Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
211 174
212 175
213 176
214 177
215 178
216 179
217 180
218 181
219 182
220 183
221 184
222 185
223 186
224 187
225 188
226 189
227 190
228 191
229 192
230 193
231 194
232 195
233 196
234 197
235 198
236 199
237 200
238 201
239 202
240 203
< >
page |< < (119) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div303" type="section" level="1" n="103">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5592" xml:space="preserve">
              <pb o="119" file="155" n="156" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            tali per diametrum quaſi opponitur Breſilia in India Occidentali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5593" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s5594" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5595" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Praeterea</emph>
            , cum aqua ſecundum illos non ęqualiter diſtet a cen-
              <lb/>
            tro Vniuerſi, ſed eleuetur mirum in modum, ſequeretur, quod nauis exiens è
              <lb/>
            portu quocunque aſcenderet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5596" xml:space="preserve">accedens ad eundem portum deſcenderet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5597" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſic, ęquali exiſtente uento, uelocius ad portum deſcenderet, quàm à portu aſcẽ
              <lb/>
            deret, quod eſt contra experientiam: </s>
            <s xml:id="echoid-s5598" xml:space="preserve">immo nullo pacto conſiſtere poſſet nauis
              <lb/>
            extra portum conſtituta, quin ſua ſponte ad portum decurreret, cum omne
              <lb/>
            graue deorſum tendat; </s>
            <s xml:id="echoid-s5599" xml:space="preserve">quod tamen uerum non eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s5600" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5601" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Postremo</emph>
            , quoniam id, quod prima ſententia maxime uitare cu-
              <lb/>
            pit, nimirum aquam, ni ſupernaturali uirtute contineretur, uniuerſam terram
              <lb/>
            operturam eſſe, nullo modo uitat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5602" xml:space="preserve">Cum enim ſint antipodes, ut quotidie naui
              <lb/>
            gantes hoc tempore experiuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s5603" xml:space="preserve">item totum mare Oceani pene infinitis ſit
              <lb/>
            inſulis reſperſum, ſi aqua ſuę naturali conditioni relicta deflueret, ut terrã hãc
              <lb/>
            habitabilem, ſecundum auctores illius
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-155-01" xlink:href="fig-155-01a" number="48">
                <image file="155-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/155-01"/>
              </figure>
            ſententię operiret, magis ſane, ac ma-
              <lb/>
            gis detegeretur illa pars, quam noſtri
              <lb/>
            antipodes inhabitant, quod idem dices
              <lb/>
            de inſulis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5604" xml:space="preserve">Dum igitur auctores huius
              <lb/>
            opinionis oſtendere conantur, aquam
              <lb/>
            ſuę primę conditioni relictam poſſe ter
              <lb/>
            ram operire, aliam partem prorſus dete
              <lb/>
            gunt, quod ne quaquam illos conceſſu-
              <lb/>
            ros exiſtimo. </s>
            <s xml:id="echoid-s5605" xml:space="preserve">Hoc idem ſequitur in ſe-
              <lb/>
            cunda opinione, dummodo Deus iterũ
              <lb/>
            collocaret hęc duo elementa circa idẽ
              <lb/>
            centrum: </s>
            <s xml:id="echoid-s5606" xml:space="preserve">Nam tunc iuxta hanc ſenten
              <lb/>
            tiam terra operiretur aqua; </s>
            <s xml:id="echoid-s5607" xml:space="preserve">Quare mul
              <lb/>
            to magis detecta maneret pars illa, quã
              <lb/>
            incolunt modo noſtri antipodes. </s>
            <s xml:id="echoid-s5608" xml:space="preserve">Sed di
              <lb/>
            cent fortaſſe, (ut aliqui mihi cum il-
              <lb/>
            lis diſputanti reſponderunt) antipodes
              <lb/>
            noſtros, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5609" xml:space="preserve">inſulas in eadem circunferentia cum tota terra contineri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5610" xml:space="preserve">mare
              <lb/>
            inter quaſcunque duas inſulas in tumorem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5611" xml:space="preserve">tumulum quendam attolli. </s>
            <s xml:id="echoid-s5612" xml:space="preserve">Vn-
              <lb/>
            de ſi deflueret, uniuerſam terram cooperiret, etiam illam, quę apud Antipodes
              <lb/>
            eſt, unà cum omnibus inſulis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5613" xml:space="preserve">Verum hæc reſponſio abſurda eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5614" xml:space="preserve">Primum, quia
              <lb/>
            ſi ita eſſet, non haberet tota aqua unicum centrum, ſed quilibet tumulus aquę
              <lb/>
            inter duas inſulas ſuum proprium, quod eſt contra communem omnium ſen-
              <lb/>
            tentiam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5615" xml:space="preserve">temere uidetur aſſertum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5616" xml:space="preserve">Deinde ſequeretur, ſi aliquis eſſet in inſu
              <lb/>
            la quapiam conſtitutus, ex quauix alteram inſulam longius poſitam poſſet cõ-
              <lb/>
            ſpicere, ſi nauigaret continentem uerſus, recedendo uidelicet magis ab ea inſu
              <lb/>
            la, quam uix in portu exiſtens uidebat, melius, ac expeditius eam deberet con
              <lb/>
            ſpicere; </s>
            <s xml:id="echoid-s5617" xml:space="preserve">quandoquidem iuxta reſponſionem prędictam ex inſula illa diſcedẽs
              <lb/>
            montem quendam aquarum cõſcenderet: </s>
            <s xml:id="echoid-s5618" xml:space="preserve">quod aduerſatur omni experientię.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5619" xml:space="preserve">Si enim ex uno loco maris uix aliquid uideri poteſt, illud multo minus cerni-
              <lb/>
            tur ex alio, qui longius diſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5620" xml:space="preserve">Omitto plurima alia huiuſmodi abſurda, quę
              <lb/>
            eam reſponſionem conſequuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5621" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5622" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Accedit</emph>
            tandem, quod iuxta utramque ſententiam terra non poſſit
              <lb/>
            eſſe ſphęrica, ſed potius oblonga, alteriusue figurę, cum re vera antipodes </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>