Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
181 144
182 145
183 146
184 147
185 148
186 149
187 150
188 151
189 152
190 153
191 154
192 155
193 156
194 157
195 158
196 159
197 160
198 161
199 162
200 163
201 164
202 165
203 166
204 167
205 168
206 169
207 170
208 171
209 172
210 173
< >
page |< < (119) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div303" type="section" level="1" n="103">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5592" xml:space="preserve">
              <pb o="119" file="155" n="156" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            tali per diametrum quaſi opponitur Breſilia in India Occidentali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5593" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s5594" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5595" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Praeterea</emph>
            , cum aqua ſecundum illos non ęqualiter diſtet a cen-
              <lb/>
            tro Vniuerſi, ſed eleuetur mirum in modum, ſequeretur, quod nauis exiens è
              <lb/>
            portu quocunque aſcenderet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5596" xml:space="preserve">accedens ad eundem portum deſcenderet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5597" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſic, ęquali exiſtente uento, uelocius ad portum deſcenderet, quàm à portu aſcẽ
              <lb/>
            deret, quod eſt contra experientiam: </s>
            <s xml:id="echoid-s5598" xml:space="preserve">immo nullo pacto conſiſtere poſſet nauis
              <lb/>
            extra portum conſtituta, quin ſua ſponte ad portum decurreret, cum omne
              <lb/>
            graue deorſum tendat; </s>
            <s xml:id="echoid-s5599" xml:space="preserve">quod tamen uerum non eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s5600" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5601" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Postremo</emph>
            , quoniam id, quod prima ſententia maxime uitare cu-
              <lb/>
            pit, nimirum aquam, ni ſupernaturali uirtute contineretur, uniuerſam terram
              <lb/>
            operturam eſſe, nullo modo uitat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5602" xml:space="preserve">Cum enim ſint antipodes, ut quotidie naui
              <lb/>
            gantes hoc tempore experiuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s5603" xml:space="preserve">item totum mare Oceani pene infinitis ſit
              <lb/>
            inſulis reſperſum, ſi aqua ſuę naturali conditioni relicta deflueret, ut terrã hãc
              <lb/>
            habitabilem, ſecundum auctores illius
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-155-01" xlink:href="fig-155-01a" number="48">
                <image file="155-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/155-01"/>
              </figure>
            ſententię operiret, magis ſane, ac ma-
              <lb/>
            gis detegeretur illa pars, quam noſtri
              <lb/>
            antipodes inhabitant, quod idem dices
              <lb/>
            de inſulis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5604" xml:space="preserve">Dum igitur auctores huius
              <lb/>
            opinionis oſtendere conantur, aquam
              <lb/>
            ſuę primę conditioni relictam poſſe ter
              <lb/>
            ram operire, aliam partem prorſus dete
              <lb/>
            gunt, quod ne quaquam illos conceſſu-
              <lb/>
            ros exiſtimo. </s>
            <s xml:id="echoid-s5605" xml:space="preserve">Hoc idem ſequitur in ſe-
              <lb/>
            cunda opinione, dummodo Deus iterũ
              <lb/>
            collocaret hęc duo elementa circa idẽ
              <lb/>
            centrum: </s>
            <s xml:id="echoid-s5606" xml:space="preserve">Nam tunc iuxta hanc ſenten
              <lb/>
            tiam terra operiretur aqua; </s>
            <s xml:id="echoid-s5607" xml:space="preserve">Quare mul
              <lb/>
            to magis detecta maneret pars illa, quã
              <lb/>
            incolunt modo noſtri antipodes. </s>
            <s xml:id="echoid-s5608" xml:space="preserve">Sed di
              <lb/>
            cent fortaſſe, (ut aliqui mihi cum il-
              <lb/>
            lis diſputanti reſponderunt) antipodes
              <lb/>
            noſtros, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5609" xml:space="preserve">inſulas in eadem circunferentia cum tota terra contineri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5610" xml:space="preserve">mare
              <lb/>
            inter quaſcunque duas inſulas in tumorem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5611" xml:space="preserve">tumulum quendam attolli. </s>
            <s xml:id="echoid-s5612" xml:space="preserve">Vn-
              <lb/>
            de ſi deflueret, uniuerſam terram cooperiret, etiam illam, quę apud Antipodes
              <lb/>
            eſt, unà cum omnibus inſulis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5613" xml:space="preserve">Verum hæc reſponſio abſurda eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5614" xml:space="preserve">Primum, quia
              <lb/>
            ſi ita eſſet, non haberet tota aqua unicum centrum, ſed quilibet tumulus aquę
              <lb/>
            inter duas inſulas ſuum proprium, quod eſt contra communem omnium ſen-
              <lb/>
            tentiam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5615" xml:space="preserve">temere uidetur aſſertum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5616" xml:space="preserve">Deinde ſequeretur, ſi aliquis eſſet in inſu
              <lb/>
            la quapiam conſtitutus, ex quauix alteram inſulam longius poſitam poſſet cõ-
              <lb/>
            ſpicere, ſi nauigaret continentem uerſus, recedendo uidelicet magis ab ea inſu
              <lb/>
            la, quam uix in portu exiſtens uidebat, melius, ac expeditius eam deberet con
              <lb/>
            ſpicere; </s>
            <s xml:id="echoid-s5617" xml:space="preserve">quandoquidem iuxta reſponſionem prędictam ex inſula illa diſcedẽs
              <lb/>
            montem quendam aquarum cõſcenderet: </s>
            <s xml:id="echoid-s5618" xml:space="preserve">quod aduerſatur omni experientię.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5619" xml:space="preserve">Si enim ex uno loco maris uix aliquid uideri poteſt, illud multo minus cerni-
              <lb/>
            tur ex alio, qui longius diſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5620" xml:space="preserve">Omitto plurima alia huiuſmodi abſurda, quę
              <lb/>
            eam reſponſionem conſequuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5621" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5622" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Accedit</emph>
            tandem, quod iuxta utramque ſententiam terra non poſſit
              <lb/>
            eſſe ſphęrica, ſed potius oblonga, alteriusue figurę, cum re vera antipodes </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>