Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007031
">
<
pb
pagenum
="
507
"
xlink:href
="
016/01/156.jpg
"/>
impudentia mendacia & meras fabulas, mi
<
lb
/>
raculo omni carere potuit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007032
">
<
margin.target
id
="
marg1027
"/>
Literas quæ
<
lb
/>
deleant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007033
">Sed literæ, quæ arte hac carent, multis
<
lb
/>
modis delentur: aut tenuiſſimo gladio cha
<
lb
/>
lybeo, aut puluere noſtri aluminis, quem ſæ
<
lb
/>
pè vtilem expertus ſum, aut aqua deſtilla
<
lb
/>
tionis calchanti, & halinitri, lachrymæ quæ
<
lb
/>
larignæ. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007034
">Delentur & aqua ſecunda, quæ inferiùs
<
lb
/>
deſcribentur ad tollendos pilos. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007035
">Verùm, plus eſt ſcientiæ in vſus modo,
<
lb
/>
quàm in inuentione. </
s
>
<
s
id
="
s.007036
">Siquidem, ſi pulue
<
lb
/>
re delendæ ſunt, affricandus eſt digitis mol
<
lb
/>
liter. </
s
>
<
s
id
="
s.007037
">Si ferro, celerrimè, & leuiſſimè tra
<
lb
/>
ctandus gladius. </
s
>
<
s
id
="
s.007038
">Si aqua, caue, ne dum
<
lb
/>
literas ſtudes abradere, chartam laceres.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007039
">Et ad ſummum, ne tam accuratum nego
<
lb
/>
tium ruditer tractes. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007040
">Dictum hucuſque de Elementis, Cœlo,
<
lb
/>
Luce, Miſtione, Metallis, Lapidibus, &
<
lb
/>
Plantis: tranſeamus iam ad Animalium hi
<
lb
/>
ſtoriam, & primò ad inſecta. </
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
id.016.01.156.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/156/1.jpg
"
number
="
76
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007041
">
<
emph
type
="
center
"/>
LIBER NONVS.
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007042
">
<
emph
type
="
center
"/>
De animalibus, quæ ex putredine
<
lb
/>
generantur.
<
emph.end
type
="
center
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1028
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007043
">
<
margin.target
id
="
marg1028
"/>
De
<
expan
abbr
="
inſectorũ
">inſectorum</
expan
>
<
lb
/>
differentia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007044
">ANIMALIVM genera prima
<
lb
/>
duo ſunt, alterum, quod præ
<
lb
/>
ciſa parte vitam in ea retinet,
<
lb
/>
inſectumque dicitur: atque id
<
lb
/>
ad imperfectionem attinet,
<
lb
/>
quòd plantis idem contingat. </
s
>
<
s
id
="
s.007045
">Alia ſunt ani
<
lb
/>
malia perfecta, quibus id minimè conuenit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007046
">Verùm altius communis animalium hiſto
<
lb
/>
ria petenda eſt: ac primò quærendum, cur
<
lb
/>
animalia non in rectum adeò creſcant, vt
<
lb
/>
plantæ, ſed potiùs in latum atque profun
<
lb
/>
dum. </
s
>
<
s
id
="
s.007047
">Deinde cur natura animalium quæ
<
lb
/>
dam ex ſemine genuit, alia verò abſque ſe
<
lb
/>
mine? </
s
>
<
s
id
="
s.007048
">Demùm, cur quædam animalia aliis
<
lb
/>
veſcuntur, quædam verò plantis ſolis? </
s
>
<
s
id
="
s.007049
">Ne
<
lb
/>
que idem eſſe credendum eſt, animalia è
<
lb
/>
putri materia generari, aut imperfecta eſſe,
<
lb
/>
aut inſecta. </
s
>
<
s
id
="
s.007050
">Nam lacertæ, & ſerpentes in
<
lb
/>
ter inſecta: numerantur, & tamen non ex
<
lb
/>
putri materia generantur, ſed ex ouis. </
s
>
<
s
id
="
s.007051
">Atque
<
lb
/>
viperæ etiam prodeunt ex vtero, quamuis ex
<
lb
/>
ouis neſcantur: ſed animal tamen, non ouum
<
lb
/>
naſcitur, quia in vtero ex ouo abſoluitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007052
">Mures etiam, qui ex materia putrida gene
<
lb
/>
rantur, inter inſecta non ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007053
">Serpentum
<
lb
/>
etiam multi omnes ſenſus habent, cùm ta
<
lb
/>
men ex putri materia ortum habuerint. </
s
>
<
s
id
="
s.007054
">Ita
<
lb
/>
que ex putredine perfectum animal oriri
<
lb
/>
haud eſt inconueniens ſicut verſa vice talpa
<
lb
/>
imperfecta oritur ex animali ſui generis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007055
">Cùm igitur hîc deſerpentibus ſermo habea
<
lb
/>
tur, tum de inſectis, non eſt tractatio hæc
<
lb
/>
pura ac generalis, ſed quoniam inſectorum
<
lb
/>
maxima pars eo modo naſcitur abſque ouo,
<
lb
/>
& abſque vtero, ne dicam parente, ſimiliter
<
lb
/>
ſerpentum plurimi eodem modo, ideò de
<
arrow.to.target
n
="
marg1029
"/>
<
lb
/>
omnibus his tractandum hîc cenſui. </
s
>
<
s
id
="
s.007056
">Porrò
<
lb
/>
vt ad inſtitutum ſermonem reuertar, cauſa
<
lb
/>
cur plantæ directè plerumque ſursùm creſ
<
lb
/>
cant, animalia verò non, ſed in latum potiùs
<
lb
/>
atque profundum, eſt, quoniam humor ani
<
lb
/>
malium eſt pinguior, ideò vndequaque ma
<
lb
/>
gis extenditur: plantarum verò calor eſt in
<
lb
/>
radice, ideò impellit, quà erumpere magis
<
lb
/>
poteſt: cùm igitur eruperit non tam facilè à
<
lb
/>
priore motus forma recedere poteſt: vnde fit
<
lb
/>
vt in molli terra plantæ magis craſſæ, & mi
<
lb
/>
nùs altæ euadant, & in ſolida tamen iuxta
<
lb
/>
aquas contrario modo: humor enim ille mi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1030
"/>
<
lb
/>
nùs pinguis eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007057
">Cur verò animalia quædam
<
lb
/>
ſolis plantis veſcantur, alia verò ipſis ani
<
lb
/>
malibus, demonſtrandum. </
s
>
<
s
id
="
s.007058
">Animalia fuiſſe
<
lb
/>
ſola, quæ aliorum carnibus veſcerentur, poſ
<
lb
/>
ſibile non fuit: nam altero alterum
<
expan
abbr
="
comedẽ-te
">comeden
<
lb
/>
te</
expan
>
, nec alio cibo ſuppetente, cum ſemper ali
<
lb
/>
quid loco excrementi ſuperabundet, quanti
<
lb
/>
tate primùm moles tota animalium & nu
<
lb
/>
mero minueret, demum etiam imò breui de
<
lb
/>
ficeret. </
s
>
<
s
id
="
s.007059
">Quòd ſi plantis omnia animalia veſ
<
lb
/>
cerentur, non adepta fuiſſet natura perfe
<
lb
/>
ctionem quoniam ſanguis ille, & caro non
<
lb
/>
ex elementis confractis, & optimè tempera
<
lb
/>
tis conſiſteret. </
s
>
<
s
id
="
s.007060
">Ob id nullum animal, quod
<
lb
/>
carne non veſcatur, ſagax eſt, & prudens, ex
<
lb
/>
cepto elephante. </
s
>
<
s
id
="
s.007061
">Non ergo aues ſagaces,
<
lb
/>
non piſces, non animalia pedibus ſolis præ
<
lb
/>
dita, ſolicita, ſagacia & moribus humanio
<
lb
/>
ribus facere poterat. </
s
>
<
s
id
="
s.007062
">Nam quæ carnibus
<
lb
/>
vtuntur, ſenſu proximioria homini ſunt
<
lb
/>
quàm quæ plantis, vt canes, vulpes, cercopi
<
lb
/>
theci, feles, leones, delphini, vrſi, aquilæ. </
s
>
<
s
id
="
s.007063
">Tria
<
lb
/>
igitur animalium genera ſunt ciborum va
<
lb
/>
rietate diſtincta: quædam enim ſolis plantis
<
lb
/>
veſcuntur, vt equi, aſini, boues, oues, capræ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007064
">Quædam ſolis animalibus, vt leones, delphi
<
lb
/>
ni, pantheræ. </
s
>
<
s
id
="
s.007065
">Quædam vtroque genere, vt
<
lb
/>
homines, cercopitheci, gallinæ, ſues. </
s
>
<
s
id
="
s.007066
">Quæ
<
lb
/>
animalibus veſcuntur, ſi animalia excipias,
<
lb
/>
quæ illis loco cibi ſunt, cum reliquis ciuilia
<
lb
/>
ſunt, velut coruo cum vulpe, pifici cum mil
<
lb
/>
uis, vulpi cum ſerpente, crocodilo cum regu
<
lb
/>
lo, aut lupo piſci cum mugili. </
s
>
<
s
id
="
s.007067
">Sed quæ plan
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1031
"/>
<
lb
/>
tis veſcebantur, dentibuſque obtuſioribus
<
lb
/>
indigebant: alia vngulis armauit, vt equos,
<
lb
/>
aſinos, & camelos, alia cornibus, vt
<
lb
/>
boues, & capras. </
s
>
<
s
id
="
s.007068
">Et quoniam paruis
<
lb
/>
animalibus vngularum, & cornuum præ
<
lb
/>
ſidium fugam retardaſſet, & ob virium
<
lb
/>
imbecillitatem parum attuliſſet auxilij, ob
<
lb
/>
id vtrumque illis negauit, vt leporibus, cu-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>