Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006977
">
<
pb
pagenum
="
506
"
xlink:href
="
016/01/155.jpg
"/>
eſt, & vt à calore putreſcat. </
s
>
<
s
id
="
s.006978
">Sicca igitur aut
<
lb
/>
omninò frigida, aut pinguiſſima putreſcere
<
lb
/>
non poſſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006979
">Siccantur autem trifariàm om
<
lb
/>
nia vel, calore viuaci, hic autem triplex,
<
lb
/>
ignis, fumus, & Sol: vel abrodente humi
<
lb
/>
dum, vt vento, vel ſale: vel ſenſim ſiccan
<
lb
/>
te, vt aloë, atque myrrha. </
s
>
<
s
id
="
s.006980
">Refrigeratis au
<
lb
/>
tem putredo non contingit, ob id gelu mul
<
lb
/>
ta non putreſcunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006981
">Et piſces apud Sarmatas
<
lb
/>
ſeruantur recentes, in quinque menſes. </
s
>
<
s
id
="
s.006982
">Et
<
lb
/>
anguillæ vento ſiccatæ, ſi crudæ edantur,
<
lb
/>
ſuaues ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006983
">Sed & corpora mortuorum ar
<
lb
/>
gento viuo obruta ſeruantur: ſic tamen, vt
<
lb
/>
& intùs penetret metallicum. </
s
>
<
s
id
="
s.006984
">Seruantur au
<
lb
/>
tem humido pingui quæcunque parum pu
<
lb
/>
tredini obnoxia ſunt, vt farcimina, ſalitæ
<
lb
/>
que carnes oleo, & piſces aſſati, ſeu potius
<
lb
/>
frixi: quanquam hic modus etiam ad com
<
lb
/>
poſitos reduci mereatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006985
">Quædam verò mi
<
lb
/>
ſta cauſa, vt quæ vel melle, quod pingue
<
lb
/>
ſit, & ſiccet, vt fructus plerique: vel aceto
<
lb
/>
quod ſiccet ſimul atque refrigeret. </
s
>
<
s
id
="
s.006986
">Quam
<
lb
/>
uis igitur putredo ad incendium via ſit, non
<
lb
/>
tamen quæ putreſcunt, quia humidum ad
<
lb
/>
huc habent aqueum, verum quæ ex putre
<
lb
/>
dine relinquuntur, ardent. </
s
>
<
s
id
="
s.006987
">Sed fungi: vt tu
<
lb
/>
bera non ardent, quia putredo pingui, &
<
lb
/>
aqueo miſta genita, non à putredine reli
<
lb
/>
cta ſunt.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1021
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006988
">
<
margin.target
id
="
marg1020
"/>
Modi præ
<
lb
/>
ſeruandi à
<
lb
/>
putredine.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006989
">
<
margin.target
id
="
marg1021
"/>
Lauri, & iu
<
lb
/>
niperifolia
<
lb
/>
igne conce
<
lb
/>
pto cur cre
<
lb
/>
pitent.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006990
">At lauri folia, quæ à quadam putredine
<
lb
/>
relinquuntur, & ſicca ſunt, celerrimè ar
<
lb
/>
dent: iuniperi quoque, ſed ob vehementem
<
lb
/>
ſiccitatem. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006991
">Sed quia concipiunt ignem celeriter an
<
lb
/>
tequam aqueum humidum vel eiiciatur, vel
<
lb
/>
ſiccetur, crepitum neceſſariò emittunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006992
">Ob
<
lb
/>
id igitur lauri folia, & iuniperi, dum ardent,
<
lb
/>
valde crepitant. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006993
">Sed ſunt qui ardentibus lauri foliis diui
<
lb
/>
nationem ineſſe putant, ſeu quòd arbos ipſa
<
lb
/>
ſacra ſit Apollini, ſeu quòd hæc flamma in
<
lb
/>
varias formas diducatur: ſiue quòd natura
<
lb
/>
aliquid contineat, mentem mouens.
<
arrow.to.target
n
="
marg1022
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006994
">
<
margin.target
id
="
marg1022
"/>
De iuniperi
<
lb
/>
ligno.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006995
">Fuerunt qui exiſtimauerint truncum li
<
lb
/>
gni iuniperi accenſum, & proprio cinere
<
lb
/>
contectum, ignem annuum ſeruare. </
s
>
<
s
id
="
s.006996
">Tamdiu,
<
lb
/>
certè mirum: at diu, nihil mirum, ſubſtan
<
lb
/>
tia enim denſa & pingui admodum eſt, &
<
lb
/>
ad opera incorruptibili, niſi quod noſtris in
<
lb
/>
regionibus haud multum creſcit: & vbi creſ
<
lb
/>
cit, cedrus dicitur.
<
arrow.to.target
n
="
marg1023
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006997
">
<
margin.target
id
="
marg1023
"/>
Cedrus iuni
<
lb
/>
peri ſpecies.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006998
">Vernix.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006999
">Sola enim fructus rubedine cedrus à iuni
<
lb
/>
pero differt ac magnitudine. </
s
>
<
s
id
="
s.007000
">Iuniperi lachry
<
lb
/>
ma vernix vocatur: ne diffluat atramentum
<
lb
/>
ſuper chartam commodè ſpargitur: quia
<
lb
/>
enim ſicca, & tenuis, combibit liquorem ac
<
lb
/>
ſiſtit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007001
">Pumex quamuis ſiccus, non combibit:
<
lb
/>
quia craſſum, & ſine calore. </
s
>
<
s
id
="
s.007002
">Quinimò ſi ſolo
<
lb
/>
pollicis vngue, chartam comprimas iam de
<
lb
/>
raſam, minus ſpargetur atramentum, quàm
<
lb
/>
ſi pollinem pumicis addas. </
s
>
<
s
id
="
s.007003
">Ob id igitur è
<
lb
/>
ſicca vernice, & lini oleo, fit liquida vernix
<
lb
/>
ad omnes cœli impetus coërcendos aptiſſi
<
lb
/>
ma: vnde picturis addi ſolet. </
s
>
<
s
id
="
s.007004
">Olim loco eius
<
lb
/>
cera tenuiſſima, vel oui albo, ac ſandice
<
lb
/>
factitio, vel creta, cum nitro vtebantur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007005
">Cera aduerſus Solis calores, ventoſque
<
lb
/>
ac ſalſi imbris, tum vaporum iniuriam, pi
<
lb
/>
cturæ defendebantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007006
">Oui albo, & ſandice,
<
lb
/>
etiam calor purpureus præter tutelam adde
<
lb
/>
batur. </
s
>
<
s
id
="
s.007007
">Sed creta, ac nitro, ſplendor iucundiſ
<
lb
/>
ſimus. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007008
">Apelles verò atramento tenuiſſimo ( ſic
<
lb
/>
enim ab vſu, non à calore, vocabatur li
<
lb
/>
quor ille) præter id, quod picturas à pulue
<
lb
/>
re ac ſordibus, iniuriiſque cæteris tueretur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007009
">claritatem magnam addebat eis, etiam re
<
lb
/>
percuſſo lumine. </
s
>
<
s
id
="
s.007010
">Quæ omnia, vernix noſtra
<
lb
/>
ætate, commoda etiam præſtat. </
s
>
<
s
id
="
s.007011
">Probatur
<
lb
/>
autem pura, quæ colores non vitiet, perſpi
<
lb
/>
cua, tenuiſſima, ſplendida, adeò vt colores
<
lb
/>
illuminet, non obtundat. </
s
>
<
s
id
="
s.007012
">lumen verò ipſum
<
lb
/>
repercutiat: & ſolida ac firma, ſicut aquę vdo,
<
lb
/>
ſalſugini, ventis, pulueri, Solíque incorru
<
lb
/>
pta maneat, & æterna. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007013
">Sed vt ad plantarum hiſtoriam redeam,
<
lb
/>
quæri ſolet, cur quibuſdam folia criſpa, aliis
<
lb
/>
etiam capitata, vt caulibus? </
s
>
<
s
id
="
s.007014
">Cauſa eſt, hu
<
lb
/>
midum terreum abundans. </
s
>
<
s
id
="
s.007015
">Nerui enim
<
lb
/>
quia terrei, ſeriùs creſcunt: at folij ſub
<
lb
/>
ſtantia, humidior: quum quod ineſt, ob
<
lb
/>
denſitatem non facilè reſoluatur, ſinuatur,
<
lb
/>
neceſſarioque criſpatur. </
s
>
<
s
id
="
s.007016
">Quæ igitur criſpa
<
lb
/>
habent folia, talia ſunt: vt lactuca, inula,
<
lb
/>
lapathum. </
s
>
<
s
id
="
s.007017
">Quæ autem extenſa, vel tenui vel
<
lb
/>
pauco humido prædita ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007018
">Capitata verò
<
lb
/>
criſpa valdè, vel lenta magis, propterea non
<
lb
/>
ſeparantur, ſed in eodem, & iuxta idem ex
<
lb
/>
tenſa coëunt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007019
">Abſoluiſſe iam plantarum hiſtoriam ſcio
<
arrow.to.target
n
="
marg1024
"/>
<
lb
/>
ſed quoniam attamenti rubri atque puni
<
lb
/>
nci compoſitionem docui, cæterorum etiam
<
lb
/>
adiiciam. </
s
>
<
s
id
="
s.007020
">Cœruleum, à cœrulea terra, vel
<
lb
/>
lapide Cyaneo, tum aureum è purpurina,
<
lb
/>
vel auro: reliquique omnes è metallicis co
<
lb
/>
lores, vtriuſque ad vnguem modis, quibus
<
lb
/>
rubrum è cinnabari ſuprà miſceri docuimus,
<
lb
/>
perficiuntur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007021
">
<
margin.target
id
="
marg1024
"/>
Atramenti
<
lb
/>
ſcriptorij
<
lb
/>
aurei, & cœ
<
lb
/>
rulei ratio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007022
">At nigrum quod commune eſt, ſic fit:
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1025
"/>
<
lb
/>
Gallæ confractæ recentis libram vnam: la
<
lb
/>
chrymæ Arabicæ, baccarum liguſtri ma
<
lb
/>
turarum, ſingulorum libræ dimidium: octo
<
lb
/>
diebus in ſex libris aquæ macerentur: pòſt
<
lb
/>
coquantur, donec aquæ pars tertia dece
<
lb
/>
dat: feruenti, amotóque ab igne addantur
<
lb
/>
calchanti tenuiſſimè triti libram vnam,
<
lb
/>
miſceanturque omnia, donec frigeſcat: &
<
lb
/>
poſt dies decem, linteo denſiore coletur ac
<
lb
/>
ſeruetur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007023
">
<
margin.target
id
="
marg1025
"/>
<
expan
abbr
="
Atramentũ
">Atramentum</
expan
>
<
lb
/>
nigrum ſcri
<
lb
/>
ptorium con
<
lb
/>
ficiendi ra
<
lb
/>
tio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007024
">Antiquo tempore pro ſcribendis libris
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1026
"/>
<
lb
/>
fuligo balneorum & fornacum in vſu erat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007025
">Et nunc typhographi fuligine olei lini cum
<
lb
/>
ipſo oleo vtuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.007026
">Scio qui fecerit optimum
<
lb
/>
quod tamen poſt ſex menſes ex toto euaneſ
<
lb
/>
cere è chartis magna fraude. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007027
">
<
margin.target
id
="
marg1026
"/>
Literæ quæ
<
lb
/>
ſponte eua
<
lb
/>
neſcunt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007028
">Quærenda igitur ratio huius. </
s
>
<
s
id
="
s.007029
">Scimus quo
<
lb
/>
niam terrea manent, humida non manent:
<
lb
/>
& quæ tenuia ſunt, euaneſcunt celerri
<
lb
/>
mè
<
emph
type
="
italics
"/>
:
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vnde aqua ardens ſtatim diffugit. </
s
>
<
s
id
="
s.007030
">Cal
<
lb
/>
chantem igitur in ſpiritum redactum, & hu
<
lb
/>
midæ, tenacique materiæ miſtum, hoc effi
<
lb
/>
cere poteſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007031
">Vnde quæ pro magno miraculo referun
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1027
"/>
<
lb
/>
tur de Apollonio Tyanæo, quòd bis accuſa
<
lb
/>
tus chartam ſynceram ac puram accuſator
<
lb
/>
inuenerit, ſeu Imperator, ſeu Tigillinus: ſi
<
lb
/>
modò vera ſunt hæc inter tot Philoſtrati </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>