Vitruvius, Marci Vitruvii Pollionis De architectura libri decem : ope codicis Guelferbytani, editionis principis, ceterorumque subsidiorum recensuit, et glossario in quo vocabula artis propria Germ. Ital. Gall. et Angl. explicantur, 1800

Table of contents

< >
[91.] CAPUT IV. De proprietate item nonnullorum locorum et fontiun.
[92.] CAPUT V. De aquarum experimentis.
[93.] CAPUT VI. De librationibus aquarum et inſtrumentis ad hunc uſum.
[94.] CAPUT VII. De ductionibus aquarum; de puteorum ſoſſionibus; de ciſternis, etε de Signinis operibus.
[95.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER NONUS. PRAEFATIO.
[96.] (CAPUT I.)
[97.] (CAPUT II.)
[98.] (CAPUT III.)
[99.] CAPUT I. (IV.) De gnomonicis rationibus ex radiis ſolis per umbram inventis, et mundo atque planetis.
[100.] CAPUT (V.) II. De Solis curſu per duodecim ſigna.
[101.] CAPUT III. (VI.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad ſeptentrionem.
[102.] CAPUT IV. (VII.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad meridiem.
[103.] CAPUT V. (VIII.) De horologiorum rationibus et umbris gnomonum aequinoctiali tempore Romae, et nonnullis aliis locis.
[104.] CAPUT VI. (IX.) De quorundam horologiorum ratione, et inventoribus.
[105.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER DECIMUS. PRAEFATIO.
[106.] CAPUT I. De machina et ejus ab organo diſferentia.
[107.] CAPUT II. De machinis tractoriis.
[108.] CAPUT III. De alia machina tractoria.
[109.] CAPUT IV. Similis ſuperiori machina, cui coloſſicotera tutius committi poſſunt, im-mutata duntaxat ſucula in tympanum.
[110.] CAPUT V. Aliud machinae tractoriae genus, Polyſpaſtos.
[111.] CAPUT VI. Ingenioſa Cteſiphontis ratio ad gravia onera ducenda.
[112.] CAPUT VII. De inventione lapicidinae qua templum Dianae Epheſiae conſtructum eſt.
[113.] CAPUT VIII. De porrecto et rotundatione machinarum ad onerum levationes.
[114.] CAPUT IX. De organorum ad aquam hauriendam generibus et primum de tympano.
[115.] CAPUT X. De alio tympano, et hydromylis.
[116.] CAPUT XI. De cochlea quae magnam copiam extollit aquae, ſed non tam alte.
[117.] CAPUT XII. De Cteſibica machina, quae altiſſime extollit aquam.
[118.] CAPUT XIII. De Hydraulicis.
[119.] CAPUT XIV. Qua ratione rheda vel navi vecti, peractum iter dimetiamur.
[120.] CAPUT XV. De catapultarum et ſcorpionum rationibus.
< >
page |< < (129) of 376 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div108" type="section" level="1" n="60">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2540" xml:space="preserve">
              <pb o="129" file="0153" n="153" rhead="LIBER VI. PRAEFATIO."/>
            tantum ſapientes, qui pecunia ſunt copioſi: </s>
            <s xml:id="echoid-s2541" xml:space="preserve">Itaque plerique ad id pro-
              <lb/>
            poſitum contendentes, audacia adhibita cum divitiis etiam notitiam ſunt
              <lb/>
            conſecuti. </s>
            <s xml:id="echoid-s2542" xml:space="preserve">Ego autem, Caeſar, non ad pecuniam parandam ex arte dedi
              <lb/>
            ſtudium; </s>
            <s xml:id="echoid-s2543" xml:space="preserve">ſed potius tenuitatem cum bona fama, quam abundantiam cum
              <lb/>
            infamia ſequendam probavi; </s>
            <s xml:id="echoid-s2544" xml:space="preserve">ideo notities parum eſt aſſecuta; </s>
            <s xml:id="echoid-s2545" xml:space="preserve">ſed tamen
              <lb/>
            his voluminibus editis (ut ſpero) poſteris etiam ero notus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2546" xml:space="preserve">Neque eſt
              <lb/>
            mirandum, quid ita pluribus ſim ignotus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2547" xml:space="preserve">Ceteri architecti rogant et
              <lb/>
            ambiunt, ut architectentur; </s>
            <s xml:id="echoid-s2548" xml:space="preserve">mihi autem a praeceptoribus eſt traditum,
              <lb/>
            rogatum non rogantem oportere ſuſcipere curam, quod ingenuus color
              <lb/>
            movetur pudore, petendo rem ſuſpicioſam. </s>
            <s xml:id="echoid-s2549" xml:space="preserve">Nam beneſicium dantes, non
              <lb/>
            accipientes, ambiuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2550" xml:space="preserve">Quid enim putemus ſuſpicari, qui rogetur de
              <lb/>
            patrimonio ſumptus faciendos committere gratiae petentis, niſi quod
              <lb/>
            praedae compendiique ejus cauſa judicet faciendum? </s>
            <s xml:id="echoid-s2551" xml:space="preserve">Itaque majores
              <lb/>
            primum a genere probatis, opera tradebant architectis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2552" xml:space="preserve">Deinde quae- rebant ſi honeſte eſſent educati: </s>
            <s xml:id="echoid-s2553" xml:space="preserve">ingenuo pudori, non audaciae protervi-
              <lb/>
            tatis committendum judicantes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2554" xml:space="preserve">Ipſi autem artiſices non erudiebant niſi
              <lb/>
            ſuos liberos aut cognatos, et eos viros bonos inſtituebant, quorum fidei
              <lb/>
            tantarum rerum pecuniae ſine dubitatione permitterentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2555" xml:space="preserve">Cum autem animadverto ab indoctis et imperitis tantae diſciplinae magnitudinem ja-
              <lb/>
            ctari, et ab his qui non modo architecturae, ſed omnino ne fabricae
              <lb/>
            quidem notitiam habent; </s>
            <s xml:id="echoid-s2556" xml:space="preserve">non poſſum non laudare patresfamilias eos, qui
              <lb/>
            literaturae fiducia confirmati per ſe aedificantes, ita judicant; </s>
            <s xml:id="echoid-s2557" xml:space="preserve">ſi imperi-
              <lb/>
            tis ſit committendum, ipſos potius digniores eſſe ad ſuam voluntatem
              <lb/>
            quam ad alienam pecuniae conſumere ſummam. </s>
            <s xml:id="echoid-s2558" xml:space="preserve">Itaque nemo artem
              <lb/>
            ullam aliam conatur domi facere, uti ſutrinam, vel ſullonicam, aut ex
              <lb/>
            ceteris quae ſunt faciliores, niſi architecturam; </s>
            <s xml:id="echoid-s2559" xml:space="preserve">ideo quod qui profiten-
              <lb/>
              <note symbol="2)" position="foot" xlink:label="note-0153-01" xlink:href="note-0153-01a" xml:space="preserve">Cod. ms. et E. S. item Cod. Fran. operam.</note>
              <note symbol="3)" position="foot" xlink:label="note-0153-02" xlink:href="note-0153-02a" xml:space="preserve">Alias: quibus tantarum rerum fidei.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>