Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of contents
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
page
|<
<
(104)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
104
"
file
="
0156
"
n
="
156
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
ponent directam per CH contrariam directioni tendenti ad
<
lb
/>
rectam A B. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At in primo caſu habebuntur attractiones CL,
<
lb
/>
C K, quæ component vim CF directam verſus A B, quo ca-
<
lb
/>
ſu attractio AP cum repulſione AR, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">attractio BV cum
<
lb
/>
repulſione BS component vires AQ, BT, quibus puncta A,
<
lb
/>
B ibunt obviam puncto C redeunti ad rectam tranſituram per
<
lb
/>
illud punctum E, quod eſt in triente rectæ DC, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">de quo ſu-
<
lb
/>
pra mentionem fecimus num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">205.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">225. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hæc Theoria generaliter etiam non rectilineæ tantum,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0156-01
"
xlink:href
="
note-0156-01a
"
xml:space
="
preserve
">Theoria gene.
<
lb
/>
ralior indicata:
<
lb
/>
trium puncto.
<
lb
/>
rum jacentium
<
lb
/>
in directum: vis
<
lb
/>
maxima ad con
<
lb
/>
ſervandam di-
<
lb
/>
ſtantiam.</
note
>
ſed & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cuivis poſitioni trium maſſarum applicari poteſt, ac ap-
<
lb
/>
plicabitur infra, ubi etiam generale ſimpliciſſimum, ac ſæcun-
<
lb
/>
diſſimum theorema eruetur pro comparatione virium inter ſe;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed hic interea evolvemus nonnulla, quæ pertinent ad ſimpli-
<
lb
/>
ciorem hunc caſum trium punctorum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Inprimis fieri utique
<
lb
/>
poteſt, ut ejuſmodi tria puncta poſitionem ad ſenſum rectili-
<
lb
/>
neam retineant cum prioribus diſtantiis, utcunque magna fue-
<
lb
/>
rit vis, quæ illa dimovere tentet, vel utcunque magna veloci-
<
lb
/>
tas impreſſa fuerit ad ea e ſuo reſpectivo ſtatu deturbanda. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Nam vires ejuſmodi eſſe poſſunt, ut tam in eadem directione
<
lb
/>
ipſius rectæ, quam in directione ad eam perpendiculari, adeo-
<
lb
/>
que in quavis obliqua etiam, quæ in eas duas reſolvi cogita-
<
lb
/>
tione poteſt, validiſſimus exurgat conatus ad redeundum ad
<
lb
/>
priorem locum, ubi inde diſceſſerint puncta. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Contra vim
<
lb
/>
impreſſam in directione ejuſdem rectæ ſatis eſt, ſi pro puncto
<
lb
/>
medio attractio plurimum creſcat, aucta diſtantia ab utrolibet
<
lb
/>
extremo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">plurimum decreſcat, eadem imminuta; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ac pro u-
<
lb
/>
trovis puncto extremo ſatis eſt, ſi repulſio decreſcat plurimum
<
lb
/>
aucta diſtantia ab extremo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">attractio plurimum creſcat, au-
<
lb
/>
cta diſtantia a medio, quod ſecundum utique fiet, cum, ut
<
lb
/>
dictum eſt, debeat attractio medii in ipſum creſcere, aucta di-
<
lb
/>
ſtantia. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si hæc ita ſe habuerint, ac vice verſa; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">differentia
<
lb
/>
virium vi extrinſecæ reſiſtet, ſive ea tentet contrahere, ſive di-
<
lb
/>
ſtrahere puncta, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi aliquod ex iis velocitatem in ea dire-
<
lb
/>
ctione acquiſiverit utcunque magnam, poterit differentia virium
<
lb
/>
eſſe tanta, ut extinguat ejuſmodi reſpectivam velocitatem tem-
<
lb
/>
puſculo, quantum libuerit, parvo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poſt percurſum ſpatio-
<
lb
/>
lum, quantum libuerit, exiguum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">226. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod ſi vis urgeat perpendiculariter, ut ex. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">gr. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">pun-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0156-02
"
xlink:href
="
note-0156-02a
"
xml:space
="
preserve
">Quid ubi vis
<
lb
/>
externa urgeat
<
lb
/>
in latus: idea
<
lb
/>
virgæ rigidæ,
<
lb
/>
& virgæ flexi-
<
lb
/>
lis.</
note
>
ctum medium D moveatur per rectam DC perpendicularem
<
lb
/>
ad AB; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum vires CK, CL poſſunt utique eſſe ita validæ,
<
lb
/>
ut vis compoſita CF ſit poſt receſſum, quantum libuerit,
<
lb
/>
exiguum ſatis magna ad ejuſmodi vim elidendam, vel ad ex-
<
lb
/>
tinguendam velocitatem impreſſam. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In caſu vis, quæ conſtan-
<
lb
/>
ter urgeat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">punctum D verſus C, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">puncta A, B ad par-
<
lb
/>
tes oppoſitas, habebitur inflexio; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ac in caſu vis, quæ agat in ea-
<
lb
/>
dem directione rectæ jungentis puncta, habebitur contractio, ſeu
<
lb
/>
diſtractio; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed vires reſiſtentes ipſis poterunt eſſe ita validæ, ut
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inflexio, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">contractio, vel diſtractio, ſint prorſus inſenſibiles;</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>