1et eiuſmodi adicienda ſunt: ubi ſeruitia clientelæ familiæque
ſuos præſtolantes impræmeditatis caſibus ſit præſidio. Illud
non prætermitto. Locis quidem omnibus quibus uox aut re
citantium aut canentium aut diſputantium audienda eſt:
teſtudinata haud uſque conueniunt quod uocem retundant: con
tignata conueniunt quod ſonora ſint.
ſuos præſtolantes impræmeditatis caſibus ſit præſidio. Illud
non prætermitto. Locis quidem omnibus quibus uox aut re
citantium aut canentium aut diſputantium audienda eſt:
teſtudinata haud uſque conueniunt quod uocem retundant: con
tignata conueniunt quod ſonora ſint.
Caſtris ponendis nimirum omnia repetenda penſandaque ſunt
quæ libris ſuperioribus de urbium ponendarum rationibus diſſe
ruimus. Nam ſunt caſtra ueluti urbium quædam ſeminaria:
et conſtitutas urbes non pauciſſimas comperies illic / ubi pe
riti bellorum duces metarint. In caſtris tamen præcipua hæc
ſunt: ut intelligamus caſtra ipſa quid ſpectent. Caſtra quidem
ni repentinos armorum caſus et maiorem hoſtium uim ue
rerentur non ponerent. Et penitus ab re id opus eſſe arbitren
tur: hoſtium iccirco ratio habenda eſt. Hoſtium alius ar
mis et manu eſt par: alius concitatior et ualidior. Caſtrorum
hinc tria eſſe genera ſtatuemus. Vnum temporarium et mo
mentis mutabile: quo inter agendam expediendamque rem
aduerſus compares armatos utimur / partim continendi in
tuto militis: partim coaptandæ poſtulandæque occaſionis cau
ſa ut cepta preclare perficias. Alterum genus caſtrorum erit
ſtatarium: ſuiſque diffidentem copiis hoſtem: dum ſe muni
to aliquo in loco continuerit premere et occupare inſtituas:
Tertium fortaſſis caſtrorum genus illud erit: quo impeten
tem urgentemque hoſtem ſuſtineas / quoad laceſſendi ſatietate
aut obſidionis tedio affectus diſcedat / atque abeat. In hiſce
omnibus egregie curandum in primis prouidendum eſt:
ſic ſe habeant omni ex parte / ut eis nihil deſit rerum omnium
quæ ad ſalutem / ad ſe tuendum / ad tolerandum / frangendumque
hoſtem accomodentur. Et contra ut hoſti nihil quoad in te
ſit rem omnium ſuppeditet: quibus aut te poſſit laceſſe
re: aut ſeſe ferre ſine incommodo atque periculo. Ergo cap
tanda imprimis erit loci oportunitas: quo et inueniri abunde:
et comportari expedite: et excipi ad arbitrium commeatus
quæ libris ſuperioribus de urbium ponendarum rationibus diſſe
ruimus. Nam ſunt caſtra ueluti urbium quædam ſeminaria:
et conſtitutas urbes non pauciſſimas comperies illic / ubi pe
riti bellorum duces metarint. In caſtris tamen præcipua hæc
ſunt: ut intelligamus caſtra ipſa quid ſpectent. Caſtra quidem
ni repentinos armorum caſus et maiorem hoſtium uim ue
rerentur non ponerent. Et penitus ab re id opus eſſe arbitren
tur: hoſtium iccirco ratio habenda eſt. Hoſtium alius ar
mis et manu eſt par: alius concitatior et ualidior. Caſtrorum
hinc tria eſſe genera ſtatuemus. Vnum temporarium et mo
mentis mutabile: quo inter agendam expediendamque rem
aduerſus compares armatos utimur / partim continendi in
tuto militis: partim coaptandæ poſtulandæque occaſionis cau
ſa ut cepta preclare perficias. Alterum genus caſtrorum erit
ſtatarium: ſuiſque diffidentem copiis hoſtem: dum ſe muni
to aliquo in loco continuerit premere et occupare inſtituas:
Tertium fortaſſis caſtrorum genus illud erit: quo impeten
tem urgentemque hoſtem ſuſtineas / quoad laceſſendi ſatietate
aut obſidionis tedio affectus diſcedat / atque abeat. In hiſce
omnibus egregie curandum in primis prouidendum eſt:
ſic ſe habeant omni ex parte / ut eis nihil deſit rerum omnium
quæ ad ſalutem / ad ſe tuendum / ad tolerandum / frangendumque
hoſtem accomodentur. Et contra ut hoſti nihil quoad in te
ſit rem omnium ſuppeditet: quibus aut te poſſit laceſſe
re: aut ſeſe ferre ſine incommodo atque periculo. Ergo cap
tanda imprimis erit loci oportunitas: quo et inueniri abunde:
et comportari expedite: et excipi ad arbitrium commeatus