Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Table of figures

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <p id="N18705" type="main">
              <s id="N18746">
                <pb pagenum="123" xlink:href="026/01/155.jpg"/>
              feruente; </s>
              <s id="N18752">in bullis, quæ ex guttis pluuiæ reſilientibus naſci videntur; </s>
              <s id="N18756">in
                <lb/>
              bullis etiam illis ſaponariis, quas leui calamo pueri inter ludendum in­
                <lb/>
              flant; </s>
              <s id="N1875E">hinc ex minimo ferè contactu guttula ſpargitur, niſi fortè cum
                <lb/>
              multo aſperſa puluere cruſtam quamdam induit ſolidiorem; </s>
              <s id="N18764">ſic bullæ il­
                <lb/>
              læ ad minimum etiam contactum diſſipantur; </s>
              <s id="N1876A">hinc ipſa ſuperficies
                <lb/>
              aquæ plus videtur reſiſtere quod multis experimentis comprobatur; </s>
              <s id="N18770">ſed
                <lb/>
              illo maximè, quo videmus findi à remo cum quodam quaſi ſtridulo cre­
                <lb/>
              pitu reſiſtentiæ maioris teſte; </s>
              <s id="N18778">immò cum ab ipſa naui quaſi ſulcatur,
                <lb/>
              idem ſtridor auditur, maximè in iis tractibus; </s>
              <s id="N1877E">in quibus nullis fluctibus
                <lb/>
              agitata læuigatiſſimam faciem præfert; </s>
              <s id="N18784">habes analogiam in illa cruſta,
                <lb/>
              quæ concreſcit in ſuperficie liquorum, ſed præſertim oſſarum: </s>
              <s id="N1878A">adde quod
                <lb/>
              aër paulò compreſſior vndique guttulam premens æquali niſu eam miri­
                <lb/>
              ficè tornat: </s>
              <s id="N18792">hæc tantùm tumultuatim congeſta alibi fusè pertractabi­
                <lb/>
              mus, & ex ſimpliciſſimis principiis demonſtrabimus; plura hîc de graui­
                <lb/>
              tate crant dicenda, & de grauitatione, quæ tantùm indicaſſe ſufficiat, vt
                <lb/>
              deinde Tomo quinto fusè explicentur. </s>
            </p>
            <p id="N1879C" type="main">
              <s id="N1879E">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              101.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N187AA" type="main">
              <s id="N187AC">
                <emph type="italics"/>
              Non reſistit medium propter compreſſionem partium inferiorum, quas nullo
                <lb/>
              modo comprimi neceſſe eſt, vel inſenſibiliter
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N187B7">cum enim tantus relinquatur
                <lb/>
              locus retrò, quantus acquiritur antè, nulla opus eſt compreſſione; </s>
              <s id="N187BD">ſed
                <lb/>
              partes à fronte pulſæ factâ circuitione retrorſum eunt, non certè tramite
                <lb/>
              recto; </s>
              <s id="N187C5">ſi enim frons ipſius lata ſit, haud dubiè partes pulſæ alias pellunt,
                <lb/>
              & hæ viciſſim alias longo circuitu, vt patet experientia; nulla tamen, vel
                <lb/>
              modica fieri videtur compreſſio. </s>
            </p>
            <p id="N187CD" type="main">
              <s id="N187CF">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              102.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N187DB" type="main">
              <s id="N187DD">
                <emph type="italics"/>
              Hinc quo ſunt plures partes diuidendæ, quæ antè uniebantur, maior eſt reſi­
                <lb/>
              ſtentia
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N187E8">igitur maiore vi opus eſt, igitur maiore grauitate; </s>
              <s id="N187EC">ſed in medio
                <lb/>
              denſiore ab eodem mobili plures ſeparantur quàm in rariore; </s>
              <s id="N187F2">quia ſci­
                <lb/>
              licet corpus denſum plures habet ſub minori extenſione, & rarum è con­
                <lb/>
              trario, vt videbimus ſuo loco; </s>
              <s id="N187FA">igitur in medio denſiore idem mobile ma­
                <lb/>
              jorem reſiſtentiam inuenit, quàm in rariore; </s>
              <s id="N18800">licèt vtriuſque partes
                <lb/>
              æquali nexu ſeu fibula copulentur; </s>
              <s id="N18806">quia ſcilicet plures ſunt diuidendæ
                <lb/>
              in denſiore; </s>
              <s id="N1880C">quia plures ſcilicet in æquali ſpatio occurrunt, quàm in ra­
                <lb/>
              riore; igitur maiore vi grauitatis opus eſt. </s>
            </p>
            <p id="N18812" type="main">
              <s id="N18814">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              103.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N18820" type="main">
              <s id="N18822">
                <emph type="italics"/>
              Hinc medium poteſt comparari cum alio in
                <emph.end type="italics"/>
              2.
                <emph type="italics"/>
              capitibus
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N18831">Primum eſt in
                <lb/>
              grauitate, vel denſitate, nam reuerâ ex maiori denſitate maiorem gra­
                <lb/>
              uitatem reducimus; </s>
              <s id="N18839">Secundum eſt in maiori, vel minori partium nexu,
                <lb/>
              ex quo 4. ſequuntur combinationes 2.mediorum; </s>
              <s id="N1883F">nam vel ſunt eiuſdem
                <lb/>
              grauitatis, & mollitiei; </s>
              <s id="N18845">vel eiuſdem grauitatis & diuerſæ mollitiei; </s>
              <s id="N18849">vel
                <lb/>
              eiuſdem mollitiei, & diuerſæ grauitatis; </s>
              <s id="N1884F">vel diuerſæ grauitatis, & eiuſ­
                <lb/>
              dem mollitiei; </s>
              <s id="N18855">mollius autem illud appello, cuius partes laxiori nexu
                <lb/>
              copulantur; </s>
              <s id="N1885B">porrò 4. iſtæ combinationes ſupponunt
                <expan abbr="idẽ">idem</expan>
              mobile
                <expan abbr="invtroq;">in vtroque</expan>
                <lb/>
              medio; </s>
              <s id="N18869">ſi ſit prima combinatio, motus eſt æqualis in vtroque; </s>
              <s id="N1886D">ſi ſecunda </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>