Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006977
">
<
pb
pagenum
="
506
"
xlink:href
="
016/01/155.jpg
"/>
eſt, & vt à calore putreſcat. </
s
>
<
s
id
="
s.006978
">Sicca igitur aut
<
lb
/>
omninò frigida, aut pinguiſſima putreſcere
<
lb
/>
non poſſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006979
">Siccantur autem trifariàm om
<
lb
/>
nia vel, calore viuaci, hic autem triplex,
<
lb
/>
ignis, fumus, & Sol: vel abrodente humi
<
lb
/>
dum, vt vento, vel ſale: vel ſenſim ſiccan
<
lb
/>
te, vt aloë, atque myrrha. </
s
>
<
s
id
="
s.006980
">Refrigeratis au
<
lb
/>
tem putredo non contingit, ob id gelu mul
<
lb
/>
ta non putreſcunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006981
">Et piſces apud Sarmatas
<
lb
/>
ſeruantur recentes, in quinque menſes. </
s
>
<
s
id
="
s.006982
">Et
<
lb
/>
anguillæ vento ſiccatæ, ſi crudæ edantur,
<
lb
/>
ſuaues ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006983
">Sed & corpora mortuorum ar
<
lb
/>
gento viuo obruta ſeruantur: ſic tamen, vt
<
lb
/>
& intùs penetret metallicum. </
s
>
<
s
id
="
s.006984
">Seruantur au
<
lb
/>
tem humido pingui quæcunque parum pu
<
lb
/>
tredini obnoxia ſunt, vt farcimina, ſalitæ
<
lb
/>
que carnes oleo, & piſces aſſati, ſeu potius
<
lb
/>
frixi: quanquam hic modus etiam ad com
<
lb
/>
poſitos reduci mereatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006985
">Quædam verò mi
<
lb
/>
ſta cauſa, vt quæ vel melle, quod pingue
<
lb
/>
ſit, & ſiccet, vt fructus plerique: vel aceto
<
lb
/>
quod ſiccet ſimul atque refrigeret. </
s
>
<
s
id
="
s.006986
">Quam
<
lb
/>
uis igitur putredo ad incendium via ſit, non
<
lb
/>
tamen quæ putreſcunt, quia humidum ad
<
lb
/>
huc habent aqueum, verum quæ ex putre
<
lb
/>
dine relinquuntur, ardent. </
s
>
<
s
id
="
s.006987
">Sed fungi: vt tu
<
lb
/>
bera non ardent, quia putredo pingui, &
<
lb
/>
aqueo miſta genita, non à putredine reli
<
lb
/>
cta ſunt.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1021
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006988
">
<
margin.target
id
="
marg1020
"/>
Modi præ
<
lb
/>
ſeruandi à
<
lb
/>
putredine.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006989
">
<
margin.target
id
="
marg1021
"/>
Lauri, & iu
<
lb
/>
niperifolia
<
lb
/>
igne conce
<
lb
/>
pto cur cre
<
lb
/>
pitent.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006990
">At lauri folia, quæ à quadam putredine
<
lb
/>
relinquuntur, & ſicca ſunt, celerrimè ar
<
lb
/>
dent: iuniperi quoque, ſed ob vehementem
<
lb
/>
ſiccitatem. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006991
">Sed quia concipiunt ignem celeriter an
<
lb
/>
tequam aqueum humidum vel eiiciatur, vel
<
lb
/>
ſiccetur, crepitum neceſſariò emittunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006992
">Ob
<
lb
/>
id igitur lauri folia, & iuniperi, dum ardent,
<
lb
/>
valde crepitant. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006993
">Sed ſunt qui ardentibus lauri foliis diui
<
lb
/>
nationem ineſſe putant, ſeu quòd arbos ipſa
<
lb
/>
ſacra ſit Apollini, ſeu quòd hæc flamma in
<
lb
/>
varias formas diducatur: ſiue quòd natura
<
lb
/>
aliquid contineat, mentem mouens.
<
arrow.to.target
n
="
marg1022
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006994
">
<
margin.target
id
="
marg1022
"/>
De iuniperi
<
lb
/>
ligno.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006995
">Fuerunt qui exiſtimauerint truncum li
<
lb
/>
gni iuniperi accenſum, & proprio cinere
<
lb
/>
contectum, ignem annuum ſeruare. </
s
>
<
s
id
="
s.006996
">Tamdiu,
<
lb
/>
certè mirum: at diu, nihil mirum, ſubſtan
<
lb
/>
tia enim denſa & pingui admodum eſt, &
<
lb
/>
ad opera incorruptibili, niſi quod noſtris in
<
lb
/>
regionibus haud multum creſcit: & vbi creſ
<
lb
/>
cit, cedrus dicitur.
<
arrow.to.target
n
="
marg1023
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006997
">
<
margin.target
id
="
marg1023
"/>
Cedrus iuni
<
lb
/>
peri ſpecies.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006998
">Vernix.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006999
">Sola enim fructus rubedine cedrus à iuni
<
lb
/>
pero differt ac magnitudine. </
s
>
<
s
id
="
s.007000
">Iuniperi lachry
<
lb
/>
ma vernix vocatur: ne diffluat atramentum
<
lb
/>
ſuper chartam commodè ſpargitur: quia
<
lb
/>
enim ſicca, & tenuis, combibit liquorem ac
<
lb
/>
ſiſtit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007001
">Pumex quamuis ſiccus, non combibit:
<
lb
/>
quia craſſum, & ſine calore. </
s
>
<
s
id
="
s.007002
">Quinimò ſi ſolo
<
lb
/>
pollicis vngue, chartam comprimas iam de
<
lb
/>
raſam, minus ſpargetur atramentum, quàm
<
lb
/>
ſi pollinem pumicis addas. </
s
>
<
s
id
="
s.007003
">Ob id igitur è
<
lb
/>
ſicca vernice, & lini oleo, fit liquida vernix
<
lb
/>
ad omnes cœli impetus coërcendos aptiſſi
<
lb
/>
ma: vnde picturis addi ſolet. </
s
>
<
s
id
="
s.007004
">Olim loco eius
<
lb
/>
cera tenuiſſima, vel oui albo, ac ſandice
<
lb
/>
factitio, vel creta, cum nitro vtebantur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007005
">Cera aduerſus Solis calores, ventoſque
<
lb
/>
ac ſalſi imbris, tum vaporum iniuriam, pi
<
lb
/>
cturæ defendebantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007006
">Oui albo, & ſandice,
<
lb
/>
etiam calor purpureus præter tutelam adde
<
lb
/>
batur. </
s
>
<
s
id
="
s.007007
">Sed creta, ac nitro, ſplendor iucundiſ
<
lb
/>
ſimus. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007008
">Apelles verò atramento tenuiſſimo ( ſic
<
lb
/>
enim ab vſu, non à calore, vocabatur li
<
lb
/>
quor ille) præter id, quod picturas à pulue
<
lb
/>
re ac ſordibus, iniuriiſque cæteris tueretur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007009
">claritatem magnam addebat eis, etiam re
<
lb
/>
percuſſo lumine. </
s
>
<
s
id
="
s.007010
">Quæ omnia, vernix noſtra
<
lb
/>
ætate, commoda etiam præſtat. </
s
>
<
s
id
="
s.007011
">Probatur
<
lb
/>
autem pura, quæ colores non vitiet, perſpi
<
lb
/>
cua, tenuiſſima, ſplendida, adeò vt colores
<
lb
/>
illuminet, non obtundat. </
s
>
<
s
id
="
s.007012
">lumen verò ipſum
<
lb
/>
repercutiat: & ſolida ac firma, ſicut aquę vdo,
<
lb
/>
ſalſugini, ventis, pulueri, Solíque incorru
<
lb
/>
pta maneat, & æterna. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007013
">Sed vt ad plantarum hiſtoriam redeam,
<
lb
/>
quæri ſolet, cur quibuſdam folia criſpa, aliis
<
lb
/>
etiam capitata, vt caulibus? </
s
>
<
s
id
="
s.007014
">Cauſa eſt, hu
<
lb
/>
midum terreum abundans. </
s
>
<
s
id
="
s.007015
">Nerui enim
<
lb
/>
quia terrei, ſeriùs creſcunt: at folij ſub
<
lb
/>
ſtantia, humidior: quum quod ineſt, ob
<
lb
/>
denſitatem non facilè reſoluatur, ſinuatur,
<
lb
/>
neceſſarioque criſpatur. </
s
>
<
s
id
="
s.007016
">Quæ igitur criſpa
<
lb
/>
habent folia, talia ſunt: vt lactuca, inula,
<
lb
/>
lapathum. </
s
>
<
s
id
="
s.007017
">Quæ autem extenſa, vel tenui vel
<
lb
/>
pauco humido prædita ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007018
">Capitata verò
<
lb
/>
criſpa valdè, vel lenta magis, propterea non
<
lb
/>
ſeparantur, ſed in eodem, & iuxta idem ex
<
lb
/>
tenſa coëunt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007019
">Abſoluiſſe iam plantarum hiſtoriam ſcio
<
arrow.to.target
n
="
marg1024
"/>
<
lb
/>
ſed quoniam attamenti rubri atque puni
<
lb
/>
nci compoſitionem docui, cæterorum etiam
<
lb
/>
adiiciam. </
s
>
<
s
id
="
s.007020
">Cœruleum, à cœrulea terra, vel
<
lb
/>
lapide Cyaneo, tum aureum è purpurina,
<
lb
/>
vel auro: reliquique omnes è metallicis co
<
lb
/>
lores, vtriuſque ad vnguem modis, quibus
<
lb
/>
rubrum è cinnabari ſuprà miſceri docuimus,
<
lb
/>
perficiuntur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007021
">
<
margin.target
id
="
marg1024
"/>
Atramenti
<
lb
/>
ſcriptorij
<
lb
/>
aurei, & cœ
<
lb
/>
rulei ratio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007022
">At nigrum quod commune eſt, ſic fit:
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1025
"/>
<
lb
/>
Gallæ confractæ recentis libram vnam: la
<
lb
/>
chrymæ Arabicæ, baccarum liguſtri ma
<
lb
/>
turarum, ſingulorum libræ dimidium: octo
<
lb
/>
diebus in ſex libris aquæ macerentur: pòſt
<
lb
/>
coquantur, donec aquæ pars tertia dece
<
lb
/>
dat: feruenti, amotóque ab igne addantur
<
lb
/>
calchanti tenuiſſimè triti libram vnam,
<
lb
/>
miſceanturque omnia, donec frigeſcat: &
<
lb
/>
poſt dies decem, linteo denſiore coletur ac
<
lb
/>
ſeruetur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007023
">
<
margin.target
id
="
marg1025
"/>
<
expan
abbr
="
Atramentũ
">Atramentum</
expan
>
<
lb
/>
nigrum ſcri
<
lb
/>
ptorium con
<
lb
/>
ficiendi ra
<
lb
/>
tio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007024
">Antiquo tempore pro ſcribendis libris
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1026
"/>
<
lb
/>
fuligo balneorum & fornacum in vſu erat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007025
">Et nunc typhographi fuligine olei lini cum
<
lb
/>
ipſo oleo vtuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.007026
">Scio qui fecerit optimum
<
lb
/>
quod tamen poſt ſex menſes ex toto euaneſ
<
lb
/>
cere è chartis magna fraude. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007027
">
<
margin.target
id
="
marg1026
"/>
Literæ quæ
<
lb
/>
ſponte eua
<
lb
/>
neſcunt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007028
">Quærenda igitur ratio huius. </
s
>
<
s
id
="
s.007029
">Scimus quo
<
lb
/>
niam terrea manent, humida non manent:
<
lb
/>
& quæ tenuia ſunt, euaneſcunt celerri
<
lb
/>
mè
<
emph
type
="
italics
"/>
:
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vnde aqua ardens ſtatim diffugit. </
s
>
<
s
id
="
s.007030
">Cal
<
lb
/>
chantem igitur in ſpiritum redactum, & hu
<
lb
/>
midæ, tenacique materiæ miſtum, hoc effi
<
lb
/>
cere poteſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007031
">Vnde quæ pro magno miraculo referun
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1027
"/>
<
lb
/>
tur de Apollonio Tyanæo, quòd bis accuſa
<
lb
/>
tus chartam ſynceram ac puram accuſator
<
lb
/>
inuenerit, ſeu Imperator, ſeu Tigillinus: ſi
<
lb
/>
modò vera ſunt hæc inter tot Philoſtrati </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>