Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
135
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1044
"/>
<
lb
/>
autem poſsint
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
vtræque voces: quia tamen hanc
<
expan
abbr
="
poſteriorẽ
">poſteriorem</
expan
>
vſurpat Ariſtoteles in definitione
<
lb
/>
motus; de ipſa nunc aliqua dicamus aliò reiectis iis quæ ad alterius
<
expan
abbr
="
explicationẽ
">explicationem</
expan
>
quoquo pacto
<
lb
/>
pertineant. </
s
>
<
s
>In ea tractanda laborauit M. Tullius, dum ſupra captum ſuum philoſophari voluit,
<
lb
/>
& plura
<
expan
abbr
="
cõſcripſere
">conſcripſere</
expan
>
maiores noſtri qui politiores litteras cum philoſophica muſa
<
expan
abbr
="
coniunxerũt
">coniunxerunt</
expan
>
;
<
lb
/>
ita vt ſi vnquam ad rem attineret dictum illud, Quam quiſque norit artem, in hac ſe exerceat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>nunc mirum in modum congruere videatur cum ingenio M. Tullij, & eorum qui pro ipſo dice
<
lb
/>
bant. </
s
>
<
s
>Etenim ille nobis aliquando, ſic animi definitionem expreſsit, vt pro eo quod à nobis dici
<
lb
/>
tur actus, & à Græcis entelechia, deceptus à ſimilitudine vocis promentiarit, endelechian, & ver
<
lb
/>
terit perennem motionem, talis enim eſt vis
<
foreign
lang
="
grc
">ἐνδελεχείας</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>Vnde tritum illud</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1044
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
foreign
lang
="
grc
">Γέτρην χοιλαίνει ῥανις ὑδατος ἐνδελεχείῃ</
foreign
>
, ideſt,</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Aſſiduo cotem diffringit guttula caſu
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Quam ex Ariſtotelis ſententia conſtare putauit è quinta quadam eſſentia ab omni mortali
<
expan
abbr
="
cõ-cretione
">con
<
lb
/>
cretione</
expan
>
ſecreta. </
s
>
<
s
>Vbi cùm in eius vocis importuna explicatione peccaſſe comperitur, tùm quòd
<
lb
/>
ſuam illam explicationem, ex Ariſtotelis decreto tribuerit animo. </
s
>
<
s
>Nanque vt entelechia ſit pe
<
lb
/>
rennis motio, & ab Ariſtotele tanquam noua vox in hoc ſignificatu accepta, quod aſſerebat M.
<
lb
/>
Tullius facilè demonſtrant loca quędam Ariſt. </
s
>
<
s
>hic ſcilicet noſter, atque alter, quem habemus pri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1045
"/>
<
lb
/>
mo de ortu; proptereà quòd hîc patet quàm abſurdum ſit, motum eſſe perennem motionem:
<
lb
/>
quippe quòd, aut eo nomine ſignificetur æternum, hoc verò ſolum conuerſioni contigit, aut non
<
lb
/>
interruptum; qua ratione motus non continebit auctionem; quandò illa eſt inter cęteros motus
<
lb
/>
interrupta, neque parteis omneis habet
<
expan
abbr
="
cõtinuatas
">continuatas</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Ibi verò ſeparauit cauſſas in vniuocas & en
<
lb
/>
telechias. </
s
>
<
s
>videtur autem id
<
expan
abbr
="
nomẽ
">nomen</
expan
>
fuiſſe tranſumptum ad indicandum genus illud
<
expan
abbr
="
cauſſarũ
">cauſſarum</
expan
>
quod
<
lb
/>
pręſtantiore modo continet effecta, neque formaliter, vt dici ſolet,
<
expan
abbr
="
quemadmodũ
">quemadmodum</
expan
>
<
expan
abbr
="
pleręq́
">pleręque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>cauſſę,
<
lb
/>
ſed virtute tantum; quia ſcilicet aliquid pręſtare poſsint, cuius tamen appellationem non
<
expan
abbr
="
habẽt
">habent</
expan
>
:
<
lb
/>
licet conſiderata ratione formali ſeorſum, tùm
<
expan
abbr
="
effectuũ
">effectuum</
expan
>
, tùm
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
cauſſarum omnes ſint vniuocę.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quapropter & Ariſt. </
s
>
<
s
>omne genus cauſſarum ſub vniuoco complexus eſt. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Auerroës expreſſa vi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1046
"/>
<
lb
/>
græci nominis appellauit perfectionem. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ita profeſſus eſt motum eſſe cauſſam caloris, quamuis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1047
"/>
<
lb
/>
non ſit calidus, quia ſit perfectio calidi, quaſi verò perfectiore, & eminentiore quodammodo
<
expan
abbr
="
cõ-tineat
">con
<
lb
/>
tineat</
expan
>
calorem, quàm ipſe ſit, poſtquam erupit è ſinu ſuarum cauſſarum. </
s
>
<
s
>quid ergo ſibi vellet hęc
<
lb
/>
diſtributio cauſſarum in eas quæ ſunt vniuocę, & alias quæ ſunt perennes motiones? </
s
>
<
s
>certè nihil.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
eoq́
">eoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>maximè quòd forma, per quam resipſa eſt, tali nomine inſignitur, cuius præſentiæ certè nil
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1048
"/>
<
lb
/>
repugnat magis quàm motio. </
s
>
<
s
>Habitibus enim (inquit Ariſt. 1. de Gen.) præſentibus in materia
<
lb
/>
ceſſat omnis motus. </
s
>
<
s
>Peccatur item à M. Tullio quia reputer animam ab Ariſt. </
s
>
<
s
>poſitam fuiſſe pe
<
lb
/>
rennem motionem, quando perſpicuum eſt, ipſum, cùm entelechiam norit, eſſe primam quæ eſt
<
lb
/>
vt habitus: vel ſecundam quæ eſt vt actus & functio, ne dum ſtatuerit animam eſſe
<
expan
abbr
="
perennẽ
">perennem</
expan
>
mo
<
lb
/>
tionem, ſed voluerit planè eam eſſe actum illum primum qui per ſe otioſus eſſe poteſt. </
s
>
<
s
>Nec
<
expan
abbr
="
nouã
">nouam</
expan
>
<
lb
/>
aut inauditam eſſe talem vocem ſatis perſuadeat nobis eius vſus apud Ariſt. </
s
>
<
s
>frequentiſsimus, &
<
lb
/>
præſertim in definitionibus quæ ſolum recipiunt, aut plurimum voces vſitatas, & illuſtres, & ab
<
lb
/>
Ariſt. </
s
>
<
s
>quidem reſtitutam potius quàm innouatam cum Simplicio fatebor, quanuis in ſchola ſua
<
lb
/>
tritam, & iam vſu approbatam. </
s
>
<
s
>præſertim quòd eius conſuetudo ſolet eſſe, cum voces innouat
<
lb
/>
admonere lectorem conſimilibus vocibus dico, & dicimus. </
s
>
<
s
>ſicut enim in omni arte, cuius vſus
<
lb
/>
vulgaris
<
expan
abbr
="
cõmunisq́
">communisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>non ſit, multa nominum nouitas eſſe ſolet, vt in primis
<
expan
abbr
="
cõſtituenda
">conſtituenda</
expan
>
ſint
<
expan
abbr
="
earũ
">earum</
expan
>
<
lb
/>
rerum vocabula quę in quaque arte tractantur, & non modo Dialectici & Phyſici, ſed
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
Geo
<
lb
/>
metræ, Muſici, & Grammatici verbis vtuntur vulgo ignotis, & ſuo quodam more loquuntur, ſic
<
lb
/>
& dicendi facultas quę popularis eſt, verba priuata vſurpat, vt ſua,
<
expan
abbr
="
eodemq́ue
">eodemque</
expan
>
modo alij omnes
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1049
"/>
<
lb
/>
opifices, qui abhorrent ab omni politiore elegantia, res in quibus ſunt, nominibus notant nouis,
<
lb
/>
quę ignorentur ab aliis, ſibi ſint vſitata tantummodo:
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
aliter in hanc vocem eueniſſe
<
expan
abbr
="
credendũ
">credendum</
expan
>
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
>Itaque teſtatur Sextus Empiricus
<
foreign
lang
="
grc
">ἐντελέχειαν, & οὐδὲν μᾶλλον</
foreign
>
, eſſe ſcientia vocabula. </
s
>
<
s
>At
<
lb
/>
tigit hanc diſputationem quoque Budęus cuius dicta vberrimè
<
expan
abbr
="
recẽſet
">recenſet</
expan
>
, & doctè examinat Vico
<
lb
/>
mercatus, vt nihil amplius deſiderari poſsit. </
s
>
<
s
>Quanquam & illud ego noto ob viri auctoritatem,
<
lb
/>
etiam ab eo tertij erroris inſimulatum fuiſſe M. Tullium quia ſtatuerit in diſciplina Peripatetica,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1050
"/>
<
lb
/>
animum è quinta quadam eſſentia conſtitutum quæ ab elementis diſcreta ſit,
<
expan
abbr
="
tanquã
">tanquam</
expan
>
nullibi re
<
lb
/>
periatur. </
s
>
<
s
>Nos autem id optimè ex Ariſt. </
s
>
<
s
>expreſſum dicimus, vbi è calore illo, non quidem igneo,
<
lb
/>
conflatum eſſe teſtatur animum ipſum, ſed ex eiuſmodi qui proportione ſtellarum elemento re
<
lb
/>
ſpondeat. </
s
>
<
s
>Ergo cùm Simplicio dicemus entelechiam ita
<
expan
abbr
="
nuncupatã
">nuncupatam</
expan
>
, quod
<
foreign
lang
="
grc
">ἓντέλειον ἔχει</
foreign
>
, ideſt,
<
lb
/>
vnum perfectum continet. </
s
>
<
s
>vel quòd
<
foreign
lang
="
grc
">ἓχει τὸ ἐντελὲς</
foreign
>
, ideſt, habet perfectionem. </
s
>
<
s
>aut quia
<
expan
abbr
="
quęq́
">quęque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>res per actum conſecuta fuerit quòd vna ſit, atque illa quidem perfecta, aut continuatio perfe
<
lb
/>
ctionis, ideſt, habitus ſecundum
<
expan
abbr
="
perfectionẽ
">perfectionem</
expan
>
ſeu poſſeſsio finis. </
s
>
<
s
>Quicquid ſit, iudicio noſtro no
<
lb
/>
tat aliquid cuius ipſa ſit, non quidem vt pendeat ab illo, ſed alicuius, quod
<
expan
abbr
="
cõtrà
">contrà</
expan
>
pendeat ab ipſa:
<
lb
/>
ita vt habitudo hæc ſit potius
<
expan
abbr
="
ſecundũ
">ſecundum</
expan
>
nos, quàm
<
expan
abbr
="
ſecundũ
">ſecundum</
expan
>
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
;
<
expan
abbr
="
ſiquidẽ
">ſiquidem</
expan
>
natura, vt
<
expan
abbr
="
dictũ
">dictum</
expan
>
eſt, or
<
lb
/>
dinat
<
expan
abbr
="
imperfectũ
">imperfectum</
expan
>
ad
<
expan
abbr
="
perfectũ
">perfectum</
expan
>
, & vult
<
expan
abbr
="
imperfectũ
">imperfectum</
expan
>
à perfecto pendere
<
expan
abbr
="
tanquã
">tanquam</
expan
>
ſine ipſo
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſit, id
<
expan
abbr
="
qd
">quod</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>