1eſt, & vt à calore putreſcat.
Sicca igitur aut
omninò frigida, aut pinguiſſima putreſcere
non poſſunt. Siccantur autem trifariàm om
nia vel, calore viuaci, hic autem triplex,
ignis, fumus, & Sol: vel abrodente humi
dum, vt vento, vel ſale: vel ſenſim ſiccan
te, vt aloë, atque myrrha. Refrigeratis au
tem putredo non contingit, ob id gelu mul
ta non putreſcunt. Et piſces apud Sarmatas
ſeruantur recentes, in quinque menſes. Et
anguillæ vento ſiccatæ, ſi crudæ edantur,
ſuaues ſunt. Sed & corpora mortuorum ar
gento viuo obruta ſeruantur: ſic tamen, vt
& intùs penetret metallicum. Seruantur au
tem humido pingui quæcunque parum pu
tredini obnoxia ſunt, vt farcimina, ſalitæ
que carnes oleo, & piſces aſſati, ſeu potius
frixi: quanquam hic modus etiam ad com
poſitos reduci mereatur. Quædam verò mi
ſta cauſa, vt quæ vel melle, quod pingue
ſit, & ſiccet, vt fructus plerique: vel aceto
quod ſiccet ſimul atque refrigeret. Quam
uis igitur putredo ad incendium via ſit, non
tamen quæ putreſcunt, quia humidum ad
huc habent aqueum, verum quæ ex putre
dine relinquuntur, ardent. Sed fungi: vt tu
bera non ardent, quia putredo pingui, &
aqueo miſta genita, non à putredine reli
cta ſunt.
omninò frigida, aut pinguiſſima putreſcere
non poſſunt. Siccantur autem trifariàm om
nia vel, calore viuaci, hic autem triplex,
ignis, fumus, & Sol: vel abrodente humi
dum, vt vento, vel ſale: vel ſenſim ſiccan
te, vt aloë, atque myrrha. Refrigeratis au
tem putredo non contingit, ob id gelu mul
ta non putreſcunt. Et piſces apud Sarmatas
ſeruantur recentes, in quinque menſes. Et
anguillæ vento ſiccatæ, ſi crudæ edantur,
ſuaues ſunt. Sed & corpora mortuorum ar
gento viuo obruta ſeruantur: ſic tamen, vt
& intùs penetret metallicum. Seruantur au
tem humido pingui quæcunque parum pu
tredini obnoxia ſunt, vt farcimina, ſalitæ
que carnes oleo, & piſces aſſati, ſeu potius
frixi: quanquam hic modus etiam ad com
poſitos reduci mereatur. Quædam verò mi
ſta cauſa, vt quæ vel melle, quod pingue
ſit, & ſiccet, vt fructus plerique: vel aceto
quod ſiccet ſimul atque refrigeret. Quam
uis igitur putredo ad incendium via ſit, non
tamen quæ putreſcunt, quia humidum ad
huc habent aqueum, verum quæ ex putre
dine relinquuntur, ardent. Sed fungi: vt tu
bera non ardent, quia putredo pingui, &
aqueo miſta genita, non à putredine reli
cta ſunt.
Modi præ
ſeruandi à
putredine.
ſeruandi à
putredine.
Lauri, & iu
niperifolia
igne conce
pto cur cre
pitent.
niperifolia
igne conce
pto cur cre
pitent.
At lauri folia, quæ à quadam putredine
relinquuntur, & ſicca ſunt, celerrimè ar
dent: iuniperi quoque, ſed ob vehementem
ſiccitatem.
relinquuntur, & ſicca ſunt, celerrimè ar
dent: iuniperi quoque, ſed ob vehementem
ſiccitatem.
Sed quia concipiunt ignem celeriter an
tequam aqueum humidum vel eiiciatur, vel
ſiccetur, crepitum neceſſariò emittunt. Ob
id igitur lauri folia, & iuniperi, dum ardent,
valde crepitant.
tequam aqueum humidum vel eiiciatur, vel
ſiccetur, crepitum neceſſariò emittunt. Ob
id igitur lauri folia, & iuniperi, dum ardent,
valde crepitant.
Sed ſunt qui ardentibus lauri foliis diui
nationem ineſſe putant, ſeu quòd arbos ipſa
ſacra ſit Apollini, ſeu quòd hæc flamma in
varias formas diducatur: ſiue quòd natura
aliquid contineat, mentem mouens.
nationem ineſſe putant, ſeu quòd arbos ipſa
ſacra ſit Apollini, ſeu quòd hæc flamma in
varias formas diducatur: ſiue quòd natura
aliquid contineat, mentem mouens.
De iuniperi
ligno.
ligno.
Fuerunt qui exiſtimauerint truncum li
gni iuniperi accenſum, & proprio cinere
contectum, ignem annuum ſeruare. Tamdiu,
certè mirum: at diu, nihil mirum, ſubſtan
tia enim denſa & pingui admodum eſt, &
ad opera incorruptibili, niſi quod noſtris in
regionibus haud multum creſcit: & vbi creſ
cit, cedrus dicitur.
gni iuniperi accenſum, & proprio cinere
contectum, ignem annuum ſeruare. Tamdiu,
certè mirum: at diu, nihil mirum, ſubſtan
tia enim denſa & pingui admodum eſt, &
ad opera incorruptibili, niſi quod noſtris in
regionibus haud multum creſcit: & vbi creſ
cit, cedrus dicitur.
Cedrus iuni
peri ſpecies.
Vernix.
peri ſpecies.
Vernix.
Sola enim fructus rubedine cedrus à iuni
pero differt ac magnitudine. Iuniperi lachry
ma vernix vocatur: ne diffluat atramentum
ſuper chartam commodè ſpargitur: quia
enim ſicca, & tenuis, combibit liquorem ac
ſiſtit.
pero differt ac magnitudine. Iuniperi lachry
ma vernix vocatur: ne diffluat atramentum
ſuper chartam commodè ſpargitur: quia
enim ſicca, & tenuis, combibit liquorem ac
ſiſtit.
Pumex quamuis ſiccus, non combibit:
quia craſſum, & ſine calore. Quinimò ſi ſolo
pollicis vngue, chartam comprimas iam de
raſam, minus ſpargetur atramentum, quàm
ſi pollinem pumicis addas. Ob id igitur è
ſicca vernice, & lini oleo, fit liquida vernix
ad omnes cœli impetus coërcendos aptiſſi
ma: vnde picturis addi ſolet. Olim loco eius
cera tenuiſſima, vel oui albo, ac ſandice
factitio, vel creta, cum nitro vtebantur.
quia craſſum, & ſine calore. Quinimò ſi ſolo
pollicis vngue, chartam comprimas iam de
raſam, minus ſpargetur atramentum, quàm
ſi pollinem pumicis addas. Ob id igitur è
ſicca vernice, & lini oleo, fit liquida vernix
ad omnes cœli impetus coërcendos aptiſſi
ma: vnde picturis addi ſolet. Olim loco eius
cera tenuiſſima, vel oui albo, ac ſandice
factitio, vel creta, cum nitro vtebantur.
Cera aduerſus Solis calores, ventoſque
ac ſalſi imbris, tum vaporum iniuriam, pi
cturæ defendebantur. Oui albo, & ſandice,
etiam calor purpureus præter tutelam adde
batur. Sed creta, ac nitro, ſplendor iucundiſ
ſimus.
ac ſalſi imbris, tum vaporum iniuriam, pi
cturæ defendebantur. Oui albo, & ſandice,
etiam calor purpureus præter tutelam adde
batur. Sed creta, ac nitro, ſplendor iucundiſ
ſimus.
Apelles verò atramento tenuiſſimo ( ſic
enim ab vſu, non à calore, vocabatur li
quor ille) præter id, quod picturas à pulue
re ac ſordibus, iniuriiſque cæteris tueretur.
claritatem magnam addebat eis, etiam re
percuſſo lumine. Quæ omnia, vernix noſtra
ætate, commoda etiam præſtat. Probatur
autem pura, quæ colores non vitiet, perſpi
cua, tenuiſſima, ſplendida, adeò vt colores
illuminet, non obtundat. lumen verò ipſum
repercutiat: & ſolida ac firma, ſicut aquę vdo,
ſalſugini, ventis, pulueri, Solíque incorru
pta maneat, & æterna.
enim ab vſu, non à calore, vocabatur li
quor ille) præter id, quod picturas à pulue
re ac ſordibus, iniuriiſque cæteris tueretur.
claritatem magnam addebat eis, etiam re
percuſſo lumine. Quæ omnia, vernix noſtra
ætate, commoda etiam præſtat. Probatur
autem pura, quæ colores non vitiet, perſpi
cua, tenuiſſima, ſplendida, adeò vt colores
illuminet, non obtundat. lumen verò ipſum
repercutiat: & ſolida ac firma, ſicut aquę vdo,
ſalſugini, ventis, pulueri, Solíque incorru
pta maneat, & æterna.
Sed vt ad plantarum hiſtoriam redeam,
quæri ſolet, cur quibuſdam folia criſpa, aliis
etiam capitata, vt caulibus? Cauſa eſt, hu
midum terreum abundans. Nerui enim
quia terrei, ſeriùs creſcunt: at folij ſub
ſtantia, humidior: quum quod ineſt, ob
denſitatem non facilè reſoluatur, ſinuatur,
neceſſarioque criſpatur. Quæ igitur criſpa
habent folia, talia ſunt: vt lactuca, inula,
lapathum. Quæ autem extenſa, vel tenui vel
pauco humido prædita ſunt. Capitata verò
criſpa valdè, vel lenta magis, propterea non
ſeparantur, ſed in eodem, & iuxta idem ex
tenſa coëunt.
quæri ſolet, cur quibuſdam folia criſpa, aliis
etiam capitata, vt caulibus? Cauſa eſt, hu
midum terreum abundans. Nerui enim
quia terrei, ſeriùs creſcunt: at folij ſub
ſtantia, humidior: quum quod ineſt, ob
denſitatem non facilè reſoluatur, ſinuatur,
neceſſarioque criſpatur. Quæ igitur criſpa
habent folia, talia ſunt: vt lactuca, inula,
lapathum. Quæ autem extenſa, vel tenui vel
pauco humido prædita ſunt. Capitata verò
criſpa valdè, vel lenta magis, propterea non
ſeparantur, ſed in eodem, & iuxta idem ex
tenſa coëunt.
Abſoluiſſe iam plantarum hiſtoriam ſcio
ſed quoniam attamenti rubri atque puni
nci compoſitionem docui, cæterorum etiam
adiiciam. Cœruleum, à cœrulea terra, vel
lapide Cyaneo, tum aureum è purpurina,
vel auro: reliquique omnes è metallicis co
lores, vtriuſque ad vnguem modis, quibus
rubrum è cinnabari ſuprà miſceri docuimus,
perficiuntur.
ſed quoniam attamenti rubri atque puni
nci compoſitionem docui, cæterorum etiam
adiiciam. Cœruleum, à cœrulea terra, vel
lapide Cyaneo, tum aureum è purpurina,
vel auro: reliquique omnes è metallicis co
lores, vtriuſque ad vnguem modis, quibus
rubrum è cinnabari ſuprà miſceri docuimus,
perficiuntur.
Atramenti
ſcriptorij
aurei, & cœ
rulei ratio.
ſcriptorij
aurei, & cœ
rulei ratio.
At nigrum quod commune eſt, ſic fit:
Gallæ confractæ recentis libram vnam: la
chrymæ Arabicæ, baccarum liguſtri ma
turarum, ſingulorum libræ dimidium: octo
diebus in ſex libris aquæ macerentur: pòſt
coquantur, donec aquæ pars tertia dece
dat: feruenti, amotóque ab igne addantur
calchanti tenuiſſimè triti libram vnam,
miſceanturque omnia, donec frigeſcat: &
poſt dies decem, linteo denſiore coletur ac
ſeruetur.
Gallæ confractæ recentis libram vnam: la
chrymæ Arabicæ, baccarum liguſtri ma
turarum, ſingulorum libræ dimidium: octo
diebus in ſex libris aquæ macerentur: pòſt
coquantur, donec aquæ pars tertia dece
dat: feruenti, amotóque ab igne addantur
calchanti tenuiſſimè triti libram vnam,
miſceanturque omnia, donec frigeſcat: &
poſt dies decem, linteo denſiore coletur ac
ſeruetur.
Atramentum
nigrum ſcri
ptorium con
ficiendi ra
tio.
nigrum ſcri
ptorium con
ficiendi ra
tio.
Antiquo tempore pro ſcribendis libris
fuligo balneorum & fornacum in vſu erat.
Et nunc typhographi fuligine olei lini cum
ipſo oleo vtuntur. Scio qui fecerit optimum
quod tamen poſt ſex menſes ex toto euaneſ
cere è chartis magna fraude.
fuligo balneorum & fornacum in vſu erat.
Et nunc typhographi fuligine olei lini cum
ipſo oleo vtuntur. Scio qui fecerit optimum
quod tamen poſt ſex menſes ex toto euaneſ
cere è chartis magna fraude.
Literæ quæ
ſponte eua
neſcunt.
ſponte eua
neſcunt.
Quærenda igitur ratio huius.
Scimus quo
niam terrea manent, humida non manent:
& quæ tenuia ſunt, euaneſcunt celerri
mè: vnde aqua ardens ſtatim diffugit. Cal
chantem igitur in ſpiritum redactum, & hu
midæ, tenacique materiæ miſtum, hoc effi
cere poteſt.
niam terrea manent, humida non manent:
& quæ tenuia ſunt, euaneſcunt celerri
mè: vnde aqua ardens ſtatim diffugit. Cal
chantem igitur in ſpiritum redactum, & hu
midæ, tenacique materiæ miſtum, hoc effi
cere poteſt.
Vnde quæ pro magno miraculo referun
tur de Apollonio Tyanæo, quòd bis accuſa
tus chartam ſynceram ac puram accuſator
inuenerit, ſeu Imperator, ſeu Tigillinus: ſi
modò vera ſunt hæc inter tot Philoſtrati
tur de Apollonio Tyanæo, quòd bis accuſa
tus chartam ſynceram ac puram accuſator
inuenerit, ſeu Imperator, ſeu Tigillinus: ſi
modò vera ſunt hæc inter tot Philoſtrati