Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006893
">
<
pb
pagenum
="
504
"
xlink:href
="
016/01/153.jpg
"/>
Venerem excitare? </
s
>
<
s
id
="
s.006894
">Itaque aliud meco
<
lb
/>
nium ab amphiam eſſe exiſtimant. </
s
>
<
s
id
="
s.006895
">Sed &
<
lb
/>
amphiam venenum eſt apud Indos, atque
<
lb
/>
ex eorum genere, quæ abſque moleſtia oc
<
lb
/>
cidunt: quod meconio proprium eſſe, ne
<
lb
/>
mo ignorat. </
s
>
<
s
id
="
s.006896
">Sed forſan aliud eſt quippiam
<
lb
/>
quod & curas leuat, & Venerem ſti
<
lb
/>
mulat, & ſomnum affert, quale amo
<
lb
/>
mum & crocus. </
s
>
<
s
id
="
s.006897
">Ergo quòd ſint quædam,
<
lb
/>
quæ Venerem immodicam excitent, do
<
lb
/>
cuimus: quænam autem ſint illa, per
<
lb
/>
fecta plantarum hiſtoria etiam explica
<
lb
/>
bimus.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1006
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006898
">
<
margin.target
id
="
marg1006
"/>
Flores cur
<
lb
/>
varij.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006899
">Folia plan
<
lb
/>
tarum cur
<
lb
/>
omnia viri
<
lb
/>
dia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006900
">
<
expan
abbr
="
Partiũ
">Partium</
expan
>
plan
<
lb
/>
tarum
<
expan
abbr
="
tẽpe-ramentum
">tempe
<
lb
/>
ramentum</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006901
">Nunc docere expedit cur floribus non
<
lb
/>
vnus eſt colos velut foliis: id contingit,
<
lb
/>
quoniam ſiccatur humidum, nec aliud ſup
<
lb
/>
peditatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006902
">Folia namque cùm humidum per
<
lb
/>
petuum ſubminiſtretur, agente calore om
<
lb
/>
nia neceſſariò ſunt viridia, qua de cauſa &
<
lb
/>
ſuprema ſuperficies ſtantium aquarum talis
<
lb
/>
eſt, & vda loca, quæ ſub ſtillis tectorum in
<
lb
/>
terra poſita ſunt, vbi Solis radij non ap
<
lb
/>
parent. </
s
>
<
s
id
="
s.006903
">Igitur humidiſſima totius plantæ
<
lb
/>
ſemper, & plerunque frigidiſſima, fo
<
lb
/>
lium: calidiſſima & ſicciſſima, ſemen: in
<
lb
/>
quarum medio flos eſt collocandus. </
s
>
<
s
id
="
s.006904
">Sunt
<
lb
/>
tamen & flores parte aliqua virides, cæ
<
lb
/>
tera cærulea: calathi forma: & hyacintho
<
lb
/>
rum genere eſſe aiebant. </
s
>
<
s
id
="
s.006905
">Parùm odorati,
<
lb
/>
atque humidiores. </
s
>
<
s
id
="
s.006906
">Frigidiſſima rurſus ac ſic
<
lb
/>
ciſſima radix: vt calidiſſima, ac humidiſſi
<
lb
/>
ma, fructus: in quorum medio truncus, pro
<
lb
/>
pius tamen ad radicem accedens. </
s
>
<
s
id
="
s.006907
">Trunci
<
lb
/>
denuò calidiſſima ac ſicciſſima pars, cor
<
lb
/>
tex: humidiſſima ac frigidiſſima, matrix:
<
lb
/>
lignum quaſi in horum medio collocatur:
<
lb
/>
totus tamen ( vt dixi
<
emph
type
="
italics
"/>
)
<
emph.end
type
="
italics
"/>
truncus frigidus ma
<
lb
/>
nifeſtè ac ſiccus. </
s
>
<
s
id
="
s.006908
">Folia tegunt ſtipitem,
<
arrow.to.target
n
="
marg1007
"/>
<
lb
/>
flores, fructus, ſemen: lignum velut in
<
lb
/>
animalibus oſſa omnia ſuſtinet, integitur
<
lb
/>
à cortice defenſionis cauſa: at in quibuſ
<
lb
/>
dam etiam cortex eſt, per quem defertur
<
lb
/>
alimentum: matrix & ipſa in quibuſdam eſt
<
lb
/>
nutrimenti cauſa: in omnibus humectat
<
lb
/>
lignum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006909
">
<
margin.target
id
="
marg1007
"/>
Partium in
<
lb
/>
arboribus
<
lb
/>
vſus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006910
">Quamobrem quæ matrice carent omnia
<
lb
/>
lachryma abundant, vt lignum ſanctum: quæ
<
lb
/>
copioſam habent matricis ſubſtantiam, la
<
lb
/>
chryma carent, vt ſambucus. </
s
>
<
s
id
="
s.006911
">Radix tra
<
lb
/>
hendi gratia alimenti à terra: flores ob fru
<
lb
/>
ctum, vel ſemen, nam in illa ſemper ver
<
lb
/>
tuntur: fructus verò propter ſemen, nam in
<
lb
/>
omni fructu ſub pericarpio ſemen contine
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.006912
">Igitur fructus perfectio videtur plantæ,
<
lb
/>
ſemen verò ad propagandam ſpeciem. </
s
>
<
s
id
="
s.006913
">At in
<
lb
/>
quibus fructus non eſt, ſemen commoda &
<
lb
/>
vſus præſtat. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006914
">In hoc videtur natura plantis inclemen
<
lb
/>
tior fuiſſe quàm animalibus, cùm plantis
<
lb
/>
hyeme veſtes decidant, animalibus creſcant,
<
lb
/>
ſcilicet pili. </
s
>
<
s
id
="
s.006915
">Armauit & plantas velut &
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1008
"/>
<
lb
/>
animalia, duritie, magnitudine, flectendi
<
lb
/>
facilitate, tum ſpinis. </
s
>
<
s
id
="
s.006916
">Muniuit enim qua
<
lb
/>
drifariàm follia, ſpinis ( vt dixi
<
emph
type
="
italics
"/>
)
<
emph.end
type
="
italics
"/>
roſarum,
<
lb
/>
minoribus aculeis. </
s
>
<
s
id
="
s.006917
">vt boraginis: lanugine,
<
lb
/>
vt mentaſtri: pilis, vt violæ, & piloſellæ
<
lb
/>
vtriuſque. </
s
>
<
s
id
="
s.006918
">Lanugine denſior pilus, ideò ad
<
lb
/>
vulnera conſolidanda nil par. </
s
>
<
s
id
="
s.006919
">Sed & errores,
<
lb
/>
vt in animalibus, atque eò ftequentiores,
<
lb
/>
quò viliores. </
s
>
<
s
id
="
s.006920
">Inde fit vt etiam in paruis ani
<
lb
/>
malibus, in his quæ à materia gignuntur
<
lb
/>
putrida, in piſcibus, in metallicis abundent,
<
lb
/>
velut in plantis. </
s
>
<
s
id
="
s.006921
">Sed in animalibus propriè
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1009
"/>
<
lb
/>
perfectioribus monſtra ob raritatem, à mon
<
lb
/>
ſtrando dicta ſunt: licet tamen & hoc no
<
lb
/>
men etiam ad plantas transferre. </
s
>
<
s
id
="
s.006922
">Nam ſi
<
lb
/>
plantæ ſuum ſeruent ordinem, non ſolùm
<
lb
/>
partibus certis conſtant, ſed etiam numero
<
lb
/>
foliorum. </
s
>
<
s
id
="
s.006923
">Adeò ſolers etiam in minimis na
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1010
"/>
<
lb
/>
tura fuit, cuius cauſam intellige: cùm motus
<
lb
/>
plantis deeſſet ad generationem, vtrunque
<
lb
/>
ſexum coëgiſſe neceſſe fuit, vnde plures per
<
lb
/>
ſæpe in vnum coëunt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006924
">
<
margin.target
id
="
marg1008
"/>
Plantarum
<
lb
/>
arma.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006925
">
<
margin.target
id
="
marg1009
"/>
Plantarum
<
lb
/>
monſtra.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006926
">
<
margin.target
id
="
marg1010
"/>
Plantas om
<
lb
/>
nes certo nu
<
lb
/>
mero folio
<
lb
/>
rum conſta
<
lb
/>
re, & quo
<
lb
/>
modo.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006927
">Cùm igitur in animalibus velut in cari
<
lb
/>
nis ſpina vna eſſet neceſſaria, in quam om
<
lb
/>
nia oſſa implantarentur, atque in plantis
<
lb
/>
neruis vice ſpinæ fungerentur, neceſſe fuit,
<
lb
/>
vt & in neruo plantarum ſi vnus eſſet, aut
<
lb
/>
in ſingulis ſi plures folia altrinſecus dextra
<
lb
/>
ac ſiniſtra pari ratione, tum rami exoriren
<
lb
/>
tur: nam & in animalibus omnia duplica
<
lb
/>
ta, vt rectè Ariſtoteles dicit, videntur. </
s
>
<
s
id
="
s.006928
">Er
<
lb
/>
gò cùm in ſummo cacuminis loco folium
<
lb
/>
eſſet neceſſarium, gemina verò hinc inde
<
lb
/>
in nodis cuilibet plantæ vnicam ſpinam ha
<
lb
/>
benti, neceſſaria fuit ratio ordinis hu
<
lb
/>
ius, vt in ſingulis nodis duo folia, in
<
lb
/>
ſummo tria haberet. </
s
>
<
s
id
="
s.006929
">Itaque cùm arida
<
lb
/>
fuerit planta, nec folia emittere poſſit iux
<
lb
/>
ta nodos efficitur enophyllum, cuius eſt hæc
<
lb
/>
forma. </
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
id.016.01.153.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/153/1.jpg
"
number
="
75
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006930
">Folium vnum breui ſtipiti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1011
"/>
<
lb
/>
adnaſcitur abſque venis, ner
<
lb
/>
uiſque hederaceo molliori per
<
lb
/>
ſimili tamen, vbi folium ſtipi
<
lb
/>
ti iungitur, prodit ſimul vagi
<
lb
/>
na criſpia tenuis ac viridis, fo
<
lb
/>
lio procerior, in qua ſemina
<
lb
/>
parua continentur, viridis ad
<
lb
/>
modum tota herba, radix vni
<
lb
/>
ca forma capitis ſerpentis: cúmque Aprili
<
lb
/>
menſe in pratis oriatur, iuxta Papiam Ma
<
lb
/>
io areſcit: odore nullo, ſaporeque Vul
<
lb
/>
neribus prodeſſe creditur. </
s
>
<
s
id
="
s.006931
">Itaque cùm
<
lb
/>
hic non ſuppeditaret materia, è neruo
<
lb
/>
naſci oportuit folium, atque in cacu
<
lb
/>
mine: nam aliter tota planta tegi non
<
lb
/>
poteſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006932
">
<
margin.target
id
="
marg1011
"/>
Enopyhlli
<
lb
/>
forma mira.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006933
">Hac ratione pinguis, & pauca in eno
<
lb
/>
phyllo, in trifolio mediocris, paucáque,
<
lb
/>
ſed pinguior in helleboro ( non enim ſi te
<
lb
/>
nuis fuiſſet, tot folia neceſſarium fuiſſe fa
<
lb
/>
cere ) in pentaphyllo verò tenuiſſima ac he
<
lb
/>
ptaphyllo: nam in pauciora redacta fuiſ
<
lb
/>
ſet pauca materia, ſi fuiſſet craſſa. </
s
>
<
s
id
="
s.006934
">Quar
<
lb
/>
tò enim plura ſunt folia ſi ſtipes craſſus non
<
lb
/>
fuerit eò tenuiora eſſe neceſſe eſt: vbi
<
lb
/>
etiam materia ſicca pauca, pauci nerui,
<
lb
/>
aut nulli. </
s
>
<
s
id
="
s.006935
">vt in enophyllo, trifolio, pen
<
lb
/>
taphyllo: vbi plurima, plures nerui, vt in
<
lb
/>
arboribus. </
s
>
<
s
id
="
s.006936
">Quilibet autem neruus ordinem
<
lb
/>
ſuum ſeruat: cùm plures fuerint, ordinem &
<
lb
/>
numerum foliorum confundere videntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006937
">Ita ſyderum motus cùm pluribus æqualibus
<
lb
/>
motibus conſtent, confuſi & inæquales ap
<
lb
/>
parent. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006938
">Ergo quòd folia in ſummitate plantarum
<
lb
/>
imparia numero eſſe neceſſe ſit, iam manife
<
lb
/>
ſtum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006939
">Nam vel à ſolis neruis prodeunt,
<
lb
/>
& fit enophyllum: vel hinc inde, fiuntque </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>