Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of contents

< >
[Item 1.]
[Item 1.1.]
[1.2.] M. VITR V VII POLLIONIS DE ARCHITE CTVRA LIBRIDECEM, CVM COMMENTARIIS DANIELIS BARBARI, ELECTI PATRIARCH AE AQVILEIENSIS: MVLTIS AEDIFICIORVM, HOROLOGIORVM, ET MACHINARVM DESCRIPTIONIBVS, & figuris, unà cumindicibus copioſis, auctis & illuſtratis.
[1.3.] VENETIIS, Apud Franciſcum Franciſcium Senenſem, & Ioan. Crugher Germanum. M. D. LXVII.
[1.4.] ILLVSTRISS. ET REVERENDISS. CARDINALI GRANVELLANO DOMINO D. ANTONIO PERRENOTO ARCHIEPISCOPO MECLINIENSI, DANIEL BARBARVS ELECTVS AQVILEIENSIS. S. P. D.
[1.5.] INDEX EORVM, QVAE IN TOTO OPERE continentur ſecundum capitulorum ordinem. CAPITA PRIMI LIBRI. Capita libri ſec undi.
[1.6.] Capita libri tertij.
[1.7.] Capita libri quarti.
[1.8.] Capita libri quinti
[1.9.] Capita libri ſexti.
[1.10.] Capita libri ſeptimi.
[1.11.] Capita libri octaui.
[1.12.] Capita libri noni.
[1.13.] Capita libri decimi.
[1.14.] FINIS.
[1.15.] INDEX TOTIVS OPERIS.
[1.16.] A
[1.17.] B.
[1.18.] C.
[1.19.] D.
[1.20.] E.
[1.21.] F.
[1.22.] G.
[1.23.] H.
[1.24.] I.
[1.25.] L.
[1.26.] M.
[1.27.] N.
[1.28.] O.
[1.29.] P.
< >
page |< < (122) of 412 > >|
154122
M. VITR V VII DE
ARCHITECTVRA
LIBER QVARTVS.
1110
Proœmium.
CVm animaduertiſſem, Imperator, plures de Architectura, præcepta, uolu-
minaq́;
commentariorum non ordinata, ſed incepta, uti particulas errabun
das reliquiſſe:
Dignam & utiliſsimam rem putaui, antea diſciplinæ cor-
pus ad perfectam ordinationem perducere, &
præſcriptas in ſingulis uo-
luminibus ſingulorum generum qualitates explicare.
Itaque, Cæſar, primo
uolumine tibi de officio eius, &
quibus eruditum eſſe rebus Architectum
oporteat, expoſui.
Secundo de copijs materiæ, ex quibus æ diſicia con-
2220 ſtituuntur, diſputaui.
Tertio autem de ædium ſacrarum diſpoſitionibus,
&
de earum generum uarietate, quasq́; , & quot ha beant ſpecies, earumq́; ,
quæ ſint in ſingulis generibus diſtributiones, ex tribusq́;
generibus, quæ ſubtiliſsimas haberent pro-
portionibus modulorum qualitates, Ionici generis mores docui.
Nunc in hoc uolumine de Doricis,
Corinthijsq́;
inſtitutis, & omnibus dicam, eorumq́; diſcrimina, & proprietates explicabo.
Libro quarto abſoluitur negocium uniuerſum, quod ad publica opera, & quæ ad religionem pertinent.
Quare cum ratione a Vitruuio factum puto, cum huic libro proœmium, quemadmodum reliquis non appoſue-
rit.
ut enim ſatietatem fugeret, tertio libro finem impoſuit, cum iam inceptam materiam perſequi deberet. Di-
ctum igitur eſt in tertio, quicquid ad Ionicum genus pertinebat, ſed prius figur arum ædium aſpectus, tanquam
principia, ſpecies, diſpoſitionesq́;
conſtitutæ. mox fundationes, & ornamenta columnarum, quæq́; ſubtiliſſi-
3330 mas habent proportionibus modulorum qualitates, abſoluta ſunt.
In quarto de Corinthijs, Doricisq́; inſtitutis
diſputatur.
& primo capite origines, & inuentiones columnarum perquiruntur, & Corinthium genus abſolui-
tur.
In ſecundo de ornamentis, quæ ſuper columnas imponuntur, diſſeritur, a quibus principijs, & origini-
bus ſunt inuenta, deq́;
tota materiatione, & tecto. ſequenti capite de ratione Dorica præcepta dantur, capi-
tulum, trabs, triglyphus, corona, deſcribitur.
Distributio uniuerſa eius generis ostenditur. ſtriæ deſignantur.
Quarto de interiore cellarum, & pronai diſtributione ſermo inſtituitur. Quinto quod ad decorem pertinet,
exigitur, de ædibus ſcilicet constituendis ſecundum regiones.
Sexto de ostiorum, & antepagmentorum ſacra-
rum ædium rationibus, triaq́;
ostiorum genera tractantur Doricum, Ionicum, Atticurges. Quoniam uero ge-
nera aliqua ædium ſupererant, ut de omnibus diceret capite ſeptimo Tuſcanicas, rotundas, &
compoſitas ædes
collocat.
poſtremo tandem aras, quarum cauſa ædes fiunt, breuiter imponit. Vniuerſumq́; ſacri ædiſicij genus
4440 concludit.
Quanquam uero proœmium quemadmodum reliquis uoluminibus, etiam quarto non apponit, est
tamen quod aduertendum ſit in hac propoſitione.
nam cum doceat de quibus dictum ſit, & de quibus dicen-
dum, figura utitur ad perſpicuitatem pertinente.
vbi autem dicit. {Tertio de ædium ſacrarum diſpoſitionibus,}
innuit figurarum aſpectus.
ubi autem dicit {& de earum gencrum uarietate,} intelligit ædium ſpecies ab
intercolumnijs ſumptas, in quibus, &
illa intelliguntur, quasq́; & quot habeant ſpecies, earumq́; quæ ſunt in
ſingulis generibus distributiones.
De tribus generibus columnarum, earum{q́ue} origine, & in-
uentione. # Cap. I.
5550
COlvmnae Corinthiæ, præter capitula, omnes ſymmetrias habent, uti Ionicæ, ſed capi-
tulorum altitudines efficiunt eas pro rata excelſiores, &
graciliores, quod Ionici capi-
tuli altitudo, tertia pars eſt craſsitudinis columnæ.
Corinthij tota craſsitudo ſcapi. Igi-
tur quod duæ partes e craſsitudine columnarum capitulis Corinthiorum adijciuntur, ef-
ficiunt excelſitate ſpeciem earum graciliorem.
Cætera membra, quæ ſupra columnas imponuntur, aut
e Doricis ſymmetrijs, aut Ionicis moribus in Corinthijs columnis collocantur:
quod ipſum Corin-
thium genus propriam coronarum, reliquorumq́;
ornamentorum non habuerit inſtitutionem, ſed aut
e triglyphorum rationibus mutuli in coronis, &
in epiſtylijs guttæ Dorico more diſponuntur: aut´ex
Ionicis inſtitutis zophori ſcalpturis ornati cum denticulis, &
coronis diſtribuuntur. Ita e generibus
duobus capitulo interpoſito, tertium genus in operibus eſt procreatum.
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index