Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001721">
                <pb pagenum="152" xlink:href="025/01/156.jpg"/>
              animum, & ratiocinare ex certis principiis, & dubitationi locus non
                <lb/>
              erit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001722">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              Hæc ſententia nimiam novitatem præ ſe fert; ac proinde vel
                <lb/>
              hoc nomine ſuſpécta multis eſſe videbitur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001723">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001724"> Fateor vltro, hanc ſententiam novam eſſe, ſed ex antiquis
                <lb/>
              & certis principiis deducta; quòd ſi minimè liceat, nullus vnquam reſ
                <lb/>
              literariæ progreſſus ſperandus eſt: & verò quid damni ex hac novitate ti­
                <lb/>
              meri poſſit, non video; ſupponit enim hæc ſententia marinum
                <expan abbr="æſtũ">æſtum</expan>
              cum iis
                <lb/>
              omnibus phænomenis, quæ à rerum iſtarum peritiſſimis obſervata fuere;
                <lb/>
              docet, prædictum æſtum eſſe à Luna, eiuſque incrementum in Novilunio
                <lb/>
              & Plenilunio; decrementum in Quadraturis; maximam vim circa Æqui­
                <lb/>
              noctia; agnoſcit aëta gravem eſſe; quis hoc neget? </s>
              <s id="s.001725">atque adeò ſuo niſu,
                <lb/>
              ſua vi proſſiva pollere, quæ toties in actum exeritur, quoties major eſt,
                <lb/>
              quàm reſiſtentia; docet præterea Lunam ex noſtris elementis compactam
                <lb/>
              eſſe; & hæc communis eſt Sanctorum Patrum ſententia; ac proinde So­
                <lb/>
              lis & caloris vi humorem educi ex Luna; denique docet commune me­
                <lb/>
              dium versùs illum globum gravitare, cui propiùs eſt, vnde gravitationis,
                <lb/>
              ac proinde preſſionis inæqualitatem ſequi, neceſſe ſit, & ex hac, aqua­
                <lb/>
              rum tumorem & æſtum. </s>
              <s id="s.001726">Cuncta hæc, etiam præſcindendo ab æſtu, ita à
                <lb/>
              natura conſtituta eſſe putarem; ſi vltra dubitas, ponamus ex hypotheſi,
                <lb/>
              nec enim, opinor, negabis ita eſſe poſſe; fingamus igitur, ita
                <lb/>
              eſſe; & vide, vtrùm cuncta æſtus marini phænomena rectè expli­
                <lb/>
              centur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001727">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001728"> Si aër gravitat, cur eius pondus non ſentimus? </s>
              <s id="s.001729">deinde quomo­
                <lb/>
              dò fieri poteſt, vt idem aëris tractus modò versùs vnum, modò verſus aliud
                <lb/>
              centrum gravitet? </s>
              <s id="s.001730">An fortè novit, cui proprior eſt? </s>
              <s id="s.001731">denique, humor ille
                <lb/>
              Lunaris, vbi ſemel terræ illapſus eſt, cùm hæc immobilis conſiſtat, non
                <lb/>
              videtur, quomodò in maternum patriumque ſinum & globum denuò redi­
                <lb/>
              re valeat. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001732">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              Hæc facilè ſolvo; primum quidem, quia non ſentimus
                <lb/>
              aëris pondus ſicuti nec vrinatores pondus aquæ; nempe ideò me­
                <lb/>
              dium gravitat, vt corpus ſubjectum levius ſurſum extrudat; nihil
                <lb/>
              ergo ab eius pondere nobis timendum eſt, qui aëre graviores ſu­
                <lb/>
              mus; immo id vnum dumtaxat aëris, vel alterius medij gravita­
                <lb/>
              tio in nobis præſtat, vt minùs graves ſimus, detracta nobis ea
                <lb/>
              gravitatis, ſeu gravitationis parte, quæ pondus tantæ molis aëris, quan­
                <lb/>
              tæ nos ſumus, adæquat. </s>
              <s id="s.001733">Secundum verò ſic diluo; terminus extrinſecus
                <lb/>
              determinat lineam motus gravium, ex naturæ inſtituto, ſeù præſcripto
                <lb/>
              fine; nec opus eſt, vt mobile cognitione, aut ſenſu polleat; ſed cum ſuum
                <lb/>
              finem obtinere debeat, ſuam vim exerit ad illum obtinendum; cùm igitur
                <lb/>
              corpus grave debeat conſtituere vnum totum, ſeu
                <expan abbr="vnũ">vnum</expan>
                <expan abbr="globũ">globum</expan>
              totalem, cum
                <lb/>
              aliis corporibus, ſeu partibus
                <expan abbr="eiuſdẽ">eiuſdem</expan>
              globi, vt
                <expan abbr="hũc">hunc</expan>
              finem obtineat, ferri debet
                <lb/>
              versùs commune centrum, in quo natura conſtituit terminum illius latio­
                <lb/>
              nis; vnde ſi fortè centrum illud locum mutaret, etiam corpus grave lineam
                <lb/>
              motus mutaret. </s>
              <s id="s.001734">Res eſt perſpicua in terræ mobilis hypotheſi, quæ licèt vera </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>