Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of figures

< >
< >
page |< < (119) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div303" type="section" level="1" n="103">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5592" xml:space="preserve">
              <pb o="119" file="155" n="156" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            tali per diametrum quaſi opponitur Breſilia in India Occidentali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5593" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s5594" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5595" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Praeterea</emph>
            , cum aqua ſecundum illos non ęqualiter diſtet a cen-
              <lb/>
            tro Vniuerſi, ſed eleuetur mirum in modum, ſequeretur, quod nauis exiens è
              <lb/>
            portu quocunque aſcenderet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5596" xml:space="preserve">accedens ad eundem portum deſcenderet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5597" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſic, ęquali exiſtente uento, uelocius ad portum deſcenderet, quàm à portu aſcẽ
              <lb/>
            deret, quod eſt contra experientiam: </s>
            <s xml:id="echoid-s5598" xml:space="preserve">immo nullo pacto conſiſtere poſſet nauis
              <lb/>
            extra portum conſtituta, quin ſua ſponte ad portum decurreret, cum omne
              <lb/>
            graue deorſum tendat; </s>
            <s xml:id="echoid-s5599" xml:space="preserve">quod tamen uerum non eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s5600" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5601" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Postremo</emph>
            , quoniam id, quod prima ſententia maxime uitare cu-
              <lb/>
            pit, nimirum aquam, ni ſupernaturali uirtute contineretur, uniuerſam terram
              <lb/>
            operturam eſſe, nullo modo uitat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5602" xml:space="preserve">Cum enim ſint antipodes, ut quotidie naui
              <lb/>
            gantes hoc tempore experiuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s5603" xml:space="preserve">item totum mare Oceani pene infinitis ſit
              <lb/>
            inſulis reſperſum, ſi aqua ſuę naturali conditioni relicta deflueret, ut terrã hãc
              <lb/>
            habitabilem, ſecundum auctores illius
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-155-01" xlink:href="fig-155-01a" number="48">
                <image file="155-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/155-01"/>
              </figure>
            ſententię operiret, magis ſane, ac ma-
              <lb/>
            gis detegeretur illa pars, quam noſtri
              <lb/>
            antipodes inhabitant, quod idem dices
              <lb/>
            de inſulis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5604" xml:space="preserve">Dum igitur auctores huius
              <lb/>
            opinionis oſtendere conantur, aquam
              <lb/>
            ſuę primę conditioni relictam poſſe ter
              <lb/>
            ram operire, aliam partem prorſus dete
              <lb/>
            gunt, quod ne quaquam illos conceſſu-
              <lb/>
            ros exiſtimo. </s>
            <s xml:id="echoid-s5605" xml:space="preserve">Hoc idem ſequitur in ſe-
              <lb/>
            cunda opinione, dummodo Deus iterũ
              <lb/>
            collocaret hęc duo elementa circa idẽ
              <lb/>
            centrum: </s>
            <s xml:id="echoid-s5606" xml:space="preserve">Nam tunc iuxta hanc ſenten
              <lb/>
            tiam terra operiretur aqua; </s>
            <s xml:id="echoid-s5607" xml:space="preserve">Quare mul
              <lb/>
            to magis detecta maneret pars illa, quã
              <lb/>
            incolunt modo noſtri antipodes. </s>
            <s xml:id="echoid-s5608" xml:space="preserve">Sed di
              <lb/>
            cent fortaſſe, (ut aliqui mihi cum il-
              <lb/>
            lis diſputanti reſponderunt) antipodes
              <lb/>
            noſtros, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5609" xml:space="preserve">inſulas in eadem circunferentia cum tota terra contineri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5610" xml:space="preserve">mare
              <lb/>
            inter quaſcunque duas inſulas in tumorem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5611" xml:space="preserve">tumulum quendam attolli. </s>
            <s xml:id="echoid-s5612" xml:space="preserve">Vn-
              <lb/>
            de ſi deflueret, uniuerſam terram cooperiret, etiam illam, quę apud Antipodes
              <lb/>
            eſt, unà cum omnibus inſulis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5613" xml:space="preserve">Verum hæc reſponſio abſurda eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5614" xml:space="preserve">Primum, quia
              <lb/>
            ſi ita eſſet, non haberet tota aqua unicum centrum, ſed quilibet tumulus aquę
              <lb/>
            inter duas inſulas ſuum proprium, quod eſt contra communem omnium ſen-
              <lb/>
            tentiam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5615" xml:space="preserve">temere uidetur aſſertum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5616" xml:space="preserve">Deinde ſequeretur, ſi aliquis eſſet in inſu
              <lb/>
            la quapiam conſtitutus, ex quauix alteram inſulam longius poſitam poſſet cõ-
              <lb/>
            ſpicere, ſi nauigaret continentem uerſus, recedendo uidelicet magis ab ea inſu
              <lb/>
            la, quam uix in portu exiſtens uidebat, melius, ac expeditius eam deberet con
              <lb/>
            ſpicere; </s>
            <s xml:id="echoid-s5617" xml:space="preserve">quandoquidem iuxta reſponſionem prędictam ex inſula illa diſcedẽs
              <lb/>
            montem quendam aquarum cõſcenderet: </s>
            <s xml:id="echoid-s5618" xml:space="preserve">quod aduerſatur omni experientię.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5619" xml:space="preserve">Si enim ex uno loco maris uix aliquid uideri poteſt, illud multo minus cerni-
              <lb/>
            tur ex alio, qui longius diſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5620" xml:space="preserve">Omitto plurima alia huiuſmodi abſurda, quę
              <lb/>
            eam reſponſionem conſequuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5621" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5622" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Accedit</emph>
            tandem, quod iuxta utramque ſententiam terra non poſſit
              <lb/>
            eſſe ſphęrica, ſed potius oblonga, alteriusue figurę, cum re vera antipodes </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>