Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

List of thumbnails

< >
151
151
152
152
153
153
154
154
155
155
156
156
157
157
158
158
159
159
160
160
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002638">
                <pb pagenum="153" xlink:href="009/01/153.jpg"/>
              redibit ad priorem poſitionem in M A. </s>
              <s id="s.002639">Tardius autem fertur M A, quàm
                <lb/>
              B A, vt dictum eſt, quia maior illi fit retractio à recta progreſſione. </s>
              <s id="s.002640">Sit igi­
                <lb/>
              tur linea A B, mota vſque ad locum A L F, & à puncto L, ducatur L Q, per­
                <lb/>
              pendicularis ipſi A B, in minori circulo. </s>
              <s id="s.002641">& rurſus ducatur L S, parallela ei­
                <lb/>
              dem A B, & à puncto S, in maiori circulo ducatur S T, perpendicularis ei­
                <lb/>
              dem B A, necnon F X. erunt igitur S T, L Q, latera rectanguli T L, æqualia
                <lb/>
              per 34. primi. </s>
              <s id="s.002642">erit poſtea B T, minor quam M Q, quia æquales rectæ S T,
                <lb/>
              L Q, ductæ à circunferentia ad diametrum perpendiculares in circulis in­
                <lb/>
              æqualibus, ea quæ eſt in maiori circulo minorem reſecat diametri portio­
                <lb/>
              nem, quàm quæ in minori.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002643">In quanto autem tempore ipſa A L, lata eſt per circunferentiam M L, in
                <lb/>
              tanto temporis ſpatio in maiori circulo B, extremum ipſius B A, latum erit
                <lb/>
              per maiorem arcum quàm ſit B S; iam conſiderandum eſt motus vtriuſque
                <lb/>
              lineæ in hoc caſu æquales eſſe, ſunt enim deſcripti per lineas æquales T S,
                <lb/>
              Q L, quæ ſunt rectæ; tam enim linea B A, quàm M A, naturali motu recta
                <lb/>
              tenderet, vt dictum eſt,
                <expan abbr="peragraſſetq́">peragraſſetque</expan>
              ; illa rectam T S: hæc verò rectam Q L.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002644">Verum lationes innaturales ſunt impares, latio enim B T, breuior eſt M
                <expan abbr="q.">que</expan>
                <lb/>
              quantitate autem B T, retracta eſt B A, à motu ſibi naturali, & recto: quan­
                <lb/>
              titate verò M Q, retracta eſt M A, vnde apparet motu hoc violento magis
                <lb/>
              retractam eſſe minorem M A, quàm maiorem B A, quod erat primo de­
                <lb/>
              clarandum.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002645">Quod autem ob id A B, maior cęlerius mota ſit motu naturali, quàm mi­
                <lb/>
              nor M A, palàm fiet. </s>
              <s id="s.002646">quia enim oportet
                <expan abbr="vtramq;">vtramque</expan>
              lineam maiorem, & mi­
                <lb/>
              norem eadem vi motam, confeciſſe binos illos motus proportionales, ideſt
                <lb/>
              ita ſe debet habere motus naturalis maioris ad motum innaturalem eiuſ­
                <lb/>
              dem, quemadmodum ſe habet motus naturalis minoris ad motum innatu­
                <lb/>
              ralem eiuſdem: Oportet ergo, vt ſi A B, & A M, ſunt eadem vi commotæ,
                <lb/>
              vt ſit eadem ratio T S, ad Q L, quæ eſt B T, ad M Q, non eſt autem, vt oſten­
                <lb/>
              ſum eſt; ergo linea A B, eadem vi commota, ac M A, conficit pluſquam
                <lb/>
              B S, ſed neceſſariò peruenit ad F. hoc enim in puncto erunt prædicti motus
                <lb/>
              proportionales, vt oportet, erit enim motus naturalis in maiori perpendi­
                <lb/>
              cularis F X, & innaturalis B X, in minori verò naturalis L Q, innaturalis
                <lb/>
              M
                <expan abbr="q.">que</expan>
              quod ſi ducantur rectè B F, M L, apparebunt duo triangula æquian­
                <lb/>
              gula B X F, M Q L, & erunt per 4. 6. vt F X, ad B X. ita L Q, ad M Q, &
                <lb/>
              permutando erunt etiam vt F X, ad L Q, ita B X, ad M
                <expan abbr="q.">que</expan>
              ideſt, vt motus
                <lb/>
              naturalis ad naturalem, ita innaturalis ad innaturalem. </s>
              <s id="s.002647">In alio autem lo­
                <lb/>
              co præter F, non erunt eædem proportiones.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002648">Ex quibus patere ſatis poteſt, cur A B, longior à centro velocius mouea­
                <lb/>
              tur quàm minor M A, ſeu cur puncta eiuſdem B A, velocius vertuntur, quo
                <lb/>
              longius abſunt à centro A, ideſt maiorem arcum B F, peractum eſſe à B,
                <lb/>
              quàm ſit arcus M L, peractus ab M, quod erat oſtendendum.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002649">Atque hic eſt diſcurſus ille Ariſt. quo putat ſe cauſam aperuiſſe, cur lon­
                <lb/>
              gior ſemidiameter velocius moueatur: quod num rectè attigerit, non puto
                <lb/>
              operæpretium eſſe hoc loco diſcutere, præſertim cum ad naturalem Philo­
                <lb/>
              ſophum ſpectet.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002650">Mihi tamen maximè conſiderandum videtur hoc ipſum quod aſſeruit, & </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>