Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < (117) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div300" type="section" level="1" n="102">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5522" xml:space="preserve">
              <pb o="117" file="153" n="154" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            æquales eſſe, cum per
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-153-01" xlink:href="fig-153-01a" number="47">
                <image file="153-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/153-01"/>
              </figure>
            A B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5523" xml:space="preserve">quamcunque
              <lb/>
            aliam lineam rectam
              <lb/>
            ex A, ad datam ſuper-
              <lb/>
            ficiem ductã duci poſ
              <lb/>
            ſit planum faciens cir
              <lb/>
            culũ in ſuperficie pro
              <lb/>
            poſita. </s>
            <s xml:id="echoid-s5524" xml:space="preserve">Quamobrẽ om
              <lb/>
            nes rectæ inter ſe æ-
              <lb/>
            quales erunt, ac pro-
              <lb/>
            inde ſuperficies ſphæ-
              <lb/>
            rica erit, cuius centrum A.</s>
            <s xml:id="echoid-s5525" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5526" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Intelligatvr</emph>
            iã humor aliquis, ſiue liquor cõſiſtẽs, manensq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5527" xml:space="preserve">cu-
              <lb/>
            ius ſuperficies ſecetur plano per D, centrũ terræ ducto faciente lineã in ſuꝑficie
              <lb/>
            EFGH. </s>
            <s xml:id="echoid-s5528" xml:space="preserve">Dico lineã EFGH, circunferentiã circuli eſſe, cuius centrũ D. </s>
            <s xml:id="echoid-s5529" xml:space="preserve">Si. </s>
            <s xml:id="echoid-s5530" xml:space="preserve">n. </s>
            <s xml:id="echoid-s5531" xml:space="preserve">non
              <lb/>
            eſt, nõ erunt oẽs rectæ lineæ ductæ ex D, ad lineã EFGH, inter ſe æquales. </s>
            <s xml:id="echoid-s5532" xml:space="preserve">Sint
              <lb/>
            ergo DE, DG, inæquales, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5533" xml:space="preserve">DG, maior, quã DE; </s>
            <s xml:id="echoid-s5534" xml:space="preserve">ducaturq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5535" xml:space="preserve">inter has recta DF,
              <lb/>
            maior quidẽ, quàm DE, minor uero, quàm DG. </s>
            <s xml:id="echoid-s5536" xml:space="preserve">Deſcripto aũt in plano ſecante
              <lb/>
            ex D, ad interuallũ DF, circulo IFKH, qui neceſſario rectã DE, ultra punctũ E,
              <lb/>
            in puncto I, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5537" xml:space="preserve">rectã DG, infra punctũ G, in puncto K, ſecabit; </s>
            <s xml:id="echoid-s5538" xml:space="preserve">fiant in D, duo an
              <lb/>
            guli æquales FDI, FDG, deſcribaturq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5539" xml:space="preserve">in liquore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5540" xml:space="preserve">in plano circuli IFk H, cir-
              <lb/>
            culus LMN. </s>
            <s xml:id="echoid-s5541" xml:space="preserve">Partes ergo humoris prope circunferentiã LMN, æqualiter iacẽt,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s5542" xml:space="preserve">continuatæ inter ſe, cũ æqualiter a centro D, diſtent, quarũ eæ, quæ ſunt iux
              <lb/>
            ta circunferentiã MN, magis premuntur à liquore prope FG, quàm illæ iuxta
              <lb/>
            circunferẽtiã LM, a liquore prope EF, cũ ille grauior ſit, quã hic, ut patet. </s>
            <s xml:id="echoid-s5543" xml:space="preserve">Qua-
              <lb/>
            re partes iuxta LM, a partibus iuxta MN, expellentur: </s>
            <s xml:id="echoid-s5544" xml:space="preserve">ac propterea humor non
              <lb/>
            conſiſter. </s>
            <s xml:id="echoid-s5545" xml:space="preserve">Ponebatur autem conſiſtens, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5546" xml:space="preserve">manens. </s>
            <s xml:id="echoid-s5547" xml:space="preserve">quod eſt abſurdum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5548" xml:space="preserve">Linea er-
              <lb/>
            go EFGH, circuli circunferentia eſt, cuius centrum D. </s>
            <s xml:id="echoid-s5549" xml:space="preserve">Similiter demonſtrabi-
              <lb/>
            tur, ſi quomodocunque aliter ſuperficies liquoris plano ſecta fuerit per D, cen
              <lb/>
            trũ terræ, ſectionem circunferentiam eſſe circuli, cuius centrũ D. </s>
            <s xml:id="echoid-s5550" xml:space="preserve">Igitur ut pau-
              <lb/>
            lo ante oſtendimus, ſuperficies ipſa ſphęrica erit, cuius centrum D, idem, quod
              <lb/>
            terræ: </s>
            <s xml:id="echoid-s5551" xml:space="preserve">quandoquidẽ eiuſmodi eſt, utſecta ſemper per centrũ terræ faciat circu
              <lb/>
            li circunferentiam centrũ habentis centrum terræ, quod erat demonſtrandum.</s>
            <s xml:id="echoid-s5552" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div303" type="section" level="1" n="103">
          <head xml:id="echoid-head107" style="it" xml:space="preserve">AN EX TERRA, ET AQVA VNVS FIAT GLO-
            <lb/>
          bus, hoc eſt, an horum elementorum conuexæ ſuperficies
            <lb/>
          idem habeant centrum.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5553" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">QVamvis</emph>
            ab auctore recte ſit probatum, tam terrã, quàm aquam
              <lb/>
            eſſe rotundam, in dubium tamen à nonnullis uertitur, an hæc duo
              <lb/>
            elementa ita ſint rotunda, ac ſphærica, ut unicũ conſtituant globũ,
              <lb/>
            vel(quod idẽ eſt) unũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5554" xml:space="preserve">idẽ habeant centrũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5555" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Q</emph>
            uidam enim aſſerũt,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-153-01" xlink:href="note-153-01a" xml:space="preserve">Sententi@
                <lb/>
              corum, qui
                <lb/>
              duo contra
                <lb/>
              ponũt, u@@
                <lb/>
              terræ, & a-
                <lb/>
              quę alter@.</note>
            terram, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5556" xml:space="preserve">aquã nullo modo idẽ habere centrũ, ſed duo diſtincta, ac
              <lb/>
            propterea non effici ex illis unam duntaxat ſphæram, ſed duas. </s>
            <s xml:id="echoid-s5557" xml:space="preserve">Dicunt nam-
              <lb/>
            que, in principio mundi terram, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5558" xml:space="preserve">aquam rotundas quidem, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5559" xml:space="preserve">concentricas,
              <lb/>
            circa centrum nimirum mundi, fuiſſe creatas: </s>
            <s xml:id="echoid-s5560" xml:space="preserve">Deinde receſſiſſe aquam ex una
              <lb/>
            parte, in oppoſitamq́ partem magno tumore congregatam fuiſſe, exiſtente in-
              <lb/>
            terim terra immobili in centro Vniuerſi, Itaque aiunt, ex illa ſegregatione </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>