
">
<
margin.target
id
="
marg1001
"/>
Ligneæ ſta
<
lb
/>
tuæ
<
expan
abbr
="
ſudãtes
">ſudantes</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006875
">
<
margin.target
id
="
marg1002
"/>
Ligna quæ
<
lb
/>
cùm
<
expan
abbr
="
frãgun-tur
">frangun
<
lb
/>
tur</
expan
>
, ſcintil
<
lb
/>
las igneas
<
lb
/>
emittunt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006876
">Nec verebor inter plantarum miracula
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1003
"/>
<
lb
/>
reponere, quòd Theophraſtus in quarto re
<
lb
/>
citat de fruticibus, herbam ab Indo allatam,
<
lb
/>
qua commanducata coïtum ſeptuagies ille
<
lb
/>
in die explere poſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.006877
">Sitne hoc verum vel
<
lb
/>
non, nolim affirmare: quòd tantum eſt præ
<
lb
/>
ſentis inſtituti, adiiciam, in Venere ſcili
<
lb
/>
cet duo eſſe neceſſaria, flatum & ſemen. </
s
>
<
s
id
="
s.006878
">Er
<
lb
/>
go vt in ſatyriaſi citra coëundi appetitum
<
lb
/>
immodicè tenditur veretrum, ita nihil pro
<
lb
/>
hibet herbam eſſe, quæ guſtata idem effi
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.152.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/152/1.jpg
"
number
="
74
"/>
<
lb
/>
ciat: quòd ſi ſenſim edatur, ſen
<
lb
/>
ſim etiam ſemen procreabit. </
s
>
<
s
id
="
s.006879
">In
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1004
"/>
<
lb
/>
di nunc, Bethel in ore, perpe
<
lb
/>
tuò ferunt huius cauſa: quan
<
lb
/>
quam non admodum ſalaces,
<
lb
/>
forſan repugnante loci natura,
<
lb
/>
quæ nimio calore illos eneruat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006880
">Viride autem Veneri plurimum
<
lb
/>
prodeſſe videtur. </
s
>
<
s
id
="
s.006881
">Denigrat au
<
lb
/>
tem dentes, ſi maſticetur. </
s
>
<
s
id
="
s.006882
">Ser
<
lb
/>
pit eius planta vt hedera: fo
<
lb
/>
lium lauro ſimile, quinque li
<
lb
/>
neis, vt in figura vides, diſtinctum. </
s
>
<
s
id
="
s.006883
">Ma
<
lb
/>
gnitudine palmum excedit, & ſapore lau
<
lb
/>
rum ad vnguem refert, nerui interiores
<
lb
/>
margini, quàm medio propinquiores: ſyl
<
lb
/>
ueſtri parte multum prominent: non er
<
lb
/>
go malabathrum: nec Dioſcoridi nota
<
lb
/>
planta. </
s
>
<
s
id
="
s.006884
">Diligentius tamen eius explica
<
lb
/>
tionem proſequutus ſum, quòd aſſumptum
<
lb
/>
illius folium copioſius, mirum in modum
<
lb
/>
hominem exhilaret: adeóque vehemen
<
lb
/>
ter, vt inſtantis mortis curam omnem
<
lb
/>
tollat, ſenſu tamen ſtante. </
s
>
<
s
id
="
s.006885
">Hoc autem il
<
lb
/>
li præcipuum: nam ſenſum ſi auferas, au
<
lb
/>
feres & triſtitiam, & timorem, vt in
<
lb
/>
ebriis, ſtultis, & his qui halicacabum,
<
lb
/>
aut ſtrimoniæ fructus ederint. </
s
>
<
s
id
="
s.006886
">At ſtante
<
lb
/>
ſenſu, omnem poſſe abiicere curam, om
<
lb
/>
némque timorem, hac mirum eſt, atque
<
lb
/>
rarum. </
s
>
<
s
id
="
s.006887
">Turcæ huius cauſa opio vti di
<
lb
/>
cuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.006888
">Sunt qui croco hoc tribuunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006889
">Iti
<
lb
/>
dem Indi ad Venerem excitandam Am
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1005
"/>
<
lb
/>
phiam medicamento, quod Hiſpani opium
<
lb
/>
eſſe dicunt, vti ſolent. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006890
">
<
margin.target
id
="
marg1003
"/>
Herba quæ
<
lb
/>
coitum ad
<
lb
/>
70. vices in
<
lb
/>
die excitat. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006891
">
<
margin.target
id
="
marg1004
"/>
Folium Be
<
lb
/>
thel.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006892
">
<
margin.target
id
="
marg1005
"/>
Amphiam.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006893
">Quærunt igitur iurè meritò quidam,
<
lb
/>
quomodo meconium, cùm immodicè ſit
<
lb
/>
frigidum, atque adeò vt occidat, poſſit </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>