Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 104
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 104
[out of range]
>
page
|<
<
(115)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div293
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
100
">
<
pb
o
="
115
"
file
="
151
"
n
="
152
"
rhead
="
Ioan. de Sacro Boſco.
"/>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div297
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
101
">
<
head
xml:id
="
echoid-head105
"
xml:space
="
preserve
">COMMENTARIVS.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5435
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Confirmat</
emph
>
hoc loco poſteriorem partem propoſitæ tertiæ conclu-
<
lb
/>
ſionis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5436
"
xml:space
="
preserve
">aquam uidelicet eſſe quoque rotundam, duplici ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5437
"
xml:space
="
preserve
">Prima eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5438
"
xml:space
="
preserve
">Si
<
lb
/>
in litore maris ponatur aliquod ſignum notabile, nempe turris aliqua, aut do-
<
lb
/>
mus notetur, exeatq́ue a portu nauis, poſt aliquam diſtantiam nauis a litore,
<
lb
/>
illi, qui ſunt in naui i
<
unsure
/>
uxta pedem mali, non uide-
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-151-01
"
xlink:href
="
fig-151-01a
"
number
="
45
">
<
image
file
="
151-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/151-01
"/>
</
figure
>
bunt amplius ſignũ illud notatũ; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5439
"
xml:space
="
preserve
">ſi uero quiſpiam
<
lb
/>
e
<
unsure
/>
onſcendat tunc ſummitatem mali, illud adhuc
<
lb
/>
uidebit ſignum, atque hoc contingit, ſecluſis
<
lb
/>
e
<
unsure
/>
tiam omnibus aliis impedimentis, ut ſunt nebu-
<
lb
/>
læ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5440
"
xml:space
="
preserve
">uapores. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5441
"
xml:space
="
preserve
">Igitur manifeſte ſequitur, huiu-
<
lb
/>
ſee rei cauſam ſuiſſe tumorem duntaxat aquæ in-
<
lb
/>
@eriectum inter nauem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5442
"
xml:space
="
preserve
">ſignum illud in litore.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5443
"
xml:space
="
preserve
">Nam niſi tumor aquæ eſſet impedimento, nimirũ
<
lb
/>
ſi aqua plana exiſteret, melius deberent ſignum ui-
<
lb
/>
dere illi, qui ſunt ad pedem mali, quàm is, qui eſt in
<
lb
/>
ſummitate mali, cum illi ſint hoc propinquiores, ut patet per lineas rectas à ſi-
<
lb
/>
gno ad pedem mali, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5444
"
xml:space
="
preserve
">ad ſum mitatem eiuſdem ductas. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5445
"
xml:space
="
preserve
">Eſſet enim illa, quæ du-
<
lb
/>
citur ad ſummitatem mali, longior ea, quæ ad pedem mali extenditur, cum
<
lb
/>
opponatur maiori angulo, ut in appoſita figura apparet.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5446
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5447
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Qvamvis</
emph
>
vero hæc ratio, quæ eſt omninm Aſtronomorum, optime de-
<
lb
/>
monſtret
<
unsure
/>
, aquam habere ſiguram rotundam, ſecluſis nebulis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5448
"
xml:space
="
preserve
">vaporibus vis ũ
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-151-01
"
xlink:href
="
note-151-01a
"
xml:space
="
preserve
">19. primi</
note
>
noſtrum impedientibus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5449
"
xml:space
="
preserve
">tamen quoniam vix, aut nunquam tempus adeo ſere-
<
lb
/>
nũ exiſtit, vt nulliſint uapores eleuati ex mari; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5450
"
xml:space
="
preserve
">immo ſolũ ex ea concluditur,
<
lb
/>
terrã eſſe aliquo modo rotundã, id eſt, non planã, nõ autem, eã eſſe ſphęricam;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5451
"
xml:space
="
preserve
">idcirco melius, ac efficacius probare poterimus, aquam eſſe rotundã, ac ſphærĩ
<
lb
/>
cam, ijſdem medijs, quibus auctor collegitterræ rotunditatem, cõferendo ſcili
<
lb
/>
@et inſulas magis orientales cũ minus orientalibus, ſi nimirũ nauigetur ex Sy-
<
lb
/>
ria in Hiſpaniã, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5452
"
xml:space
="
preserve
">hinc verſus eã partẽ Hiſpaniæ nouæ, ſiue Americæ, quæ Flo
<
lb
/>
rida nuncupatur, vel contra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5453
"
xml:space
="
preserve
">Conferendo item inſulas ſeptentrionaliores cum
<
lb
/>
minus ſeptentrionalibus, ſi nimirum nauigatio inſtituatur ex Luſitania Flan-
<
lb
/>
driã uerſus, uel contra; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5454
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5455
"
xml:space
="
preserve
">ex Luſitan a per Inſulas Fortunatas uerſus caput ui-
<
lb
/>
ride. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5456
"
xml:space
="
preserve
">Omnes etenim experientię ſupra allatę ad comprobandam terrę rotun-
<
lb
/>
ditatem, anticipatio uidelicet ortus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5457
"
xml:space
="
preserve
">occaſus ſtellarum, item variatio altitu-
<
lb
/>
dinis poli, eadem proportione cõpertæ ſunt à nautis in Oceano, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5458
"
xml:space
="
preserve
">mari. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5459
"
xml:space
="
preserve
">Quare
<
lb
/>
neceſse eſt, aquam quoque rotundam eſse, ac ſphæricam.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5460
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s5461
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Item</
emph
>
cum aqua ſit corpus homogeneum, totum cũ partibus eiuſdem
<
lb
/>
erit rationis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5462
"
xml:space
="
preserve
">ſed partes aquæ (ſicut in guttulis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5463
"
xml:space
="
preserve
">roribus herbarũ accidit)
<
lb
/>
rotundam natur aliter appetunt formam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5464
"
xml:space
="
preserve
">ergo & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5465
"
xml:space
="
preserve
">totum, cuius ſunt partes.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5466
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div300
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
102
">
<
head
xml:id
="
echoid-head106
"
xml:space
="
preserve
">COMMENTARIVS.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5467
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Secvnda</
emph
>
ratio eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5468
"
xml:space
="
preserve
">Partes aquæ naturaliter appetunt figuram rotun-
<
lb
/>
dam, ut uidemus in guttulis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5469
"
xml:space
="
preserve
">rore ſuper folia herbarũ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5470
"
xml:space
="
preserve
">cũ igitur aqua ſit cor-
<
lb
/>
pus homogeneũ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5471
"
xml:space
="
preserve
">conſequenter totũ cum partibus eiuſdẽ ſit rationis, erit & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5472
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
tota aqua figuræ rotundæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5473
"
xml:space
="
preserve
">Verũ hæc ratio non multũ efficax eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5474
"
xml:space
="
preserve
">Guttulæ enim
<
lb
/>
illæ fugiẽtes ſiccitatẽ ſibi inimicam, ex naturali, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5475
"
xml:space
="
preserve
">uniuerſali propenſione ada-
<
lb
/>
mant rotundam figurã, ut uidelicet diurius ſe cõſeruent. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5476
"
xml:space
="
preserve
">Eſt enim figura ſphæ-
<
lb
/>
rica ad id commodiſſima, cum eius partes ſint magis unitæ, quàm aliarũ </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>