Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
131 79
132 80
133 81
134 82
135 83
136 84
137 85
138 86
139 87
140 88
141 89
142 90
143 91
144 92
145 93
146 94
147 95
148 96
149 97
150 98
151 99
152 100
153 101
154 102
155 103
156 104
157 105
158 106
159 107
160 108
< >
page |< < (105) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="105" file="0157" n="157" rhead="PARS SECUNDA."/>
            ac ſi actione externa velocitas imprimatur punctis ejuſmodi,
              <lb/>
            quæ flexionem, vel contractionem, aut diſtractionem inducat,
              <lb/>
            tum ipſa puncta permittantur ſibi libera; </s>
            <s xml:space="preserve">habebitur oſcillatio
              <lb/>
            quædam, angulo jam in alteram plagam obverſo, jam in al-
              <lb/>
            teram oppoſitam, ac longitudine ejus veluti virgæ conſtantis
              <lb/>
            iis tribus punctis jam aucta, jam imminuta, fieri poterit; </s>
            <s xml:space="preserve">ut
              <lb/>
            oſcillatio ipſa ſenſum omnem effugiat, quod quidem exhibebit
              <lb/>
            nobis ideam virgæ, quam vocamus rigidam, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſolidam, con-
              <lb/>
            tractionis nimirum, & </s>
            <s xml:space="preserve">dilatationis incapacem, qua
              <gap/>
            proprieta-
              <lb/>
            tes nulla virga in Natura habet accurate tales, ſed tantummo-
              <lb/>
            do ad ſenſum. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod ſi vires ſint aliquanto debiliores, tum
              <lb/>
            vero & </s>
            <s xml:space="preserve">inflexio ex vi externa mediocri, & </s>
            <s xml:space="preserve">oſcillatio, ac tre-
              <lb/>
            mor erunt majores, & </s>
            <s xml:space="preserve">jam hinc ex ſimpliciſſimo trium pun-
              <lb/>
            ctorum ſyſtemate habebitur ſpecies quædam ſatis idonea ad ſi-
              <lb/>
            ſtendum animo diſcrimen, quod in Natura obverſatur quoti-
              <lb/>
            die oculis, inter virgas rigidas, ac eas, quæ ſunt flexiles, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            ex elaſticitate trementes.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">227. </s>
            <s xml:space="preserve">Ibidem ſi binæ vires, ut AQ, BT fuerint perpendicu-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0157-01" xlink:href="note-0157-01a" xml:space="preserve">Syſtemate in-
                <lb/>
              flexo per vires
                <lb/>
              parallelas vis
                <lb/>
              puncti medii
                <lb/>
              contraria ex-
                <lb/>
              tremis, & ęqua-
                <lb/>
              lis eo
                <gap/>
              um ſun
                <gap/>
              -
                <lb/>
              mæ.</note>
            lares ad AB, vel etiam utcunque parallelæ inter ſe, tertia
              <lb/>
            quoque erit parallela illis, & </s>
            <s xml:space="preserve">æqualis earum ſummæ, ſed di-
              <lb/>
            rectionis contrariæ. </s>
            <s xml:space="preserve">Ducta enim CD parallela iis, tum ad
              <lb/>
            illam KI parallela BA, erit ob CK, VB æquales, triangulum
              <lb/>
            CIK æquale ſimili BT V, ſive TB S, adeoque CI æqualis
              <lb/>
            BT, IK æqualis B S, ſive A R, vel QP. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare ſi ſumpta
              <lb/>
            IF æquali AQ ducatur K F; </s>
            <s xml:space="preserve">erit triangulum FIK æquale
              <lb/>
            AQ P, ac proinde FK æqualis, & </s>
            <s xml:space="preserve">parallela A P, ſive LC,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">CL FK parallelogrammum, ac CF, diameter ipſius, ex-
              <lb/>
            primet vim puncti C utique parallelam viribus AQ, BT,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">æqualem earum ſummæ, ſed directionis contrariæ. </s>
            <s xml:space="preserve">Quo-
              <lb/>
            niam vero eſt SB ad BT, ut BD ad DC; </s>
            <s xml:space="preserve">ac AQ ad AR,
              <lb/>
            ut DC ad DA; </s>
            <s xml:space="preserve">erit ex æqualitate perturbata AQ ad BT, ut
              <lb/>
            BD ad DA, nimirum vires in A, & </s>
            <s xml:space="preserve">B in ratione reciproca
              <lb/>
            diſtantiarum AD, DB a recta CD ducta per C ſecundum di-
              <lb/>
            rectionem virium.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">228. </s>
            <s xml:space="preserve">Ea, quæ hoc poſtremo numero demonſtravimus, æque
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0157-02" xlink:href="note-0157-02a" xml:space="preserve">Poſtremum
                <lb/>
              theorema gene-
                <lb/>
              rale, ubietiam
                <lb/>
              tria puncta non
                <lb/>
              jaceant in di
                <gap/>
                <lb/>
              rectum.</note>
            pertinent ad actione; </s>
            <s xml:space="preserve">mutuas trium punctorum habentium po-
              <lb/>
            ſitionem mutuam quamcunque, etiam ſi a rectilinea recedat
              <lb/>
            quantumlibet; </s>
            <s xml:space="preserve">nam demonſtratio generalis eſt: </s>
            <s xml:space="preserve">ſed ad maſſas
              <lb/>
            utcunque inæquales, & </s>
            <s xml:space="preserve">in ſe agentes viribus etiam divergenti-
              <lb/>
            bus, multo generalius traduci poſſunt, ac traducentur inferius,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">ad æquilibrii leges, & </s>
            <s xml:space="preserve">vectem, & </s>
            <s xml:space="preserve">centra oſcillationis ac
              <lb/>
            percuſſionis nos deducent. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed interea pergemus alia nonnul-
              <lb/>
            la perſequi pertinentia itidem ad puncta tria, quæ in directum
              <lb/>
            non jaceant.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Æquilibrium
            <lb/>
          trium puncto-
            <lb/>
          rum non in di-
            <lb/>
          rectum jacen-
            <lb/>
          tium impoſſi-
            <lb/>
          bile ſine vi
            <lb/>
          externa, niſi</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">229. </s>
            <s xml:space="preserve">Si tria puncta non jaceant in directum, tum vero ſi-
              <lb/>
            ne externis viribus non poterunt eſſe in æquilibrio; </s>
            <s xml:space="preserve">niſi omnes
              <lb/>
            tres diſtantiæ, quæ latera trianguli conſtituunt, ſint diſtantiæ
              <lb/>
            limitum figuræ 1. </s>
            <s xml:space="preserve">Cum enim vires illæ mutuæ non </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>